Μισό εκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε ένα εκτεταμένο ηφαίστειο στην Iταλία και ο κίνδυνος έκρηξης δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερος, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή.

Το ηφαίστειο Campi Flegrei (Phlegraean Fields) μπορεί να είναι λιγότερο γνωστό από τον Βεζούβιο, αλλά είναι «εξαιρετικά επικίνδυνο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκ των συγγραφέων της μελέτης Στέφανο Καρλίνο.

Ο Βεζούβιος εξαφάνισε την Πομπηία από τον χάρτη σχεδόν πριν από δύο χιλιετίες, ενώ η τεράστια ηφαιστειακή περιοχή Campi Flegrei κοντά στη Νάπολη εκτόξευσε για τελευταία φορά λάβα, στάχτες και βράχους το 1538. Η έκρηξη του ηφαιστείου πριν από 30.000 χρόνια αναφέρεται ότι συνέβαλε στην εξαφάνιση του ανθρώπου του Νεάντερταλ.

Μια αναζωπύρωση της δραστηριότητας στις αρχές της δεκαετίας του 1980 οδήγησε στην εκκένωση 40.000 κατοίκων, αλλά το ηφαίστειο παρέμεινε σχετικά ήσυχο από τότε. «Δεν λέμε ότι θα υπάρξει έκρηξη, λέμε ότι οι συνθήκες για μια έκρηξη είναι πιο ευνοϊκές», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Κρίστοφερ Κίλμπερν, από το University College του Λονδίνου.

Οι δεκάδες χιλιάδες μικροί σεισμοί που έχουν σημειωθεί από τη δεκαετία του 1950 αποδυνάμωσαν την καλντέρα, τη λεκάνη στην κορυφή του ηφαιστείου. Η έκθεση, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature’s Communications Earth & Environment, διαπίστωσε ότι «τμήματα του ηφαιστείου είχαν τεντωθεί σχεδόν σε σημείο θραύσης».

Οι σεισμοί αυξάνονται σε αριθμό από το 2019, ενώ και η πίεση από κάτω αυξάνεται. Η παραλιακή πόλη Pozzuoli έχει ανυψωθεί κατά σχεδόν τέσσερα μέτρα, περίπου όσο ένα διώροφο λεωφορείο, από τη δεκαετία του 1950.

Οι δονήσεις και η ανύψωση του εδάφους είναι σωρευτικές, που σημαίνει ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα δεν χρειάζεται να ενταθεί για να γίνει πιο πιθανή μια έκρηξη.

«Μια ενδεχόμενη έκρηξη θα μπορούσε να προηγηθεί από σχετικά αδύναμα σήματα, όπως μικρότερο ποσοστό ανύψωσης εδάφους και λιγότερους σεισμούς», ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης σε δελτίο Τύπου.

Επισημαίνουν την έκρηξη της καλντέρας Rabaul στην Παπούα Νέα Γουινέα το 1994, της οποίας προηγήθηκαν μικροί σεισμοί με το ένα δέκατο του ρυθμού από ό,τι είχε συμβεί κατά τη διάρκεια μιας κρίσης μια δεκαετία πριν.

Ωστόσο, η πιθανότητα να συμβεί μια τεράστια έκρηξη είναι «πολύ μικρή», είπε ο Καρλίνο.  «Αυτό που είναι πιο πιθανό είναι μικρές εκρήξεις». Και ενώ το ηφαίστειο είναι πιο κοντά στη ρήξη, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα γίνει έκρηξη, είπε από την πλευρά του ο Κίλμπερν. Ακόμα κι αν ο φλοιός ραγίσει, «το μάγμα πρέπει να ωθεί προς τα πάνω στη σωστή θέση για να συμβεί η έκρηξη», εξήγησε.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο που βασίζεται στη φυσική του πώς σπάνε οι βράχοι και το εφάρμοσαν σε πραγματικό χρόνο στο ηφαίστειο, το οποίο είναι επίπεδο και κυρίως κρυμμένο, είτε κάτω από κτίρια είτε κάτω από τα παράκτια νερά. Μέτρησαν τις δονήσεις και τις κινήσεις του εδάφους και τις συνέκριναν με προηγούμενες εκρήξεις άλλων, παρόμοιων ηφαιστείων.

Περίπου 500.000 άνθρωποι ζουν σε ζώνη που η υπηρεσία πολιτικής προστασίας της Ιταλίας έχει χαρακτηρίσει κόκκινη ζώνη, δηλαδή την περιοχή με τον υψηλότερο κίνδυνο.  Στην κίτρινη ζώνη ζουν άλλοι 800.000 άνθρωποι.

Οι αρχές έχουν εκπονήσει σχέδιο εκκένωσης, βάσει του οποίου οι κάτοικοι θα μετακινηθούν έξω με τα δικά τους ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς εντός τριών ημερών. Το επίπεδο κινδύνου, πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο, αναθεωρείται κάθε μήνα.

«Το επίπεδο συναγερμού στο Ποτζουόλι είναι αυτή τη στιγμή κίτρινο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η εκπρόσωπος του συμβουλίου Τζιορντάνα Μομπίλιο, προσθέτοντας ότι οι κάτοικοι λαμβάνουν ειδοποιήσεις για όλες τις δονήσεις μεγέθους 1,5 Ρίχτερ και άνω.