«Μια πολύ μεγαλύτερη ρωσική κατάρρευση θα εκτυλιχθεί τις επόμενες μέρες» προέβλεψε προχθές στο twitter, o θεωρητικός του φιλελευθερισμού στις Διεθνείς Σχέσεις, Φράνσις Φουκουγιάμα, διαβλέποντας μάλλον το «Τέλος της Ιστορίας» του ρωσικού αυτοκρατορισμού.

Μετά την πρώτη φάση της ουκρανικής αντεπίθεσης, που ξεδιπλώθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου, η δεύτερη φάση της επιχείρησης που άρχισε την 1η Οκτώβρη έχει τινάξει στον αέρα την συνοριογραμμή της Μόσχας, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις καταρρέουν στο ανατολικό και νότιο μέτωπο, ιδίως στη Χερσώνα, όπου το Κρεμλίνο δυσκολεύοταν ήδη κατά τη φιέστα της προσάρτησης των τεσσάρων ρωσικών περιοχών, να απαντήσει αναφορικά με τα δυνητικά όρια της νέας ρωσικής επικράτειας.

Αντίθετα, και η Μόσχα παραδέχεται πλέον πως ο ουκρανικός στρατός σημειώνει «επιτυχίες», επιχειρώντας, ωστόσο, να υποβαθμίσει τη δυναμική της αντεπίθεσης του Κιέβου. Το ηθικό κίνητρο των αμυνόμενων, ωστόσο, φαίνεται πως επιδρά καθοριστικά, καθώς δεκάδες οικισμοί έχουν ήδη απελευθερωθεί στις περιφέρειες Χάρκοβο, Ντόνετσκ, Λουχάνσκ και Χερσώνα, τόνισε ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, εξηγώντας πως «οι ουκρανικές δυνάμεις κινούνται γρήγορα και ισχυρά στο νότο ως μέρος της συνεχιζόμενης αμυντικής επιχείρησης», από την 1η Οκτωβρίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις επελαύνουν με μέτωπο 30 χιλιομέτρων στην περιφέρεια της Χερσώνας, θέτοντας εν αμφιβόλω το αρχικό σχέδιο του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, τον έλεγχο των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας και της διόδου της Κριμαίας.

Καθώς η Ουκρανία σφυρίζει την υποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων, να ενισχύσει τον αέρα της νίκης στο Κίεβο επιχείρησε χθες η Ουάσιγκτον, καθώς σε τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού Προέδρου, Τζο Μπάιντεν με τον Ουκρανό ομόλογό του, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ένα νέο πακέτο βοήθειας προς το Κίεβο, ύψους 625 εκατομμυρίων δολαρίων.

«Ευχαριστώ τον Πρόεδρο των ΗΠΑ για μια ουσιαστική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου πακέτου βοήθειας ασφαλείας 625 εκατομμυρίων δολαρίων! Ως συνήθως, είχαμε ένα ουσιαστικό τηλεφώνημα σήμερα. Οι νίκες μας στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης αμυντικής επιχείρησης είναι μια κοινή επιτυχία Ουκρανίας -ΗΠΑ, ?? και ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου» γνωστοποίησε ο Ουκρανός Πρόεδρος, τη στιγμή που η Ουάσιγκτον στέλνει στο Κίεβο αναβαθμισμένα οπλικά συστήματα, όπως οι νέοι εκτοξευτήρες HIMARS, δηλαδή ισχυρά και μεγάλης ακριβείας συστήματα εκτοξευτήρων πυραύλων, τα οποία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις πρόσφατες επιτυχίες των ουκρανικών στρατευμάτων. Ταυτόχρονα, ο Πρόεδρος Μπάιντεν «δεσμεύτηκε να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία καθώς αμύνεται απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα για όσο χρόνο χρειαστεί», ανέφερε ο Λευκός Οίκος.

Την ίδια ώρα, οι ρωσικές δυνάμεις υποχωρούν σε κακή κατάσταση και με βαριές απώλειες, εγκαταλείποντας επί τόπου, πολλές φορές, ακόμη και πανάκριβο εξοπλισμό. Από την πλευρά του, το ουκρανικό Γενικό Επιτελείο υπογράμμισε σε ανακοίνωσή του ότι στα νότια «ο εχθρός χάνει το ηθικό του». «Εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και αποσύρονται σε απόσταση ασφαλείας, καταστρέφουν τα αποθέματα πυρομαχικών τους, προσπαθούν να καταστρέψουν τις γέφυρες», σχολίασε στο Facebook.

Κλειδί η Χερσώνα

Παράλληλα, η ανακατάληψη της Χερσώνας «βραχυκυκλώνει» τους σχεδιασμούς του Κρεμλίνου, καθώς αν επιστρέψει στην Ουκρανία, τότε το Κίεβο θα έχει υπό τον έλεγχο της μια εύφορη περιοχή δίπλα στη Μαύρη Θάλασσα. Θα έχει βάλει όμως, ταυτόχρονα, και την Κριμαία -όπου υπάρχουν κρίσιμες ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις- ακόμη περισσότερο εντός του βεληνεκούς του ουκρανικού πυροβολικού, όπως των HIMARS που παραχώρησαν οι ΗΠΑ.

Ενδεικτικό της νικηφόρας προέλασης είναι το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, Ιγκόρ Κονασένκοφ, αναγνώρισε ότι «διαθέτοντας υπέρτερες δυνάμεις τεθωρακισμένων, ο εχθρός κατάφερε να εισχωρήσει σε βάθος, διασπώντας την αμυντική μας γραμμή», στη δυτική όχθη του Δνείπερου.

Τα ουκρανικά στρατεύματα κινήθηκαν ακόμα προς το Λουγκάνσκ, στην ανατολική Ουκρανία, που ελέγχεται από τη Ρωσία. Τις τελευταίες ημέρες απελευθέρωσαν σχεδόν όλη την επαρχία του Χαρκόβου (βορειοανατολικά), εντυπωσιακή πρόοδος, αν αναλογιστεί κανείς ότι σε λίγες μόνο ημέρες, η Ρωσία έχασε όσα εδάφη είχε κερδίσει τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου.

Η διμέτωπη, αυτή προέλαση των ουκρανικών δυνάμεων δημιουργεί περισσότερους πονοκεφάλους στη Ρωσία από όσους μπορεί να αντιμετωπίσει, σχολιάζει ανώνυμα στη Washington Post δυτικός αξιωματούχος. Οι ρωσικές δυνάμεις τις τελευταίες ημέρες υποχωρούν από τη μία περιοχή μετά στην άλλη στη δυτική όχθη του Δνείπερου. Ωστόσο, ο ρωσικός στρατός δεν ανακοίνωσε αποχώρηση, ούτε σχολίασε αυτή την ορατή στρατιωτική υποχώρηση που εμφανίζεται στους χάρτες.

Άρχισαν τα παρατράγουδα

Εκτός από την ήττα επί του πεδίου, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν έχει να αντιμετωπίσει τώρα και την απογοητευμένη ρωσική κοινή γνώμη, δεδομένου ότι την περασμένη Κυριακή, αφότου η Ουκρανία ανακατέλαβε το Λιμάν, μια πόλη στα ανατολικά που τα ρωσικά στρατεύματα είχαν χρησιμοποιήσει ως βασικό κόμβο υλικοτεχνικής υποστήριξης και μεταφοράς, «οι σύμμαχοι των μέσων ενημέρωσης του Πούτιν εγκατέλειψαν τις καλές επιδόσεις και επέκριναν πιο άμεσα τον στρατό του, λέγοντας ότι απαιτούνται σκληρότερα μέτρα για χάρη της νίκης», σύμφωνα με τα αμερικανικά ειδησεογραφικά δίκτυα.

Ήδη, πάνω από 700.000 πολίτες εγκατέλειψαν τη Ρωσία μετά την κήρυξη μερικής επιστράτευσης, με βάση τα στοιχεία της ρωσικής έκδοσης του περιοδικού Forbes, εκ των οποίων οι 200.000 κατέφυγαν στο Καζακστάν. Επιπρόσθετα, το υπουργείο Εξωτερικών της Γεωργίας ανακοίνωσε ότι από τις 17 έως τις 29 Σεπτεμβρίου στην χώρα έφθασαν 94.000 Ρώσοι πολίτες, τη στιγμή που η Frontex υπολόγισε ότι την τελευταία εβδομάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση έφθασαν 66.000 Ρώσοι, αριθμός κατά 30% μεγαλύτερος σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.

Πυρηνικά αντίποινα

Με την εικόνα της στρατοκράτειρας Ρωσίας να καταρρέει, ζητούμενο αυτήν την ώρα για την πλειοψηφία των αναλυτών αποτελεί αν η υποχώρηση του ρωσικού στρατού θα αντισταθμιστεί από το Κρεμλίνο με τη χρήση τακτικών πυρηνικών, ώστε να ικανοποιηθεί η ρωσική κοινή γνώμη, αλλά και να κοντύνουν οι δυνάμει δελφίνοι του Ρώσου Προέδρου. Κατά τη Washington Post, προς το παρόν ο κίνδυνος να χρησιμοποιήσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο εξακολουθεί να είναι χαμηλός, καθώς για τη CIA, δεν υπάρχουν σημάδια επικείμενης ρωσικής πυρηνικής επίθεσης.

Ωστόσο, οι δεσμεύσεις του Ρώσου ηγέτη ότι θα χρησιμοποιήσει «όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας» για να υπερασπιστεί τη Ρωσία ενώ μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη. Και ο ισχυρισμός του την Παρασκευή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «δημιούργησαν προηγούμενο» ρίχνοντας ατομικές βόμβες στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενίσχυσε περαιτέρω τους φόβους για χρήση πυρηνικών.

«Δεν βλέπουμε κανένα στοιχείο σήμερα στην υπηρεσία πληροφοριών των ΗΠΑ ότι πλησιάζει πιο κοντά στην πραγματική χρήση τους, ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος χρήσης τακτικών πυρηνικών όπλων», δήλωσε στο CBS News, ο Διευθυντής της CIA, Ουίλιαμ Μπέρνς. «Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να το λάβουμε στα σοβαρά, να προσέχουμε για σημάδια πραγματικής προετοιμασίας», πρόσθεσε. Αλλά εάν η Ουκρανία συνεχίσει να φρενάρει την εισβολή και ο Πούτιν βρεθεί ανίκανος να κρατήσει υπό τον έλεγχό του ότι έχει καταλάβει, οι αναλυτές εκφράζουν φόβους για αυξανόμενο κίνδυνο να αποφασίσει ότι οι μη πυρηνικές επιλογές του εξαντλούνται.

Σύμφωνα με τους Times του Λονδίνου, το ΝΑΤΟ προειδοποιεί τα μέλη του πως ο Ρώσος πρόεδρος είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει όπλα μαζικής καταστροφής προχωρώντας σε μια πυρηνική δοκιμή στα σύνορα της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τους Times του Λονδίνου, καθώς η Ρωσία χάνει συνεχώς εδάφη στην Ουκρανία, το Κρεμλίνο έχει δηλώσει την προθυμία του να κλιμακώσει την ένταση ακόμα και με τη χρήση πυρηνικών. Οι σχετικοί φόβοι επανήλθαν, μετά από δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Telegraph» το οποίο δημοσίευσε βίντεο που αναρτήθηκε στα social media και δείχνει ένα ρωσικό κομβόι να μεταφέρει προς τα σύνορα με την Ουκρανία εξοπλισμό που χρησιμοποιείται σε πυρηνικά όπλα. Ανώτερη αμυντική πηγή, ωστόσο, σύμφωνα με τους βρετανικούς Times επισήμανε ότι ο Πούτιν πιθανότατα να επιδείξει την ετοιμότητά χρησιμοποιώντας πυρηνικά όπλα στη Μαύρη Θάλασσα. Μια τέτοια κίνηση όμως θα κατέρριπτε το μακροχρόνιο ταμπού για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων και θα έβαζε τον κόσμο σε θανάσιμο κίνδυνο.

Εκτός από τις προειδοποιήσεις, η Βορειοατλαντική Συμμαχία επεξεργάζεται και το αίτημα της Ουκρανίας για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Συγκεκριμένα, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλντενμπεργκ παρέλαβε χθες την αίτηση, μολονότι «κάθε δημοκρατία στην Ευρώπη έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ σέβονται αυτό το δικαίωμα. Έχουμε δηλώσει ξανά και ξανά ότι η πόρτα του ΝΑΤΟ παραμένει ανοιχτή», είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα, διαδικασία που απαιτεί πολύ, ωστόσο, χρόνο. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, την ερχόμενη εβδομάδα πιθανόν να λάβει χώρα έκτακτη τηλεδιάσκεψη κορυφής με στόχο να τονιστεί η στήριξη των Συμμάχων στην Ουκρανία.Η Ουκρανία στον ΟΗΕ

Εκτός από το ΝΑΤΟ, με φόντο τις προσαρτήσεις των τεσσάρων περιφερειών της Ουκρανίας από τη Ρωσία, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών θα συγκληθεί εκτάκτως την Δευτέρα για να συζητήσει τις εξελίξεις αυτές, ανακοίνωσε η εκπρόσωπός της.

Διπλωματικές πηγές είπαν στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι αναμένεται να συζητηθεί ένα ψήφισμα, που είναι προς το παρόν στο στάδιο της προετοιμασίας, σχετικό με τις προσαρτήσεις. Σημειωτέον ότι στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για το ίδιο θέμα, την περασμένη Παρασκευή, η Ρωσία έθεσε βέτο ενώ η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία και η Γκαμπόν απείχαν από την ψηφοφορία, με αποτέλεσμα οι Αμερικανοί -που είχαν εγκαίρως προειδοποιήσει ότι αν η Ρωσία έθετε βέτο, θα προσέφευγαν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ- όπου κάθε χώρα έχει μία ψήφο, χωρίς δικαίωμα βέτο, να προκαλούν τώρα τη συνεδρίαση της Δευτέρας, αποτυπώνοντας τη διεθνή απομόνωση της Μόσχας.

Μπροστά στην νέα κατάσταση, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε χθες πως η «ειδική στρατιωτική του επιχείρηση» στην Ουκρανία δεν θα τερματιστεί εάν το Κίεβο αποκλείσει τις συνομιλίες, προσθέτοντας ότι «χρειάζονται δύο πλευρές για να διαπραγματευθούν». «Είτε θα περιμένουμε για τον σημερινό πρόεδρο να αλλάξει τη στάση του είτε θα περιμένουμε για τον επόμενο πρόεδρο να αλλάξει τη θέση του προς το συμφέρον του ουκρανικού λαού», δήλωσε σε δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου κι ενώ ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι υπέγραψε τη Δευτέρα διάταγμα, με το οποίο και κηρύσσει επίσημα «αδύνατες» τις όποιες διαπραγματεύσεις μεταξύ Κιέβου και του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, αλλά άφησε γενικότερα ανοικτή την πόρτα σε συνομιλίες με τη Ρωσία.