Την ελάχιστη ετήσια έκτασή του κατέγραψε ο αρκτικός θαλάσσιος πάγος στις 19 Σεπτεμβρίου 2023. Πρόκειται για την έκτο πιο χαμηλό ρεκόρ που έχει καταγραφεί δορυφορικά, σύμφωνα με ερευνητές της NASA και του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου (NSIDC). 

Εν τω μεταξύ, αντιστοίχως ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής έφτασε στη χαμηλότερη μέγιστη έκτασή του που έχει καταγραφεί στις 10 Σεπτεμβρίου, σε μια εποχή που θα έπρεπε να είχε αυξηθεί με πολύ ταχύτερο ρυθμό κατά τη διάρκεια των πιο σκοτεινών και ψυχρότερων μηνών.

Οι επιστήμονες παρακολουθούν τις εποχιακές και ετήσιες διακυμάνσεις επειδή ο θαλάσσιος πάγος διαμορφώνει τα πολικά οικοσυστήματα της Γης και παίζει σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο κλίμα. Ερευνητές στο NSIDC και τη NASA χρησιμοποιούν δορυφόρους για να μετρήσουν τον θαλάσσιο πάγο καθώς λιώνει και ξαναπαγώνει. Παρακολουθούν την έκταση του θαλάσσιου πάγου, η οποία ορίζεται ως η συνολική έκταση του ωκεανού στην οποία το κλάσμα κάλυψης πάγου είναι τουλάχιστον 15%.

Μεταξύ Μαρτίου και Σεπτεμβρίου 2023,  η έκταση του πάγου στην Αρκτική συρρικνώθηκε από 5,64 εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων (14,62 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα) σε 1,63 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια (4,23 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα).

Πρόκειται για περίπου 770.000 τετραγωνικά μίλια (1,99 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα) κάτω από το ελάχιστο μέσο όρο 1981-2010 των 2,4 εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων (6,22 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων). Η ποσότητα του θαλάσσιου πάγου που χάθηκε ήταν αρκετή για να καλύψει ολόκληρη την ηπειρωτική χώρα.

Ο θαλάσσιος πάγος γύρω από την Ανταρκτική έφτασε στη χαμηλότερη μέγιστη χειμερινή έκτασή του στις 10 Σεπτεμβρίου 2023, στα 6,5 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια (16,96 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα). 

Πρόκειται για 398.000 τετραγωνικά μίλια (1,03 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα) κάτω από το προηγούμενο ιστορικό χαμηλό που επιτεύχθηκε το 1986 – μια διαφορά που ισοδυναμεί περίπου με το μέγεθος του Τέξας και της Καλιφόρνια μαζί. Η μέση μέγιστη έκταση μεταξύ 1981 και 2010 ήταν 7,22 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια (18,71 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα).

Ο Nathan Kurtz, επικεφαλής εργαστηρίου του Εργαστηρίου Cryospheric Sciences της NASA στο Goddard Space Flight Center του οργανισμού στο Greenbelt του Μέριλαντ, είπε ότι καθώς η Αρκτική θερμαίνεται περίπου τέσσερις φορές πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο πλανήτη, ο πάγος γίνεται επίσης λεπτότερος. «Το πάχος στο τέλος της περιόδου κατά την οποία αυξάνεται καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα επιβίωσης του θαλάσσιου πάγου. Νέα έρευνα χρησιμοποιεί δορυφόρους όπως το ICESat-2 της NASA (Ice, Cloud and land Elevation Satellite-2) για να παρακολουθεί πόσο πάχος έχει ο πάγος όλο το χρόνο».

Ο Kurtz είπε ότι οι μακροπρόθεσμες μετρήσεις του θαλάσσιου πάγου είναι κρίσιμες για τη μελέτη του τι συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο στους πόλους. «Στη NASA μας ενδιαφέρει να κάνουμε μετρήσεις αιχμής, αλλά προσπαθούμε επίσης να τις συνδέσουμε με το ιστορικό αρχείο για να κατανοήσουμε καλύτερα τι οδηγεί ορισμένες από αυτές τις αλλαγές που βλέπουμε».

Οι επιστήμονες εργάζονται για να κατανοήσουν την αιτία της μικρής ανάπτυξης του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής, η οποία θα μπορούσε να οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων όπως το Ελ Νίνο, τα μοτίβα του ανέμου και η άνοδος της θερμοκρασίας των ωκεανών. 

Πριν από το 2014, ο πάγος που περιέβαλλε την ήπειρο αυξανόταν ελαφρά κατά περίπου 1% ανά δεκαετία για να αρχίσει να μετρά αντίστροφα πριν φτάσει σήμερα στο χαμηλότερο ποσοστό για την εποχή.

Η τήξη των θαλάσσιων πάγων και στους δύο πόλους ενισχύει τη θέρμανση καθώς ενώ ο θαλάσσιος πάγος αντανακλά το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας του Ήλιου πίσω στο διάστημα, το ανοιχτό νερό των ωκεανών απορροφά το 90% αυτής. Με μεγαλύτερες περιοχές του ωκεανού που εκτίθενται στην ηλιακή ενέργεια, μπορεί να απορροφηθεί περισσότερη θερμότητα, η οποία θερμαίνει τα νερά των ωκεανών και καθυστερεί περαιτέρω την ανάπτυξη του θαλάσσιου πάγ