Πρωταθλήτρια στον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου αναδείχθηκε το 2018 η Τουρκία, με 40 αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) για συναφείς υποθέσεις, τις περισσότερες από κάθε άλλη χώρα του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ).

Σε έκθεση που δημοσιεύει σήμερα το ΣτΕ ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Ελευθεροτυπίας καταγράφεται παράλληλα ανησυχία για τις αυξητικές τάσεις βίας και εκφοβισμού κατά δημοσιογράφων στην Ευρώπη το 2018, στον απόηχο των δολοφονιών τουλάχιστον δύο λειτουργών των ΜΜΕ οι οποίοι εμπλέκονταν ενεργά στη διερεύνηση υποθέσεων διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του ΣτΕ, το 2018 το ΕΔΑΔ εξέδωσε συνολικά 77 αποφάσεις σε σχέση με το άρθρο 10 της Σύμβασης που καλύπτει θέματα ελευθερίας του λόγου, εντοπίζοντας παραβιάσεις στα δύο τρίτα των υποθέσεων. Οι 40 αποφάσεις αφορούν την Τουρκία, οι 14 της Ρωσική Ομοσπονδία και οι 23 τα υπόλοιπα κράτη μέλη του ΣτΕ. Πέρυσι δεν εκδόθηκε καμία απόφαση για την Κύπρο σε σχέση με το άρθρο 10.

Στην έκθεση του Τμήματος Κοινωνίας της Πληροφορίας του ΣτΕ εκφράζονται παράλληλα ανησυχίες για τις αυξημένες φραστικές απειλές και την περιοριστική νομοθεσία που αντιμετωπίζουν ΜΚΟ σε κάποιες χώρες, τη διάδοση της παραπληροφόρησης μέσω των ΜΜΕ και διαδικτυακών πηγών, αλλά και τις αρνητικές επιπτώσεις της ψηφιακής επανάστασης στην οικονομική βιωσιμότητα της ποιοτικής και διερευνητικής δημοσιογραφίας.

Η έκθεση καταγράφει πέντε δράσεις οι οποίες χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τα 47 κράτη μέλη του. Μεταξύ άλλων, αυτές οι προτεραιότητες αφορούν την αποτελεσματική προστασία των δημοσιογράφων από φαινόμενα βίας και εκφοβισμού και τη διασφάλιση ότι τα μέτρα κατά της τρομοκρατίας δεν τυγχάνουν κατάχρησης, οδηγώντας σε αδικαιολόγητο περιορισμό της ελευθερίας των ΜΜΕ. Επίσης καταγράφεται η ανάγκη για διασφάλιση των δημόσιων ΜΜΕ καθώς και της διερευνητικής δημοσιογραφίας.

Παράλληλα αναφέρεται ότι τα κράτη θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ανάπτυξη ενός ξεκάθαρου νομικού πλαισίου σε σχέση με τις ευθύνες των παρόχων υπηρεσιών διαδικτύου αναφορικά με την ελευθεροτυπία, διασφαλίζοντας ότι η νομολογία του ΕΔΑΔ ενσωματώνεται διαρκώς στα εθνικά νομικά και εποπτικά συστήματα.

Η έκθεση αναφέρει τέλος ότι η εποπτεία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου παραμένει σημαντικό εργαλείο για διασφάλιση της εναρμόνισης των εθνικών νόμων και πρακτικών με τα πρότυπα που θέτει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.