Με την Ευρώπη να βυθίζεται στην ενεργειακή κρίση και τους πολίτες των κρατών-μελών να αγωνιούν για τις χειμερινές μέρες ενόψει, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν αναμένεται να περιγράψει σήμερα από το Στρασβούργο τις επιλογές της Κομισιόν για πιο δραστικές, κοινές παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η κατανάλωση, αλλά και να στηριχθούν οι καταναλωτές.

Στο State of the Union (SOTU), την ετήσια ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης, η κ. Φον Ντερ Λάιεν καλείται να δώσει απαντήσεις για την αντικειμενικά καθυστερημένη ευρωπαϊκή ανταπόκριση, αλλά και να περιγράψει τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν από εδώ και πέρα. Μάλιστα, ήδη η τσεχική προεδρία προσδιόρισε ένα έκτακτο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. στις 30 του μήνα, προκειμένου να ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις, μετά και τη συνεδρίαση που έγινε την περασμένη Παρασκευή, όπου και κατεγράφησαν συγκλίσεις και αποκλίσεις. Η έκτακτη Σύνοδος ήταν απαραίτητη, με δεδομένο ότι δεν υπήρχε άμεσα προγραμματισμένη Σύνοδος Κορυφής των ηγετών και οι Ευρωπαίοι δεν θα μπορούσαν να περιμένουν ως το τέλος Οκτωβρίου και το προγραμματισμένο Συμβούλιο Κορυφής.

Με τα ως τώρα δεδομένα, η κ. Φον Ντερ Λάιεν, αναμένεται να προτείνει μια «εισφορά αλληλεγγύης» στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας που δεν χρησιμοποιούν φυσικό αέριο, αλλά αιολική, ηλιακή, γεωθερμική ενέργεια, απόβλητα, πυρηνική ενέργεια, λιγνίτη, πετρέλαιο και ορισμένα είδη υδροηλεκτρικής ενέργειας και βιομάζας. Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να εισπράττουν την εν λόγω εισφορά και να αναδιανέμουν τα κεφάλαια στους καταναλωτές.

Ακόμα, η κ. Φον Ντερ Λάιεν είναι υπέρ των υποχρεωτικών μέτρων κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που προκαλεί αντιδράσεις εντός της Ένωσης, καθώς πολλά κράτη-μέλη επιδιώκουν να υπάρξουν μέτρα περισσότερο σε εθελοντική βάση και ο σχεδιασμός να γίνει σε εθνικό επίπεδο. Η Κομισιόν θα βάζει στο τραπέζι μείωση της κατανάλωσης σε υποχρεωτική βάση από τα κράτη κατά 5% και σε εθελοντική βάση κατά 10%, ενώ θα στοχεύει σε μείωση κατανάλωσης και σε καθημερινή βάση, ειδικά σε ώρες που δεν είναι αιχμής.

Το «αγκάθι», πάντως, μετά ως τώρα δεδομένο παραμένει το θέμα το πλαφόν στο φυσικό αέριο. Η κ. Φον Ντερ Λάιεν είδε την πρότασή της για πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο να ναυαγεί και επιδιώκει να κρατήσει «χαμηλά την μπάλα», αν και πολλά κράτη-μέλη βλέπουν θετικά την ελληνική πρόταση για συνολική παρέμβαση στο φυσικό αέριο και συγκεκριμένα στο χρηματιστήριο ενέργειας. Γι’ αυτό και πολλοί αναμένουν μάχη ως και το Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας στο τέλος του μήνα, καθώς η εκτίμηση και της ελληνικής πλευράς είναι ότι δεν μπορεί η Ευρώπη να αφήσει το θέμα του πλαφόν κατά μέρος για άλλη μια φορά. Και, βεβαίως, πολλές χώρες τάσσονται τώρα υπέρ της αποσύνδεσης του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.

Κλιμακωτές επιδοτήσεις

Η ελληνική πλευρά παρακολουθεί τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και οι κεραίες της κυβέρνησης θα είναι στραμμένες στη σημερινή ομιλία της κ. Φον Ντερ Λάιεν. Οι ευρωπαϊκές παρεμβάσεις, άλλωστε, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό και το μοντέλο επιδότησης για το φυσικό αέριο, το οποίο αναμένεται να έχει κλιμακωτά χαρακτηριστικά, όπως θα γίνει και με το ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτό αποκάλυψε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης (Alpha 9,89). Ο ακριβής τρόπος στήριξης δεν έχει κλειδώσει και μένει να φανεί, αν θα υπάρχει και “μπόνους κατανάλωσης”, όπως θα γίνει με το ρεύμα.