Τη δημιουργία ενός εποπτικού μηχανισμού που θα είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα νέα μαχητικά F-16 για την παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο προτείνουν έξι Αμερικανοί βουλευτές εν όψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.  

Σε επιστολή που στάλθηκε στον Υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, οι Βουλευτές της ομάδας ελληνικών θεμάτων στη Βουλή των Αντιπροσώπων επιχειρηματολογούν υπέρ ενός τέτοιου μηχανισμού που θα είναι σε θέση να παγώσει, να καθυστερήσει ή ακόμα και να ακυρώσει τη μεταφορά των μαχητικών αναλόγως με τη συμπεριφορά της Τουρκίας.

Όπως μάλιστα εξηγούν, ένας τέτοιος μηχανισμός θα είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι η Άγκυρα δεν θα προβεί σε ενέργειες που υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.

Οι Αμερικανοί νομοθέτες υποστηρίζουν ότι οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορούν να συμπεριληφθούν στην Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA) την οποία θα στείλει η αμερικανική κυβέρνηση στην Τουρκία στην περίπτωση που εγκριθεί η σύμβαση για τα F-16.

Σε αυτή την επιστολή μπορούν να αναφερθούν λεπτομερώς οι όροι, οι προϋποθέσεις, και οι μηχανισμοί εποπτείας που καθορίζουν τη χρήση όλου του εξοπλισμού που θα συμπεριλαμβάνεται στην αμυντική σύμβαση.

Οι Αμερικανοί Βουλευτές υποστηρίζουν ότι μια τέτοια κίνηση είναι εφικτή γιατί χαίρει πολιτικής νομιμοποίησης λόγω των πρόσφατων ψηφισμάτων στο Κογκρέσο.

«Δεν υπάρχει μόνο προηγούμενο για την επιβολή όρων για την πώληση αμυντικών όπλων, αλλά το Κογκρέσο έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή του για την επιβολή όρων σε μια τέτοια πώληση. Στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2023, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε μια τροπολογία που θα έθετε λογικούς περιορισμούς στην ικανότητα της κυβέρνησης να μεταφέρει αεροσκάφη F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία. Η διάταξη αυτή πέρασε από τη Βουλή σε δικομματική βάση με το 73% των Βουλευτών να ψηφίζουν υπέρ», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Οι νομοθέτες καλούν τον κ. Μπλίνκεν να δει τη μεγάλη εικόνα όπως αυτή αντικατοπτρίζεται από την ευρύτερα συμφέροντα της δυτικής συμμαχίας.

Για αυτό τον λόγο, υποστηρίζουν ότι οι προσπάθειες δεν πρέπει να περιοριστούν αποκλειστικά στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς υπενθυμίζουν ότι τόσο ο Πρόεδρος Μπάιντεν όσο και ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν έχουν τονίσει πρόσφατα τη σημασία της σταθερότητας στο Αιγαίο.

Εάν και χαιρετίζουν την αποκλιμάκωση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, οι Αμερικανοί Βουλευτές υπενθυμίζουν ότι το δόγμα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής παραμένει αμετάβλητο, με δεδομένο ότι η Άγκυρα συνεχίζει να διατηρεί το casus belli εναντίον της Αθήνας και να κατέχει το ρωσικό σύστημα S-400.

Την επιστολή υπογράφουν οι Βουλευτές Κρις Πάπας, Γκας Μπιλιράκης, Φρανκ Παλόνε, Τζον Σαρμπάνης, Ντίνα Τάιτους, και Νικόλ Μαλλιωτάκη.

Η επιστολή

«Γράφουμε σχετικά με τις αναφερόμενες συζητήσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας σχετικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού σε σχέση με την ένταξη της Σουηδίας στον ΝΑΤΟ. Εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, προτρέπουμε σθεναρά οποιαδήποτε τελική συμφωνία να περιλαμβάνει μηχανισμούς που να προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ», αναφέρουν οι Βουλευτές στην επιστολή τους.

«Καθώς γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί κάθε εργαλείο που έχει στη διάθεσή της για να πιέσει το Κογκρέσο και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς να εγκρίνουν την πώληση των F-16 και του κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, είναι επιτακτική ανάγκη οποιαδήποτε συμφωνία να προστατεύει τα ευρύτερα συμφέροντα ασφαλείας του ΝΑΤΟ και όχι απλώς την ένταξη της Σουηδίας», αναφέρεται σε άλλο σημείο της επιστολής.

«Η επιθετικότητα της Τουρκίας στην περιοχή -η οποία απειλεί την ίδια τη «σταθερότητα στο Αιγαίο», η αξία της οποίας αναγνωρίζεται τόσο από τον πρόεδρο Μπάιντεν όσο και από τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Σάλιβαν σε πρόσφατες ανακοινώσεις – πρέπει να σταματήσει προκειμένου οι ΗΠΑ να μεταφέρουν με υπεύθυνο τρόπο νέα όπλα στην ‘Αγκυρα. Πρέπει να υπάρχουν εγγυήσεις που να αποκλείουν τη χρήση αμερικανικών όπλων για την πρόκληση σύγκρουσης εντός του ΝΑΤΟ», σημειώνεται.

«Δεδομένου του ιστορικού της Τουρκίας που χρησιμοποιεί αμερικανικά F-16 για υπερπτήσεις στο Αιγαίο και για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας, ζητάμε μηχανισμούς που προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς αμερικανικών όπλων στην Τουρκία εάν συνεχίσει τις αποσταθεροποιητικές της ενέργειες στην Ανατολική Μεσογείου που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ ή την αρχιτεκτονική ασφάλειας του ΝΑΤΟ», συνεχίζουν οι Βουλευτές.

«Αν και χαιρετίζουμε την παρούσα παύση των αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας στην περιοχή, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν δεν έχει αλλάξει πολιτική. Η εντύπωση ότι η Τουρκία έχει βελτιώσει τις σχέσεις με τη νατοϊκή σύμμαχο Ελλάδα, διαψεύδεται από το γεγονός ότι η ‘Αγκυρα διατηρεί το casus belli εναντίον της Αθήνας», αναφέρουν στην επιστολή.

Η Τουρκία, υπενθυμίζουν, «συνεχίζει επίσης να κατέχει το ρωσικό πυραυλικά συστήματα S-400, η αγορά του οποίου αποτέλεσε τη βάση για την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 το 2019. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως σε επιστολή που σας εστάλη τον Νοέμβριο του 2021, οι ειδικοί έχουν σημειώσει ότι η παροχή κιτ εκσυγχρονισμού της Τουρκίας εγκυμονεί παρόμοιους κινδύνους συνεγκατάστασης, εφόσον η Τουρκία διαθέτει τους ρωσικούς S-400».

«Η πολεμική συμπεριφορά της Τουρκίας έναντιον της Ελλάδας – ενός πραγματικά αξιόπιστου και δημοκρατικού συμμάχου στο ΝΑΤΟ – και η απειλή από τη συνεχιζόμενη κατοχή των S-400 στην αρχιτεκτονική ασφαλείας του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να παραμείνουν απαρατήρητες καθώς η κυβέρνηση εξετάζει μια συμφωνία με την τουρκική κυβέρνηση», γράφουν.

«Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι τα F-16 που παρέχονται από τις ΗΠΑ δεν χρησιμοποιούνται για να υπονομεύσουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου, εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς και ουσιαστικούς μηχανισμούς που να προβλέπουν παύση, καθυστέρηση ή απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ», καταλήγουν.