Τρίτες χώρες οι οποίες δεν αποτελούν μέλος της ενιαίας αγοράς ή δεν έχουν εταιρική αμυντική σχέση με την ΕΕ μπορούν να συμμετέχουν εν μέρει στο πρόγραμμα αξιοποίησης δανεισμού για την άμυνα της ΕΕ, εξήγησαν οι Πρόεδροι Κόστα και Φον ντερ Λάιεν σε τηλεδιάσκεψη στους ηγέτες της Τουρκίας, της Νορβηγίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ισλανδίας, «ηγέτες ομοϊδεατών χωρών εκτός ΕΕ» όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση.

Ενημερώνοντας τους ηγέτες των εν λόγω τρίτων χωρών για τα εργαλεία στήριξης της αμυντικής  βιομηχανίας, οι ηγέτες των δύο θεσμών της ΕΕ εξήγησαν τους όρους με τους οποίους αυτές οι χώρες μπορούν να συμμετέχουν σε επενδύσεις μέσω του μηχανισμού δανειοδότησης SAFE, επισημαίνοντας πως όσον αφορά επενδύσεις στις οποίες τα κράτη μέλη θα προχωρήσουν μέσω των δικών τους προϋπολογισμών, δεν υπάρχουν περιορισμοί όσον αφορά την προέλευση.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν καθώς και η Ύπατη Εκπρόσωπος, Κάγια Κάλας, ενημέρωσαν την Ισλανδή Πρωθυπουργό Κριστρούν Φροσταντότιρ, τον Νορβηγό Πρωθυπουργό Γιόνας Γκαρ Στόρ, τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, και τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, για τα όσα συζητήθηκαν στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 20 Μαρτίου, επικεντρώνοντας στη συζήτηση για στήριξης της Ουκρανίας και για ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας όπως έγινε και μετά την έκτακτη σύνοδο της 6ης Μαρτίου.

Όσον αφορά την ενίσχυση της άμυνας, αναφέρθηκαν στις προτάσεις της Κομισιόν για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής βάσης και των αμυντικών δυνατοτήτων, μέσω ενός μηχανισμού δανειοδότησης και ενθάρρυνσης των αμυντικών επενδύσεων, αλλά και «τις ευκαιρίες για τις χώρες – εταίρους που απορρέουν» από τις προτάσεις, όπως αναφέρεται.

Όπως σημειώνεται, οι προτάσεις αυτές αφορούν, πρώτον, την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, μέτρο που θα δώσει στα κράτη μέλη το περιθώριο επενδύσεων μέχρι και 650 δις ευρώ στην άμυνα τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Το μέτρο αυτό, επεσήμαναν, «δεν θα συνοδεύεται από όρους όσον αφορά την προέλευση του αμυντικού εξοπλισμού» και επομένως «ο στρατιωτικός εξοπλισμός από τις χώρες εταίρους μπορεί να επωφεληθεί άμεσα».

Το δεύτερο μέτρο, το χρηματοδοτικό μέσο SAFE το οποίο αφορά μέχρι και 150 δις σε δάνεια, είναι ένα σχέδιο στο οποίο, όπως επεσήμαναν οι Κόστα και Φον ντερ Λάιεν, η Νορβηγία και η Ισλανδία μπορούν ήδη να συμμετάσχουν καθώς είναι μέλη της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.

Άλλες χώρες, σημειώνεται στην ανακοίνωση, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς ή η Τουρκία, «μπορούν να παρέχουν αμέσως μέχρι και το 35% ενός αμυντικού προϊόντος». Ωστόσο, «για να αυξηθεί η βιομηχανική συμμετοχή πέραν του 35%, είναι απαραίτητη μια εταιρική σχέση ασφάλειας και άμυνας και μια επακόλουθη συμφωνία σύνδεσης» τονίζεται.

Οι Κόστα και Φον ντερ Λάιεν μετέφεραν στους ηγέτες των τρίτων χωρών την «συντριπτική υποστήριξη» εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της προσπάθειας η Ουκρανία να μπει «σε θέση ισχύος» στο πλαίσιο του στόχου επίτευξης μιας δίκαιης και βιώσιμης ειρήνης. Ειδικότερα, ανέφεραν πως οι ηγέτες της ΕΕ εξέφρασαν ικανοποίηση για το ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη για μια πλήρη εκεχειρία, και τόνισαν πως ο επιτιθέμενος δεν πρέπει να επιβραβεύεται και πως χρειάζεται εντατικοποίηση της πίεσης στη Ρωσία.

Οι ηγέτες της ΕΕ επιδοκίμασαν ακόμα την πρωτοβουλία της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου για έναν «συνασπισμό προθύμων» χωρών για στήριξη στον ουκρανικό στρατό και παροχή εγγυήσεων ασφαλείας από τις χώρες της Ευρώπης.

Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να συνεχίσουν να συντονίζουν τις προσπάθειες με στόχο την ενίσχυση της Ουκρανίας και την αύξηση της ασφάλειας της Ευρώπης. Οι Κυβερνήσεις της Αυστραλίας, του Καναδά, της Νέας Ζηλανδίας και της Ιαπωνίας θα ενημερωθούν στη συνέχεια για τα αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Πηγή: ΚΥΠΕ