Η αναζήτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια νέα ενιαία αμυντική γραμμή εν μέσω συνεχιζόμενων κρίσεων, βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στο επίκεντρο της προσοχής του ευρωπαϊκού Τύπου. Ο ευρωπαϊκός Τύπος εξακολουθεί να παρακολουθεί από κοντά τον πόλεμο στην Ουκρανία, την κρίση στη Μέση Ανατολή και τα άλλα επίκαιρα ζητήματα σε όλο τον κόσμο.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο αμερικανικός Τύπος εξέφρασε ανησυχία για την επιδείνωση της έντασης μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, ενώ τόνισε ότι η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Μέση Ανατολή είναι απαραίτητη.

Ο Τύπος της Μέσης Ανατολής επικεντρώθηκε για μια ακόμη φορά στην κρίση στη Γάζα. Τον Τύπο του Κατάρ απασχόλησαν οι νέες επαφές της κυβέρνησης με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, και οι εξελίξεις στο Παλαιστινιακό Ζήτημα. Ο ισραηλινός Τύπος δε εξέτασε την πιθανότητα επίλυσης του ζητήματος μέσω διαπραγματεύσεων για την δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών.

Την ίδια εβδομάδα, ο Τύπος της Ασίας εστίασε στην επιδείνωση της έντασης σε διάφορες περιοχές της Ασίας. Από τη μια τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης κατηγόρησαν τις ΗΠΑ για την κατάσταση, ενώ ο ινδικός Τύπος υποστήριξε την ανάγκη ουδετερότητας του Νέου Δελχί. Παράλληλα, ο ρωσικός και ουκρανικός Τύπος ασχολήθηκαν με τα τελευταία γεγονότα στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο δυτικός Τύπος

Το άρθρο γνώμης του Thomas L. Friedman με τίτλο «Μέσα στο σκιώδη πόλεμο της Αμερικής με το Ιράν» δημοσιεύθηκε στους New York Times στις 5 Μαρτίου. Ο Friedman που επισκέφθηκε στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στη δυτική Ιορδανία και στην ανατολική Συρία αναφέρεται στην συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ των ΗΠΑ και των ανταρτών του Ιράν στην περιοχή. Επισημαίνει τον σημαντικό όγκο ρουκετών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων που εκτοξεύονται από ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν, όπως οι Χούθι στην Υεμένη και οι σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ, εναντίον αμερικανικών στόχων, καθώς και τις αμερικανικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτών των επιθέσεων. Ο σκιώδης πόλεμος εντάθηκε μετά τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς. Παρά την προσωρινή κατάπαυση του πυρός στην ξηρά μετά τα αντίποινα των ΗΠΑ, η σύγκρουση παραμένει, με τους Χούθι να συνεχίζουν τις επιθέσεις σε πλοία. Ο Friedman τονίζει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι νεαροί Αμερικανοί στρατιώτες και ναύτες, οι οποίοι πρέπει να λαμβάνουν αποφάσεις σε κλάσματα δευτερολέπτου για να αντιμετωπίσουν τις εισερχόμενες απειλές και υπογραμμίζει τον χαρακτήρα αυτής της σύγκρουσης η οποία θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε άμεσο πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν. Καταλήγοντας, ο Friedman υποστηρίζει ότι η διατήρηση της αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή είναι απαραίτητη για να αποτραπεί η περαιτέρω εξάπλωση της αναταραχής.

Το κύριο άρθρο του Guardian με τίτλο «Η άποψη του Guardian για την πείνα στη Γάζα: Οι Παλαιστίνιοι χρειάζονται λύσεις, όχι σύμβολα» που δημοσιεύθηκε στις 5 Μαρτίου επικρίνει τις αμερικανικές ρίψεις βοήθειας από τον αέρα στη Γάζα ως μια απλή συμβολική χειρονομία που αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την τρομερή ανθρωπιστική κρίση που προκαλείται από τη συνεχιζόμενη σύγκρουση Ισραήλ-Γάζας. Υποστηρίζει ότι η ρητορική της κυβέρνησης Μπάιντεν, η οποία καλεί για κατάπαυση του πυρός και αύξηση της ροής βοήθειας, ήταν ανεπαρκής και χωρίς συγκεκριμένες ενέργειες για να πιέσει το Ισραήλ να τερματίσει την επίθεσή του. Το κύριο άρθρο υπογραμμίζει τον καταστροφικό απολογισμό της σύγκρουσης, με πάνω από 30.000 Παλαιστίνιους να έχουν σκοτωθεί σύμφωνα με τις αρχές της Γάζας και την άμεση απειλή λιμού που αντιμετωπίζει το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Γάζας. Προσθέτει επίσης την ανάγκη για άνοιγμα περισσότερων οδών βοήθειας, την αποκατάσταση της βοήθειας του ΟΗΕ που έχει ανασταλεί λόγω αμφισβητούμενων αξιώσεων και των μεγάλης κλίμακας προσπαθειών ανακούφισης που θα διευκολύνονταν από τον τερματισμό της σύγκρουσης. Το άρθρο αναφέρει τέλος ότι η στάση των ΗΠΑ μπορεί να μετατοπίζεται λόγω των εσωτερικών πολιτικών πιέσεων και αμφισβητεί το κατά πόσο τα συμβολικά μέτρα και η συνεχιζόμενη προμήθεια όπλων στο Ισραήλ θα επιλύσουν την κρίση.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει μια νέα στρατηγική για την αμυντική βιομηχανία. Οι Βρυξέλλες προτείνουν τη συγχρηματοδότηση των κοινών προμηθειών όπλων των κρατών μελών» ήταν ο τίτλος του δημοσιεύματος της Le Monde στις 6 Μαρτίου, το οποίο αναφέρει ότι οι Βρυξέλλες προτείνουν τη συγχρηματοδότηση των κοινών προμηθειών όπλων των κρατών μελών. Ο στόχος αυτής της στρατηγικής είναι να επιταχυνθούν οι κοινές αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού για την Ουκρανία ή για την αναπλήρωση των κενών στα ευρωπαϊκά οπλοστάσια, αλλά και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας κατά την επόμενη πενταετία. Η στρατηγική περιλαμβάνει επίσης την αναβάθμιση της παραγωγικής ικανότητας των ευρωπαϊκών εταιρειών, που έχει μειωθεί μετά από χρόνια υποεπενδύσεων. Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα από την πλευρά της προσφοράς, όπως η χρηματοδότηση της έρευνας, της ανάπτυξης και της παραγωγής, καθώς και μέτρα από την πλευρά της ζήτησης, όπως η διευκόλυνση των ομαδοποιημένων παραγγελιών και η εισαγωγή μηχανισμών που είναι εμπνευσμένοι από τις αμερικανικές πρακτικές. Ωστόσο, το κονδύλιο του προϋπολογισμού παραμένει αβέβαιο, με τις Βρυξέλλες να αναφέρουν ότι χρειάζονται άμεσα 3 δισεκατομμύρια ευρώ, από τα οποία μόνο τα μισά έχουν ήδη εξασφαλιστεί.

Το άρθρο του Paolo Valentino με τίτλο «Οι σκευωρίες του Πούτιν για το Βερολίνο» δημοσιεύτηκε στην Corriere Della Sera στις 4 Μαρτίου 2024. Το άρθρο αναλύει τη διπλωματική κρίση ανάμεσα στη Γερμανία και τη Ρωσία, που προκλήθηκε από την υποκλοπή μιας τηλεφωνικής συνομιλίας που συζητούσε την πιθανή προμήθεια πυραύλων Taurus στην Ουκρανία. Αναφέρει την κατηγορία της Ρωσίας ότι η Γερμανία προετοιμάζει επίθεση, την οποία το Βερολίνο απορρίπτει ως «συκοφαντική και αβάσιμη προπαγάνδα». Ο Valentino υποστηρίζει ότι το περιστατικό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου στον υβριδικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Δύσης, με τη Γερμανία να είναι ένας κύριος στόχος των προσπαθειών του Κρεμλίνου να σπείρει τη διχόνοια και να τρομοκρατήσει την κοινωνία μέσω της παραπληροφόρησης, της κατασκοπείας και της γενικότερης πρόκλησης αναστάτωσης. Ο αρθρογράφος εμβαθύνει στο ιστορικό πλαίσιο, ακολουθώντας την πολύπλοκη σχέση της Γερμανίας με τη Ρωσία, από τη μεταπολεμική εποχή έως σήμερα, υπογραμμίζοντας πώς ο Πούτιν εκμεταλλεύεται αυτήν τη δυναμική για τα ρωσικά συμφέροντα. Το άρθρο υποδηλώνει ότι ενώ η Γερμανία έχει παράσχει σημαντική βοήθεια στην Ουκρανία, το ιστορικό της παρελθόν και οι φιλορωσικές αντιλήψεις της σε ορισμένα ζητήματα την καθιστούν ευάλωτη στις επιθετικές τακτικές του Πούτιν. Ο Valentino ζητά ένα ενιαίο μέτωπο με τους συμμάχους για την αντιμετώπιση των προσπαθειών της Ρωσίας και την υποστήριξη του καγκελάριου Scholz στην πλοήγηση αυτής της περίπλοκης κατάστασης, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης για την προμήθεια πυραύλων Taurus στην Ουκρανία.

Ο Τύπος της Μέσης Ανατολής

Το δημοσίευμα της Asmahan Qarjaouli με τίτλο «Ο έκτος στρατηγικός διάλογος Κατάρ-ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον επικεντρώνεται στον πόλεμο της Γάζας» που δημοσιεύθηκε από την Doha news στις 6 Μαρτίου, αναφέρεται στον έκτο Στρατηγικό Διάλογο Κατάρ-ΗΠΑ που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον, όπου οι συζητήσεις εστιάστηκαν στις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων. Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, σεΐχης Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani, και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinken, ηγήθηκαν του διαλόγου, με τον Blinken να επαινεί το Κατάρ ως «εξαιρετικό» εταίρο, αναφέροντας τον ρόλο του στην εκκένωση ανθρώπων από το Αφγανιστάν μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Η κατάσταση στη Γάζα βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων, με τον Blinken να δηλώνει ότι η ευκαιρία για άμεση κατάπαυση του πυρός, ώστε να απελευθερωθούν οι όμηροι, να αυξηθεί η ανθρωπιστική βοήθεια και να τεθούν οι προϋποθέσεις για μια διαρκής λύση εξακολουθεί να υπάρχει. Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ κάλεσε το Ισραήλ να μεγιστοποιήσει την παροχή βοήθειας στους Παλαιστίνιους εν μέσω της ανθρωπιστικής κρίσης. Ο διάλογος επικεντρώθηκε επίσης στην κλιμάκωση στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι ΗΠΑ ξεκινούν την επιχείρηση Prosperity Guardian για να αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις των Χούθι κατά της ναυτιλίας. Τα διμερή θέματα που καλύφθηκαν ήταν η οικονομική συνεργασία και η συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας, η τεχνολογία, οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, η αμυντική συνεργασία στη βάση Al-Udeid και οι επενδύσεις ύψους 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων του Κατάρ στην αμερικανική οικονομία.

Το άρθρο γνώμης του Elie Podeh, με τίτλο «Πρέπει να μιλήσουμε για τη λύση των δύο κρατών», δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα The Jerusalem Post, στις 4 Μαρτίου. Το άρθρο εξετάζει εκ νέου την ιδέα της δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους, μια ιδέα που αποτελεί μέρος της ισραηλινής ρητορικής ήδη από την περίοδο των συμφωνιών του Όσλο την δεκαετία του 1990, παρά το γεγονός ότι δεν περιγράφεται ρητά. Ο Podeh σημειώνει ότι οι περισσότεροι ισραηλινοί πρωθυπουργοί, συμπεριλαμβανομένων των Σιμόν Πέρες, Εχούντ Μπαράκ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, Εχούντ Όλμερτ και Αριέλ Σαρόν, έχουν εκφράσει κάποια στιγμή την προθυμία τους να συμφωνήσουν σε ένα παλαιστινιακό κράτος υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Ο συγγραφέας διερευνά τους πιθανούς λόγους αυτής της ρητορικής, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πιέσεων, της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης, των χειρισμών του κυβερνητικού συνασπισμού, και της γνήσιας πίστης στη λύση των δύο κρατών ως τη σωστή οδό. Ο Podeh υποστηρίζει ότι η αναβίωση αυτής της συζήτησης, μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, δεν θα πρέπει να προκαλεί ανησυχία, αλλά να αποτελεί μια ευκαιρία για τη θεμελιώδη αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, μέσω μιας θαρραλέας ηγεσίας με όραμα και από τις δύο πλευρές.

Ο Τύπος της Ασίας

Το άρθρο της Manjari Chatterjee Miller με τίτλο «Η εξισορροπιστική πράξη του Νέου Δελχί στη χαοτική Δυτική Ασία», που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Hindustan Times στις 2 Μαρτίου, εξετάζει την επιδέξια διπλωματία της Ινδίας στο να πλοηγείται στην πολύπλοκη γεωπολιτική δυναμική της Δυτικής Ασίας, εστιάζοντας στις πρόσφατες επισκέψεις του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ. Το άρθρο επισημαίνει τους ενισχυόμενους δεσμούς της Ινδίας με αραβικά κράτη, όπως τα ΗΑΕ, τα οποία πλέον αποτελούν τον τρίτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της, με έμφαση σε οικονομικά συμφέροντα όπως η ινδική διασπορά, συμβάσεις υποδομών και ενεργειακές συμφωνίες. Παράλληλα, η Ινδία διατηρεί ισχυρές σχέσεις με το Ισραήλ, βασισμένες στην αντιτρομοκρατική συνεργασία και το εμπόριο όπλων. Η εταιρική σχέση με τις ΗΠΑ έχει ενισχύσει περαιτέρω τους δεσμούς της Ινδίας σε ολόκληρη την περιοχή. Ωστόσο, το άρθρο προειδοποιεί ότι αυτή η εξισορροπιστική πολιτική ενέχει κινδύνους. Ένας παρατεταμένος πόλεμος Ισραήλ-Γάζας ή η επιδείνωση των ισραηλινοαραβικών σχέσεων θα μπορούσε να αναγκάσει την Ινδία να εγκαταλείψει αυτήν την πολιτική. Επίσης, οι σχέσεις της Ινδίας με το Ιράν βρίσκονται υπό απειλή, λόγω των εντάσεων της Τεχεράνης με τη ναυτική δύναμη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στην Ερυθρά Θάλασσα, στην οποία η Ινδία δεν έχει ακόμη ενταχθεί. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ενώ μέχρι στιγμής ο Μόντι έχει επιδέξια επεκτείνει το αποτύπωμα της Ινδίας στη Δυτική Ασία, προσελκύοντας την προσοχή της Κίνας, η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα αυτής της στρατηγικής παραμένει αμφίβολη ενόψει της ασταθούς περιφερειακής δυναμικής.

Το σχόλιο της εφημερίδας People’s Daily με τίτλο «Η εμμονή των ΗΠΑ με την ηγεμονία έρχεται σε αντίθεση με την παγκόσμια τάση», που δημοσιεύτηκε στις 6 Μαρτίου, επικρίνει την «ολοένα και πιο απροκάλυπτη επιδίωξη των Ηνωμένων Πολιτειών για παγκόσμια κυριαρχία». Το άρθρο παραθέτει πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχων των ΗΠΑ που εκφράζουν την επιθυμία της Ουάσινγκτον να εμποδίσει την Κίνα από του να ξεπεράσει τις ΗΠΑ ως «κυρίαρχη δύναμη παγκοσμίως». Υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ, ανήσυχες για την απώλεια της υπερδύναμής τους μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, έχουν εγκαταλείψει τη ρητορική τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία προκειμένου να επιδιώξουν ανοιχτά την ηγεμονία. Το σχόλιο κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι με αυτήν τη νοοτροπία του μηδενικού αθροίσματος αναλαμβάνουν σκληρές ενέργειες κατά της Κίνας, όπως επιβολή δασμών που επηρεάζουν τους Αμερικανούς καταναλωτές και περιορισμούς στις εξαγωγές τεχνολογίας. Καλεί τις ΗΠΑ να απορρίψουν τη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου, να υποστηρίξουν την πραγματική πολυμέρεια και το διεθνές δίκαιο και να ασκούν εξουσία από κοινού με τις υπόλοιπες χώρες, αντί να επιβάλλουν την εξουσία τους επί των άλλων χωρών.

Ο ρωσικός και ουκρανικός Τύπος

Ο Fyodor Lukyanov, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Kommersant στις 7 Μαρτίου με τίτλο «Συλλογικό ευρωπαϊκό ασυνείδητο», αναλύει την πρόσφατη αμφιλεγόμενη δήλωση του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος πρότεινε την είσοδο δυνάμεων του ΝΑΤΟ στη ζώνη σύγκρουσης στην Ουκρανία. Ο Lukyanov υποστηρίζει ότι οι δηλώσεις του Μακρόν αντανακλούν ένα βαθύτερο «συλλογικό ασυνείδητο» στην Ευρώπη, η οποία αντιμετωπίζει τις νέες πραγματικότητες στον τομέα της ασφάλειας. Για δεκαετίες, η Ευρώπη βασίζονταν στις αμερικανικές αμυντικές εγγυήσεις και στην έλλειψη μεγάλων απειλών. Ωστόσο, η κρίση στην Ουκρανία αναγκάζει την Ευρώπη να αλλάξει στρατηγική. Πλέον, «η παλιά ευρωπαϊκή άνεση υποκαθίσταται από τον φόβο πόλεμου με τη Ρωσία». Σύμφωνα με τον συγγραφέα, όπως πολλοί Ευρωπαίοι πολιτικοί, έτσι και ο Μακρόν προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης από την κοινωνική συνοχή, επικεντρώνοντας στην ασφάλεια. Οι προοπτικές φαίνονται δύσκολες – το κοινό έχει συνηθίσει στην ηρεμία και οι περισσότεροι ηγέτες φαίνεται να είναι απροετοίμαστοι στρατηγικά. Ωστόσο, ο συγγραφέας ζητά από τον αναγνώστη να μην αμφισβητήσει τον βαθμό κινδύνου που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαίοι «γερακιών»-πολιτικοί. Στα πλαίσια αυτής της προειδοποίησης, ο συγγραφέας εστιάζει στην σκλήρυνση της γραμμής της Βρετανίας σε πολλά ζητήματα, κυρίως μετά το περίφημο Brexit.

Στις 7 Μαρτίου, η ουκρανική εφημερίδα Gazeta δημοσίευσε την παρέμβαση του Taras Berezovets με τίτλο «Ήρθε η ώρα για τον Ζελένσκι να σκεφτεί τους ‘τυφλοπόντικες’ γύρω του». Ο Berezovets αναλύει την πρόσφατη πυραυλική επίθεση που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της συνάντησης του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelenskyy με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Οδησσό. Υποστηρίζει ότι αυτό δεν ήταν ατύχημα αλλά σκόπιμη απόπειρα εναντίον της ζωής του Zelenskyy. Η επίσκεψη ήταν μυστική και γνωστή μόνο σε λίγα άτομα, γεγονός που οδηγεί τον Berezovets να υποθέσει ότι υπάρχει διαρροή πληροφοριών που οι ουκρανικές υπηρεσίες ασφαλείας πρέπει να ερευνήσουν άμεσα. Απορρίπτει τον ισχυρισμό της Ρωσίας ότι ο στόχος ήταν μια τοποθεσία κατασκευής μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Αντίθετα, ο Berezovets υποστηρίζει ότι ο Πούτιν έχει αποδείξει την ικανότητα και την προθυμία του να δολοφονήσει τον Zelenskyy. Η επίθεση αποτελεί ένα μήνυμα προς τους δυτικούς εταίρους να αυξήσουν την πίεση προς τη Ρωσία και να επιταχύνουν τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Την απόπειρα δολοφονίας του Ουκρανού Προέδορυ ο Berezovets την ερμηνεύει ως μια εκδίκηση του Πούτιν για την πρόσφατη επίθεση του ουκρανικού ναυτικού στο Κέρτς, ενώ παράλληλα προειδοποιεί ότι ο Πούτιν δεν έχει όρια στην προσπάθειά του να αποτρέψει την ηγεσία της Ουκρανίας.