Η εμμονή της Τουρκίας να φράξει το δρόμο της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, δημιουργεί έντονες αντιδράσεις και θέτει νέα εμπόδια στην προμήθεια αμερικανικών F-16. Την Πέμπτη σαφές μήνυμα πως η Άγκυρα θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη το ρόλο του Κογκρέσου στη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής εξέπεμψε η αρμόδια για θέματα διεθνούς ασφαλείας υφυπουργός Άμυνας, Σελέστ Γουαλάντερ, απαντώντας για το πώς διαμορφώνεται το τουρκικό αίτημα για απόκτηση F-16, μετά το βέτο της Άγκυρας στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Στη διάρκεια ακρόασης στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, και απαντώντας σε ερώτηση της γερουσιαστή Τζιν Σαχίν η Αμερικανίδα υφυπουργός ξεκαθάρισε πως «σε κάθε ευκαιρία το υπουργείο Άμυνας εγείρει ακριβώς τα ίδια θέματα στους Τούρκους συμμάχους μας και ενισχύει το μήνυμα ότι στις δημοκρατικές διαδικασίες που υποστηρίζουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική, το Κογκρέσο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, και πρέπει λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ, η οποία επεσήμανε πως η Ουάσιγκτον θέτει συνεχώς το ζήτημα της Σουηδίας και της Φινλανδίας στην τουρκική πλευρά «την οποία έχει ενημερώσει ότι η στήριξη του Κογκρέσου είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της ασφάλειας της», υπονοώντας την προμήθεια των F-16.

Από την πλευρά της πάντως η γερουσιαστής Τζιν Σαχίν έκανε γνωστό πως δεν πρόκειται να στηρίξει την παράδοση F-16 στην Τουρκία, έως ότου η Άγκυρα να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Η ίδια μίλησε και για «άλλα θέματα γύρω από τα F-16», προφανώς για τις ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί από συναδέλφους της για την συμπεριφορά της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα.

«Δυστυχώς ο πρόεδρός Ερντογάν εκμεταλλεύεται αυτό το θέμα. Φαίνεται ότι το κάνει για να εξυπηρετήσει τα εσωτερικά του πολιτικά συμφέροντα αντί να ασχοληθεί πραγματικά με αυτό που είναι προς το συμφέρον του ΝΑΤΟ και της συμφωνίας ασφάλειας που χρειαζόμαστε, καθώς υποστηρίζουμε την Ουκρανία στον αγώνα της εναντίον της Ρωσίας» τόνισε η Αμερικανίδα γερουσιαστής.

Μήνυμα Μητσοτάκη – Δένδια προς Άγκυρα

Μήνυμα προς την Άγκυρα απέστειλε από το βήμα της Βουλής, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας παρομοιάζοντας την προκλητική ρητορική Ερντογάν με το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν στη Βόρεια Κορέα. Ο ίδιος αναφέρθηκε επιγραμματικά σε όλη τη βεντάλια των τουρκικών διεκδικήσεων απέναντι στην Ελλάδα, τονίζοντας πως οι ισχυρισμοί της Άγκυρας αποδομούνται με επιχειρήματα που βασίζονται στο Διεθνές Δικαίο.

«Η πατρίδα μας αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και ενεργειακός κόμβος. Οι δυνάμεις αναθεωρητισμού ενοχλούνται από αυτά. Αυξάνουν την προκλητική τους συμπεριφορά με απειλές τύπου Βόρειας Κορέας που περιλαμβάνουν πυραύλους και αναφορές ότι η Ελλάδα δεν έχει επήρεια στα νησιά της αν δεν τα αποστρατικοποιήσει. Με αφηγήματα όπως της δήθεν Γαλάζιας πατρίδας και προσπάθειες αναβάθμισης του ψευδοκράτους. Επαναλαμβάνω την Ελληνική θέση για το Κυπριακό: η Κυπρος δεν κείται μακραν και δεν θα σταματήσουμε να απαντάμε σε κάθε παράνομη δήλωση, παράνομη συμφωνία και σε κάθε σε βάρος μας ρητορική. Θα αποδομούμε με επιχειρήματα που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο κάθε σε βάρος μας επίθεση» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Προηγήθηκε στο ίδιο ύφος μήνυμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Άγκυρα, από το Ηράκλειο Κρήτης. Απαντώντας ουσιαστικά στην τελευταία τοποθέτηση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας, το οποίο σε ανακοίνωσή του ανέφερε ότι «οι προκλητικές ενέργειες και η ρητορική της Ελλάδας καθώς κι οι εξοπλιστικές της προσπάθειες δεν θα αποφέρουν κανένα όφελος πέρα από την αύξηση της έντασης στην περιοχή μας», ο πρωθυπουργός τόνισε «η Ελλάδα είναι σήμερα ισχυρή και περήφανη όσο ποτέ. Κι όσοι εύκολα διαλαλούν ότι μπορούν να έρθουν μια νύχτα ξαφνικά, ας ξέρουν ότι εκείνη μπορεί να ξυπνήσουν ξαφνικά και να προσγειωθούν στη σκληρή πραγματικότητα και ας μάθουν ότι κάθε γιουρούσι που διαλαλούν, μπορεί να μετατραπεί σε άτακτη όπισθεν προς την αφετηρία του. Δεν ανοίγουμε διάλογο με το παράλογο. Η πατρίδα μας μένει πάντα ανοιχτή στη νομιμότητα και στις σχέσεις καλές γειτονίας».

Εκνευρισμός στην Άγκυρα για Πομπέο και Stern

Στην Άγκυρα την ίδια ώρα συνεχίζονται οι αντιδράσεις για τα όσα αναφέρει στο βιβλίο του «Never Give an Inch: Fighting for the America I Love» («Δεν δίνω σπιθαμή: Πολεμώντας για την Αμερική που Αγαπώ»), ο πρώην Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών -επί διακυβέρνησης Τραμπ- Μάικ Πομπέο.

Στο βιβλίο παρουσιάζονται περιστατικά, από τα παρασκήνια των επαφών που είχε ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ στην Τουρκία, που σχετίζονται και με τα ελληνοτουρκικά.

Διηγείται μάλιστα πώς σε επίσκεψή του στην Άγκυρα με τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, σχεδόν έφτασε στο σημείο να σπάσει την (κλειδωμένη) πόρτα της αίθουσας όπου γινόταν η συνάντηση του Πενς με τον Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε ζητήσει μια ολιγόλεπτη συνάντηση κατ’ ίδίαν με τον Πενς.

Για την Ελλάδα, ο Πομπέο γράφει ότι: «οι σχέσεις με έναν σύμμαχο που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωτικής σημασίας περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι τώρα πιο ισχυρές από κάθε άλλη φορά από την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ». Παράλληλα αναφέρεται στις επαφές που είχε με τον Έλληνα πρωθυπουργό για το σχήμα «3+1» για την ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) και τον τερματισμό των τουρκικών προκλήσεων στην περιοχή. Αναφέρεται, τέλος, στην φιλοξενία από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Κρήτη.

Οι αναφορές Πομπέο προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στην Τουρκία. Με δηλώσεις τους Τούρκοι αξιωματούχοι απέδωσαν τα όσα αναφέρει στο βιβλίο του ο Πομπέο, στην προσπάθεια να κατοχυρώσει την εικόνα του, ενόψει πιθανής υποψηφιότητας για τις προεδρικές εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ.

Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατηγόρησε τον πρώην ομόλογό του για αναλήθειες, ψεύδη και υπερβολές, ενώ του καταλόγισε όχι μόνο υποστήριξη στο πραξικόπημα του 2016 αλλά και ενόχληση που απέτυχε. Κατηγόρησε ακόμη τις ΗΠΑ ότι χάλασαν τις ισορροπίες στις σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο. Από την τουρκική προεδρία, ο εκπρόσωπός της Ιμπραήμ Καλίν κατηγόρησε τον Πομπέο για μεροληπτική στάση υπέρ της Ελλάδας.

Δεν είναι μόνο το βιβλίο του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ που προκαλεί εκνευρισμό στην Άγκυρα. Τα όσα υποστηρίζει το γερμανικό περιοδικό «Stern» για τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, το οποίο στο πρωτοσέλιδό του τον χαρακτηρίζει «εμπρηστή» για τη στάση του απέναντι στην ένταξη της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ αλλά και την επιθετική του ρητορική απέναντι στην Ελλάδα, προκαλούν αντιδράσεις.

«Ο Ερντογάν, προκειμένου να διατηρηθεί στην εξουσία, έχει γίνει «εμπρηστής» τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας, όσο και στο εξωτερικό» αναφέρει χαρακτηριστικά το Stern, κάνοντας αναφορά και στην επιθετική ρητορική κατά της χώρας μας.

«”Η Τουρκία παράγει πυραύλους Tayfun. Τι θα συμβεί αν πλήξουν την Αθήνα; Όχι ότι θέλουμε να το κάνουμε αυτό, αλλά να είστε έξυπνοι. Αν συνεχίσετε να εξοπλίζετε τα νησιά, δεν θα κάνουμε τίποτα;”, δήλωσε πρόσφατα ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος γνωρίζει ότι αυτές οι δηλώσεις έχουν απήχηση στο εσωτερικό της χώρας. Ο Ερντογάν χρειάζεται εχθρούς, χρειάζεται το χάος, ώστε να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του. Είναι πολύ καλός στο να δίνει μάχες. Όσο όμως και αν παρουσιάζει εαυτόν ως πολέμαρχο, δεν είναι πιθανό να υπάρξει στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ελλάδα» γράφει το άρθρο.