Ο Τζορτζ Μπέρσι και ο Φρανκ Σατς θα μπορούσαν να είχαν συναντηθεί στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας των ναζί. Ή στην αντίσταση, στις τάξεις της οποίας πολέμησαν τους κατακτητές πριν από σχεδόν ογδόντα χρόνια. Αλλά εξ όσων είναι σε θέση να γνωρίζουν οι δύο επιζώντες του Ολοκαυτώματος, είδαν ο ένας τον άλλο χθες Τετάρτη στο Λος Άντζελες για πρώτη φορά.

Ο κ. Μπέρσι, 101 ετών, διαπρεπής χειρουργός στο Λος Άντζελες, πάει παρά την ηλικία του καθημερινά για δουλειά στο ιατρικό κέντρο Cedars-Sinai. Ο κ. Σατς, 96 ετών, συγγραφέας και αρθρογράφος, γράφει τακτικά τη στήλη του στη Virginia Gazette.

Γεννημένοι και ανδρωμένοι στην Ουγγαρία, σώθηκαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί προτού μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ. Τη συνάντησή τους οργάνωσε το Αμερικανικό Ισραηλιτικό Συνέδριο (American Jewish Congress).

Οι δύο άνδρες χαμογελούσαν πλατιά όταν συναντήθηκαν, στο γηροκομείο όπου διαμένει ο κ. Μπέρσι. Ο κ. Σατς βάδισε προς αυτόν ζωηρά, παρά το μπαστούνι του. Αγκαλιάστηκαν.

«Σωθήκαμε σχεδόν την ίδια ημέρα από τη σκλαβιά των καταναγκαστικών έργων, βρεθήκαμε στη Βουδαπέστη κι ενταχθήκαμε και οι δύο στην αντίσταση εναντίον των Ναζί», αφηγήθηκε ο κ. Σατς. «Ήμασταν στα ίδια μέρη, κάναμε τα ίδια πράγματα, επομένως είναι πολύ πιθανό οι δρόμοι μας να διασταυρώθηκαν αρκετές φορές».

Ο κ. Μπέρσι ήταν αιχμάλωτος των Ναζί το καλοκαίρι του 1944 όταν απέδρασε, στα 23 του, εκμεταλλευόμενος επίθεση των Συμμάχων κοντά στο στρατόπεδο, που απέσπασε την προσοχή των δεσμοφυλάκων του. Εντάχθηκε στην αντίσταση στη Βουδαπέστη.

Ο κ. Σατς, όπως αφηγήθηκε σε πρόσφατη στήλη του, εργαζόταν καταναγκαστικά στα Καρπάθια Όρη, σε σιδηροδρομικό έργο του ναζιστικού στρατού, όταν μπόρεσε να αποδράσει κατά τη διάρκεια συμμαχικού αεροπορικού βομβαρδισμού. Εντάχθηκε στην αντίσταση επίσης στη Βουδαπέστη.

Ο κ. Σατς έμαθε την ιστορία του κ. Μπέρσι όταν διάβασε προφίλ του χειρουργού που δημοσίευσε πρόσφατα η εφημερίδα Los Angeles Times. Το δημοσίευμα ήταν η αφορμή για τη συνάντηση.

«Είμαστε τυχεροί που θυμόμαστε ακόμα αυτά τα ιστορικά γεγονότα», αστειεύτηκε ο κ. Μπέρσι.

Ο αριθμός των επιζώντων του Ολοκαυτώματος είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια. Το μητρώο των επιζησάντων του Ολοκαυτώματος στις ΗΠΑ έχει 195.000 καταχωρίσεις, επιζώντες και συγγενείς τους.