Ενίσχυση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο – ΠΔΠ 2021 – 2027) για αντιμετώπιση των επειγουσών προκλήσεων πρότεινε την Τρίτη η Κομισιόν, μέσω της δημιουργίας χρηματοδοτικού μηχανισμού για την Ουκρανία, ενίσχυση στον τομέα της μετανάστευσης και της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της ρωσικής εισβολής με 15 δισεκατομμύρια ευρώ, τη δημιουργία πλατφόρμας στρατηγικής προώθησης της τεχνολογίας, καθώς και δημιουργία μηχανισμού για διαχείριση του κόστους χρηματοδότησης του NextGenerationEU στο μέλλον.

Σε δηλώσεις της μετά την συνάντηση του Κολεγίου των Επιτρόπων, η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε πως εν μέσω των πολλαπλών κρίσεων που αντιμετωπίζει η ΕΕ, χρησιμοποιήθηκε κάθε δυνατότητα ευελιξίας που παρέχει ο προϋπολογισμός, μεταξύ άλλων με την ανακατεύθυνση κονδυλίων από το NextGenerationEU σε δράσεις που αφορούν το REPowerEU (και την ενεργειακή μετάβαση και απεξάρτηση), και την εξεύρεση κονδυλίων για τη στήριξη της Ουκρανίας.

«Αντιλαμβανόμαστε πλήρως πως τα κράτη μέλη χτυπήθηκαν επίσης από τις κρίσεις και πως μετά από χρόνια δημόσιας στήριξης στις οικονομίες τους» και πως τώρα είναι η ώρα της περισυλλογής των δημόσιων δαπανών, πρόσθεσε η κ. Φον ντερ Λάιεν.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Πρόεδρος της Κομισιόν έκανε λόγο για μια «στοχευμένη και περιορισμένη πρόταση» για τις απολύτως απαραίτητες αλλαγές στον προϋπολογισμό, με επικέντρωση στην Ουκρανία, τη μετανάστευση και τις εξωτερικές προκλήσεις, και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας.

Στην πράξη, η πρόταση αυτή που αφορά το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021 – 2027 το οποίο είχε συμφωνηθεί το 2020, θα πρέπει τώρα να συζητηθεί και να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη σε επίπεδο Συμβουλίου της ΕΕ. Η Κομισιόν αναφέρει σε ανακοίνωσή της πως αναμένει από την Ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου (που αναλαμβάνει κατά το δεύτερο μισό του 2023) να εργαστεί για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των 27 μετά το καλοκαίρι, ώστε η διαπραγμάτευση με το Κοινοβούλιο να μπορέσει να ολοκληρωθεί πριν το τέλος του έτους.

Για την Ουκρανία, η Επιτροπή προτείνει ένα απόθεμα 50 δισεκατομμυρίων για επόμενα τέσσερα χρόνια το οποίο θα περιέχει δάνεια και χρηματοδοτήσεις, και το οποίο θα δίνει προοπτική και προβλεψιμότητα στην Ουκρανία, καθώς και κίνητρα σε άλλους δωρητές.

Ο μηχανισμός αυτός, ανέφερε η κ. Φον ντερ Λάιεν, θα προσφέρει την απαραίτητη ευελιξία στην ΕΕ ώστε να προσαρμόζεται ανάλογα με τις εξελίξεις.

Για τη μετανάστευση, η Κομισιόν προτείνει στήριξη στα κράτη μέλη για ενίσχυση της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων, καθώς και στήριξης των Σύριων προσφύγων σε Συρία, Λίβανο, Ιορδανία και Τουρκία, για αντιμετώπιση της κατάστασης στον νότιο μεταναστευτικό διάδρομο, για στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων, αλλά και ενίσχυση της ανάπτυξης και σταθερότητας άλλων εταίρων ανά το παγκόσμιο καθώς και ενίσχυση της δυνατότητας ανταπόκρισης σε ανθρωπιστικές κρίσεις και φυσικές καταστροφές.

Συνολικά, σημείωσε η κ. Φον ντερ Λάιεν, η Κομισιόν ζητά κονδύλι 15 δις ευρώ για τις πιο πάνω προτεραιότητες.

Όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ΕΕ, η Πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε πως δημιουργείται μια Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (Strategic Technologies for Europe Platform – STEP), για στοχευμένη προώθηση των επενδύσεων στους τομείς της «βαθιάς τεχνολογίας» (deep tech), των καθαρών τεχνολογιών και της βιοτεχνολογίας, ώστε να δημιουργούνται συνέργειες.

Στο πλαίσιο αυτό η Κομισιόν ζητά 10 δις ευρώ για περιορισμένη στήριξη εκεί που χρειάζεται μέσω των υπαρχόντων ταμείων για θέματα τεχνολογίας, ενώ μέσω του STEP θα δημιουργηθεί ειδικό καθεστώς έγκρισης έργων τα οποία είναι δικαιούχα για στήριξη αλλά δεν έχουν λάβει, και τα οποία θα έχουν προτεραιότητα για στήριξη από τα Ταμεία Συνοχής. Το αποτέλεσμα των χρηματοδοτήσεων αυτών αλλά και των ιδιωτικών επενδύσεων που αναμένονται, σημείωσε η κ. Φον ντερ Λάιεν, δημιουργεί δυνατότητα επενδύσεων μέχρι και 160 δισεκατομμυρίων.

Τέλος, το πακέτο περιλαμβάνει και προτάσεις της Κομισιόν για αναθεώρηση και ενίσχυση της χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της ΕΕ από ιδίους πόρους, κάτι το οποίο είχε συζητηθεί κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της περιόδου 2021 – 2027. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν άντληση πόρων από τα κέρδη του επιχειρηματικού τομέα (που δεν θα αποτελεί φορολόγηση αλλά εθνική συνεισφορά), προσαρμογή της άντλησης ιδίων πόρων από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (δεδομένης της αύξησης της τιμής των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα) και προσαρμογή του πλαισίου για τον Μηχανισμό Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM).