Την πρόθεση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να προχωρήσει σε μεταφορά των F-16 στην Τουρκία «σε διαβούλευση με το Κογκρέσο» ανακοίνωσε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, λίγες ώρες μετά το «παζάρι» Ερντογάν που κατέληξε στο «ναι» του Τούρκου προέδρου για ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση του Τζο Μπάιντεν με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία, ο κ. Σάλιβαν είπε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος «ήταν ξεκάθαρος ότι στηρίζει αυτή την μεταφορά».

«Δεν έχει καμία επιφύλαξη γι’ αυτό. Προτίθεται να προχωρήσει με αυτή την μεταφορά» πρόσθεσε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας της κυβέρνησης Μπάιντεν όπως μετέδωσε το Reuters, χωρίς να δώσει, ωστόσο, περισσότερες λεπτομέρειες για το χρονοδιάγραμμα.

Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία έχει υποβάλει από τον Οκτώβριο του 2021 αίτημα να αγοράσει F-16 αλλά και να προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό άλλων 80, έναντι 20 δισ. δολαρίων.

Μενέντεζ: Είμαι σε συνομιλίες με την κυβέρνηση Μπάιντεν για τα F-16 στην Τουρκία

Είχε προηγηθεί η δήλωση του προέδρου της επιτροπής διεθνών σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, ότι διεξάγει συνομιλίες με την κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, όσον αφορά τη στάση του ως προς τη δυνητική πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία.

Όπως τόνισε στις δηλώσεις του στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters, καθώς συνεχίζει να διατηρεί τις ανησυχίες του για την Τουρκία, θα αποφασίσει την επόμενη εβδομάδα αν θα άρει τις επιφυλάξεις του όσον αφορά την πώληση των συγκεκριμένων μαχητικών στην Τουρκία .

Ερωτηθείς αν η συμφωνία Ερντογάν να προωθήσει στο τουρκικό κοινοβούλιο την επικύρωση του πρωτοκόλλου για την ένταξη της Σουηδίας στο NATO, την οποία η Ουάσινγκτον θεωρεί μείζονα πρόοδο, θα τον ωθήσει να άρει τις επιφυλάξεις του για την πώληση των μαχητικών, ο κ. Μενέντεζ απάντησε: «διεξάγουμε συνομιλίες με την κυβέρνηση». «Αν (η κυβέρνηση Μπάιντεν) μπορέσει να βρει τρόπο με τον οποίο θα εξασφαλιστεί ότι η επιθετικότητα της Τουρκίας έναντι των γειτόνων της θα τερματιστεί, και καταγράφεται κάμψη της τους τελευταίους μήνες, θα είναι σπουδαίο, όμως αυτό θα πρέπει να γίνει μόνιμη πραγματικότητα» πρόσθεσε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής.

Ο Ρόμπερτ Μενέντεζ είπε, επίσης, πως θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να «ενισχυθεί η ασφάλεια της Ελλάδας» και να εξασφαλιστούν «διαβεβαιώσεις όσον αφορά μελλοντικές ενέργειες».

Ερωτηθείς πότε θα αποφασίσει ποια στάση θα τηρήσει ως προς την πώληση των F-16 στην Τουρκία, ο κ. Μενέντεζ απάντησε ότι «πιθανόν» θα το κάνει, αν αυτό είναι «εφικτό», μέσα «στην επόμενη εβδομάδα».

Η αυτοπεποίθηση της Αθήνας

Στην ελληνική κυβέρνηση, η βραδινή ένταξη του «ναι» για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ δεν εξέπληξε και πολλούς. Οι πληροφορίες για μια «συμφωνία» στα σκαριά ήταν, άλλωστε, γνωστές από το πρωί της Δευτέρας. Ομοίως, την ελληνική κυβέρνηση δεν ανησυχεί η προοπτική μιας ευρύτερης συμφωνίας που φέρνει την Τουρκία πιο κοντά στη Συμμαχία και πάλι. Ο λόγος είναι απλός: η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών θα είναι αναγκαία συνθήκη, καθώς ο κ. Ερντογάν δεν θα πρέπει να λειτουργεί ως αποσταθεροποιητικός παράγοντες του ΝΑΤΟ στο Νοτιοανατολικό σκέλος του.

Παράλληλα, ακόμα και αν δρομολογείτο με αυστηρή αιρεσιμότητα μια διαδικασία αναβάθμισης των τουρκικών F-16, η Αθήνα δεν αισθάνεται ότι υπάρχει κάτι να την απειλεί. Η Τουρκία θα χρειαστεί χρόνια για τη διαδικασία και ως τότε η χώρα μας θα έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία αναβάθμισης του δικού της στόλου F-16, ενώ, παράλληλα, θα περιμένει τα πρώτα F-35. Κάθε «στραβοτιμονιά» της Τουρκίας στο ενδιάμεσο, θα έχει συνέπειες. Μένει, ακόμα, να φανεί ποιες θα είναι οι λεπτομέρειες αυτού του πακέτου, από πόσα αεροσκάφη θα αποτελείται η πρώτη «παρτίδα», αλλά και ποια θα είναι πιθανά χρηματοδοτικά εργαλεία που θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να επιστρατεύσουν προκειμένου να μειώσουν το αποτύπωμα της προμήθειας των μαχητικών πέμπτης γενιάς για την ελληνική οικονομία.

Ο Μητσοτάκης στο ΝΑΤΟ

Όλων τούτων δοθέντων, ο κ. Μητσοτάκης φτάνει σήμερα το πρωί στο Βίλνιους και το μεσημέρι θα αφιχθεί στη Σύνοδο Κορυφής. Ο ίδιος είχε από χθες πάρει θέση υπέρ της άμεσης αναγκαιότητας η Σουηδία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ στις κοινές του δηλώσεις με τον Λετονό πρωθυπουργό κ. Κάρινς στη Ρίγα.

Great news that Sweden will be joining us soon as the 32nd member of our Alliance. This makes us all safer and stronger. Looking forward to the process being completed!

— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) July 11, 2023

Ο πρωθυπουργός θα συμμετάσχει στις εργασίες της Συνόδου, αργότερα θα δει τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα με φόντο τη σοβαρή εκτράχυνση των ελληνοαλβανικών σχέσεων επ’ αφορμή της φυλάκισης του Φρέντι Μπελέρη, αλλά και τον Μαυροβούνιο πρόεδρο Γιάκοβ Μιλάτοβιτς. Το βράδυ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παρακαθήσει σε δείπνο που θα παραθέσει ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουσέντα, στους ηγέτες των κρατών μελών του ΝΑΤΟ, στο Προεδρικό Μέγαρο.

Είναι προφανές ότι οι εξελίξεις στο μέτωπο της Σουηδίας επηρεάζουν και το τετ-α-τετ του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Ερντογάν την Τετάρτη, στο οποίο ελληνικές πηγές βλέπουν ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και επαναδρομολόγηση διαφόρων επιπέδου διαλόγου, όπως των διερευνητικών επαφών και των ΜΟΕ. Την Τετάρτη, πριν τη συνάντηση των ηγετών, ξεχωριστές συναντήσεις θα έχουν ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης με τον νέο Τούρκο ομόλογο του Χακάν Φιντάν και ο Νίκος Δένδιας με τον ομόλογό του Γιασάρ Γκιουλέρ. Την Τετάρτη, δε, ο κ. Μητσοτάκης θα έχει την ευκαιρία να τα πει με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν, τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς και τον πρωθυπουργό της Β. Μακεδονίας Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι.