Του Γιάννη Ξενοφώντος

20 Φεβρουαρίου 1943, ώρα 4 το απόγευμα. Το ηφαίστειο Παρικουτίν στο δυτικό Μεξικό εμφανίζεται απ` το πουθενά και εκρήγνυται σε ένα χωράφι, κυριολεκτικά κάτω απ` τα πόδια του αγρότη ιδιοκτήτη του, Διονίσιο Πουλίδο.

Ντοκουμέντο 1943Παρακολουθούμε κάτω τον ίδιο τον κρατήρα. Ένα καζάνι που βράζει, εκλύοντας δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις… και ακολούθως λιωμένη λάβα.

Η γέννησή του, παρότι καταστροφική, συγκέντρωσε την επιστημονική προσοχή και το Παρικουτίν κατέστη ο ακρογωνιαίος λίθος για τη μελέτη του κύκλου ζωής των μονογενετικών ηφαιστείων… αυτών, δηλαδή, που εκρήγνυνται μόνο μια φορά.

Με αφορμή τη φετινή επέτειο, 100 επιστήμονες απ` όλο τον κόσμο, έσπευσαν στο Μεξικό και σκαρφάλωσαν στον τεράστιο κρατήρα, που είναι ακόμη ζεστός. Ανάμεσά τους και ο Έλληνας ηφαιστειολόγος, Σταύρος Μελετλίδης.

Σταύρος Μελετλίδης – ΗφαιστειολόγοςΗ έκρηξη του Παρικουτίν άνοιξε μια νέα εποχή για την ηφαιστειολογία… γιατί ήταν η πρώτη φορά που φάνηκε η γέννηση ενός μονογενετικού ηφαιστείου… σχεδόν από την αρχή.

Το Παρικουτίν ήταν ενεργό για εννέα χρόνια και οι ερευνητές χαρτογράφησαν την περιοχή, πήραν χιλιάδες δείγματα κι αυτή η μελέτη οδήγησε την ηφαιστειολογία στο σημείο, που βρίσκεται σήμερα.

Σταύρος Μελετλίδης – ΗφαιστειολόγοςΈχουμε εργαλεία και γνώσεις που μας επιτρέπουν… έστω και με πολύ σύντομη προειδοποίηση…. να ειδοποιήσουμε τον πληθυσμό και να δράσουμε. Είναι το πιο σημαντικό, γιατί δεν μπορείς να σταματήσεις ένα ηφαίστειο.

Το ηφαίστειο χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα επτά φυσικά θαύματα του κόσμου και πλέον λειτουργεί ως τουριστική ατραξιόν. Για όσους, όμως, έζησαν την μανία του, είναι κάτι που τους στοιχειώνει ακόμα.

Βρυχούνται οι μνήμες

Μια από τους επιζήσαντες, 92 ετών σήμερα, ξεδιπλώνει όσα εφιαλτικά βίωσε ως παιδί.

Γουαδαλουπε Ρουιζ – Επιζήσασα ΈκρηξηςΣυνεχίσαμε να μένουμε εκεί, αλλά ήταν δύσκολο να περπατήσεις στο δρόμο. Ήταν λες και ζούσαμε σε γκρεμό. Ήταν σκληρό… δεν είχαμε νερό στα σπίτια μας.

Η έκρηξη του Παρικουτίν κατέστρεψε μια έκταση 230 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Δύο ολόκληρες πόλεις θάφτηκαν στην καυτή λάβα και δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Χιλιάδες άλλοι μετεγκαταστάθηκαν σε νέες πόλεις, που δημιουργήθηκαν.

Το ηφαίστειο άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια του στο χρόνο. Τεράστιες εκτάσεις αποτεφρωμένης γης θυμίζουν τη φοβερή αυτή έκρηξη… όπως και η μισοθαμμένη στα πετρώματα εκκλησία του Σαν Χουάν, που είναι το μόνο κτίσμα που επέζησε σε ολόκληρη την περιοχή.