Το 13ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας ενέκρινε το Συμβούλιο της ΕΕ την Παρασκευή, ενόψει της δεύτερης επετείου από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, εντάσσοντας στη λίστα περιοριστικών μέτρων πρόσωπα και εταιρίες που σχετίζονται με τη μεταφορά όπλων από τη Βόρειο Κορέα στη Ρωσία, άτομα που ευθύνονται για την παράνομη απέλαση παιδιών από την Ουκρανία, καθώς και εταιρίες από τρίτες χώρες (μεταξύ τους και μια από την Τουρκία) οι οποίες θεωρούνται ότι συνεισφέρουν στην παράκαμψη κυρώσεων.

Η δέσμη αυτή επικεντρώνεται στο να περιορίσει περαιτέρω την πρόσβαση της Ρωσίας σε στρατιωτική τεχνολογία, όπως οι δρόνοι, και στο να κατονομάσει πρόσθετες επιχειρήσεις και πρόσωπα που εμπλέκονται στην πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας. Με τη νέα αυτή δέσμη, ο αριθμός των καταχωρίσεων ξεπέρασε τις 2000, προκαλώντας μεγάλο πλήγμα στον ρωσικό στρατιωτικό και αμυντικό τομέα.

Κάθε ευρώ που χάνεται για τη Ρωσία αποτελεί κέρδος. Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν περιθώρια για εφησυχασμό. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει τα κράτη μέλη, να διασφαλίζει την αποτελεσματική επιβολή των μέτρων και να εργάζεται στενά με τρίτες χώρες για την αντιμετώπιση πιθανών προσπαθειών καταστρατήγησης.

«Σήμερα, αυστηροποιούμε περαιτέρω τα περιοριστικά μέτρα κατά του στρατιωτικού και αμυντικού τομέα της Ρωσίας, στοχεύοντας περισσότερες οντότητες σε τρίτες χώρες που προμηθεύουν εξοπλισμό, καθώς και τους υπεύθυνους για την παράνομη απέλαση και στρατιωτική επανεκπαίδευση ουκρανικών παιδιών» ανέφερε σε δήλωσή του ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ. Οι νέες κυρώσεις αναμένεται να δημοσιευθούν αργότερα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.

Για πρώτη φορά τα μέτρα που αφορούν τον περιορισμό εισαγωγών – εξαγωγών προϊόντων και τεχνολογιών διπλής χρήσης (στρατιωτικής και μη στρατιωτικής) αγγίζουν και εταιρίες από τρίτες χώρες (μεταξύ άλλων και στην Τουρκία) που θεωρούνται πως συμμετέχουν σε παράκαμψη των περιορισμών που έχουν ήδη επιβληθεί.

Η 13η δέσμη κυρώσεων περιλαμβάνει τα ακόλουθα βασικά μέτρα:

ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ

Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου δέσμη με 194 ατομικές καταχωρίσεις, συμπεριλαμβανομένων 106 προσώπων και 88 οντοτήτων. Με αυτές, η ΕΕ υπερβαίνει συνολικά τις 2000 καταχωρίσεις στο πλαίσιο της στήριξης της Ουκρανίας.  Συγκεκριμένα:

• Στόχευση του στρατιωτικού και αμυντικού ρωσικού τομέα: οι νέες καταχωρίσεις στοχεύουν περισσότερες από 140 εταιρείες και πρόσωπα από το ρωσικό στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα, τα οποία, μεταξύ άλλων, κατασκευάζουν πυραύλους, δρόνους, αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα, στρατιωτικά οχήματα, κατασκευαστικά στοιχεία υψηλής τεχνολογίας για όπλα και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό. Συγκεκριμένα, η δέσμη περιλαμβάνει οντότητες που εμπορεύονται διάφορα βασικά κατασκευαστικά στοιχεία για δρόνους. Η Επιτροπή εφάρμοσε βαθμιαία και αντικειμενική προσέγγιση, όπως έχει συζητηθεί στο παρελθόν, προκειμένου να εντοπίσει τις εταιρείες αυτές, συνδυάζοντας σοβαρές ενδείξεις από διάφορες πηγές, με τεκμηρίωση από εμπορικά και τελωνειακά δεδομένα.
• Αποστολή ενός ισχυρού μηνύματος στους εταίρους της πολεμικής προσπάθειας της Ρωσίας: στις νέες καταχωρίσεις κατονομάζονται 10 (ρωσικές) εταιρείες και πρόσωπα που εμπλέκονται στη θαλάσσια μεταφορά όπλων από τη Βόρεια Κορέα στη Ρωσία, ο υπουργός Άμυνας της Βόρειας Κορέας, καθώς και διάφορες εταιρείες και πρόσωπα από τη Λευκορωσία που παρέχουν στήριξη στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.
• Καταπολέμηση της καταστρατήγησης: στις νέες καταχωρίσεις κατονομάζεται μια ρωσική εταιρεία εφοδιαστικής και ο διευθυντής της που εμπλέκονται σε παράλληλες εισαγωγές απαγορευμένων αγαθών στη Ρωσία, καθώς και ένας τρίτος ρωσικός παράγοντας που συμμετέχει σε άλλο σύστημα προμηθειών.
• Ενίσχυση της δράσης της ΕΕ κατά της κατοχής και παράνομης προσάρτησης ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία: οι νέες καταχωρίσεις κατονομάζουν 6 δικαστές και 10 αξιωματούχους στα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας.
• Επιβολή κυρώσεων για παραβιάσεις των δικαιωμάτων του παιδιού: Στις νέες καταχωρίσεις περιλαμβάνονται επίσης 15 πρόσωπα και 2 οντότητες που εμπλέκονται στην απέλαση και στη στρατιωτική κατήχηση παιδιών από την Ουκρανία, μεταξύ άλλων στη Λευκορωσία.

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Η δέσμη αυτή επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα της ΕΕ να εμποδίσει τη Ρωσία να αποκτήσει ευαίσθητη δυτική τεχνολογία για το στρατό της. Τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα ή αλλιώς δρόνοι έχουν διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στον πόλεμο στην Ουκρανία. Η δέσμη αυτή κατονομάζει εταιρείες που προμηθεύουν τη Ρωσία με βασικά κατασκευαστικά στοιχεία δρόνων και εισάγει ορισμένες τομεακές κυρώσεις, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά και να αυξηθεί η δυσκολία για τη διεξαγωγή πολέμου με δρόνους.

Βάσει σοβαρών ενδείξεων από διάφορες πηγές, που τεκμηριώνονται από εμπορικά και τελωνειακά δεδομένα, με τη δέσμη μέτρων προστίθενται 27 νέες εταιρείες, από τη Ρωσία και τρίτες χώρες, στον κατάλογο των οντοτήτων που συνδέονται με το ρωσικό στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα (παράρτημα IV). Οι εν λόγω εταιρείες υπόκεινται σε αυστηρότερους εξαγωγικούς περιορισμούς όσον αφορά τα αγαθά και τις τεχνολογίες διπλής χρήσης, καθώς και τα αγαθά και την τεχνολογία που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τεχνολογική ενίσχυση του ρωσικού τομέα άμυνας και ασφάλειας.  Συγκεκριμένα:

• Προσθήκη 17 ρωσικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη, την παραγωγή και την προμήθεια ηλεκτρονικών κατασκευαστικών στοιχείων για το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας.
• Προσθήκη 4 εταιρειών από την Κίνα και μίας από το Καζακστάν, την Ινδία, τη Σερβία, την Ταϊλάνδη, τη Σρι Λάνκα και την Τουρκία, οι οποίες, έμμεσα, στηρίζουν το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας στον επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας μέσω του εμπορίου ηλεκτρονικών κατασκευαστικών στοιχείων για το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας.

ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΆΜΥΝΑΣ  

Εκτός από την κατονομασία συγκεκριμένων εταιρειών που πωλούν εξαρτήματα δρόνων στη Ρωσία, η εν λόγω δέσμη μέτρων εισάγει πρόσθετες απαγορεύσεις εξαγωγών κατασκευαστικών στοιχείων για δρόνους. Συγκεκριμένα:

• Οι περιορισμοί που τίθενται πλέον, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης απαγόρευσης κατασκευαστικών στοιχείων για δρόνους, αφορούν τους ηλεκτρονικούς μετασχηματιστές, τους στατικούς μετατροπείς και τους επαγωγείς που απαντώνται, μεταξύ άλλων, στους δρόνους.
• Τα νέα μέτρα απαγορεύουν επίσης τους ηλεκτρολυτικούς πυκνωτές αλουμινίου, οι οποίοι έχουν στρατιωτικές εφαρμογές.

ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η νέα δέσμη μέτρων επεκτείνει τον κατάλογο των χωρών εταίρων όσον αφορά την έμμεση απαγόρευση των εισαγωγών σιδήρου και χάλυβα και συμπεριλαμβάνει το Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόκειται για χώρες εταίρους που εφαρμόζουν μια δέσμη περιοριστικών μέτρων στις εισαγωγές σιδήρου και χάλυβα και μια δέσμη μέτρων ελέγχου των εισαγωγών τα οποία είναι ουσιαστικά ισοδύναμα με τα μέτρα που περιλαμβάνει ο κανονισμός της ΕΕ (ΕΕ) αριθ. 833/2014.

Ιστορικό

Δύο χρόνια μετά τον εκτεταμένο, επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η Ευρώπη είναι ενωμένη και αποφασισμένη να συνεχίσει να υπερασπίζεται τις αξίες της και τις θεμελιώδεις αρχές της. Η ΕΕ στέκεται αταλάντευτα στο πλευρό της Ουκρανίας και του λαού της και θα συνεχίσει να στηρίζει σθεναρά την οικονομία, την κοινωνία, τις ένοπλες δυνάμεις και τη μελλοντική ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, για όσο καιρό χρειαστεί.

Προκειμένου να στερήσει πηγές εσόδων από τη ρωσική πολεμική μηχανή, η ΕΕ ενέκρινε 13 δέσμες κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Οι κυρώσεις έχουν επηρεάσει τα έσοδα της Ρωσίας και την αξία του ρουβλιού. Οι κυρώσεις της ΕΕ έχουν επίσης εισαγάγει περιορισμούς στις αλυσίδες εφοδιασμού της Ρωσίας και έχουν περιορίσει την πρόσβασή της σε δυτικές τεχνολογίες σε σημαντικούς βιομηχανικούς τομείς. Το όριο ανώτατης τιμής πετρελαίου που συμφωνήθηκε με τους εταίρους της G7, οδήγησε στη μείωση των εσόδων της ρωσικής κυβέρνησης από το πετρέλαιο. Οι συνέπειες των κυρώσεων θα γίνουν ορατές με την πάροδο του χρόνου.

Καθώς η Ρωσία προσπαθεί να βρει τρόπους να παρακάμψει τις κυρώσεις μας, η Επιτροπή εξετάζει συνεχώς τα ισχύοντα μέτρα, αξιολογώντας τον τρόπο εφαρμογής τους και εντοπίζοντας τυχόν κενά. Επί του παρόντος δίνεται έμφαση στην επιβολή, κυρίως για την καταπολέμηση της καταστρατήγησης των κυρώσεων της ΕΕ μέσω τρίτων χωρών.

Ο απεσταλμένος της ΕΕ για τις κυρώσεις κ. David O’Sullivan συνεχίζει τις επαφές του με καίριες τρίτες χώρες για την καταπολέμηση της καταστρατήγησης. Είναι ήδη ορατά απτά αποτελέσματα. Σε ορισμένες χώρες εφαρμόζονται συστήματα παρακολούθησης, ελέγχου και παρεμπόδισης των επανεξαγωγών. Σε συνεργασία με τους ομοϊδεάτες εταίρους μας, συμφωνήσαμε επίσης έναν κατάλογο κοινών ειδών υψηλής προτεραιότητας που υπόκεινται σε κυρώσεις στα οποία οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερη δέουσα επιμέλεια και τα οποία δεν πρέπει να επανεξάγονται στη Ρωσία από τρίτες χώρες. Επιπλέον, εντός της ΕΕ, έχουμε επίσης καταρτίσει κατάλογο κρίσιμων οικονομικά αγαθών που υπόκεινται σε κυρώσεις για τα οποία οι επιχειρήσεις και οι τρίτες χώρες θα πρέπει να επαγρυπνούν ιδιαίτερα.