Νέο μηχανισμό για στήριξη των κρατών μελών στην ενίσχυση των αμυντικών τους δυνατοτήτων μέσω δανεισμού, χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων για σκοπούς αμυντικών δαπανών, και αξιοποίηση των ταμείων συνοχής, περιλαμβάνει η πρόταση που καταθέτει στους αρχηγούς των κρατών μελών η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όπως ανακοίνωσε το πρωί από τις Βρυξέλλες.

Η πρόταση της Κομισιόν με το όνομα «Rearm Europe», την οποία θα συζητήσουν μεταξύ άλλων οι ηγέτες στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Πέμπτης, αφορά μεταξύ άλλων ένα νέο πρόγραμμα δανεισμού αποκλειστικά για επενδύσεις στην άμυνα συνολικού ύψους 150 δις ευρώ, και ενεργοποίηση της «ρήτρας διαφυγής» των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ η οποία, όπως εξήγησε η κ. Φον ντερ Λάιεν, μπορεί να απελευθερώσει τη δυνατότητα μέχρι και 650 δις ευρώ σε επενδύσεις τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Στις δηλώσεις της, η κ. Φον ντερ Λάιεν έκανε λόγο για προτάσεις που μπορούν να κινητοποιήσουν σχεδόν 800 δις ευρώ, προσθέτοντας πως «θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ».

«Δεν χρειάζεται να περιγράψω τη σοβαρή φύση των απειλών που αντιμετωπίζουμε. Ή τις καταστροφικές συνέπειες που θα πρέπει να υποστούμε αν οι απειλές αυτές γίνουν πραγματικότητα» σημείωσε η κ. Φον ντερ Λάιεν, τονίζοντας πως το ερώτημα δεν είναι πλέον κατά πόσο η ασφάλεια της Ευρώπης απειλείται ή αν θα πρέπει η Ευρώπη να αναλάβει περισσότερη ευθύνη για την ασφάλειά της.

«Στην πραγματικότητα, γνωρίζουμε εδώ και καιρό τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Το πραγματικό ερώτημα που έχουμε μπροστά μας είναι αν η Ευρώπη είναι έτοιμη να δράσει τόσο αποφασιστικά όσο επιβάλλουν οι καταστάσεις» πρόσθεσε.

Αναφερόμενη στις πρόσφατες συναντήσεις Ευρωπαίων ηγετών, με τελευταία τη συνάντηση στο Λονδίνο, η κ. Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως η Ευρώπη βρίσκεται «σε μια εποχή επανοπλισμού», και πως η Ευρώπη είναι έτοιμη να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες, τόσο για να ανταποκριθεί βραχυπρόθεσμα στην ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας, όσο και για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της.

Το πακέτο προτάσεων, σημείωσε, «εστιάζει στο πώς να χρησιμοποιήσουμε όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία στη διάθεσή μας».

Τα σημεία της πρότασης

Ο πρώτος πυλώνας της πρότασης, εξήγησε, αφορά την «απελευθέρωση της χρήσης της δημόσιας χρηματοδότησης στην άμυνα σε εθνικό επίπεδο» καθώς τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να επενδύσουν στην ασφάλεια αν έχουν δημοσιονομικό περιθώριο. Για αυτό τον λόγο, η Κομισιόν θα προτείνει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (Stability and Growth Pact), κάτι που θα επιτρέψει την αύξηση των αμυντικών δαπανών χωρίς να ενεργοποιείται η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.

Η κ. Φον ντερ Λάιεν εξήγησε πως «αν τα κράτη μέλη αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες κατά 1,5% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο, αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο κοντά στα 650 δις ευρώ για μια περίοδο τεσσάρων ετών».

Ο δεύτερος πυλώνας της πρότασης αφορά ένα «νέο χρηματοδοτικό μέσο» το οποίο «θα παρέχει δάνεια ύψους 150 δις ευρώ στα κράτη μέλη για αμυντικές επενδύσεις», με στόχο ενισχυμένες και πιο στοχευμένες δαπάνες, σε πανευρωπαϊκές δυνατότητες, όπως για παράδειγμα την αεράμυνα, συστήματα πυροβολικού, πυραύλους και πυρομαχικά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και για αντιμετώπιση άλλων αναγκών όπως τον κυβερνοχώρο και τη στρατιωτική κινητικότητα.

Μέσω του μηχανισμού, τα κράτη μέλη θα βοηθηθούν »να συγκεντρώσουν τη ζήτηση και να αγοράζουν από κοινού», μειώνοντας τον κατακερματισμό και ενισχύοντας τη διαλειτουργικότητα και την αμυντική βιομηχανία της ΕΕ. Παράλληλα με αυτόν τον εξοπλισμό, τα κράτη μέλη «θα μπορούν να εντείνουν σε μεγάλο βαθμό τη στήριξή τους προς την Ουκρανία» με αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού.

Ο τρίτος πυλώνας της πρότασης της Κομισιόν είναι η αξιοποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ καθώς όπως είπε η κ. Φον ντερ Λάιεν «υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε σε αυτόν τον τομέα βραχυπρόθεσμα για να κατευθύνουμε περισσότερα κονδύλια προς επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα».

Συγκεκριμένα ανακοίνωσε πως η Κομισιόν θα προτείνει «πρόσθετες δυνατότητες και κίνητρα για τα κράτη μέλη, ώστε να αποφασίσουν αν θέλουν, να χρησιμοποιήσουν τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής για να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες».

Ο τέταρτος και ο πέμπτος τομέας της πρότασης αφορούν την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων μέσω της επιτάχυνσης της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, και μέσω δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Πηγή: ΚΥΠΕ