Η ανάγκη ουσιαστικής συμμετοχής και επιρροής των πολιτών στα κοινά, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της σύγχρονης δημοκρατίας, αναδείχθηκε σε εκδήλωση για τη διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής για την ενεργό πολιτότητα και την συμμετοχική διακυβέρνηση που εκπονεί το Γραφείο του Επιτρόπου του Πολίτη, με την Ευρωπαία Αντιπρόεδρο για τη δημοκρατία και τη δημογραφία να τονίζει πως «η δημοκρατία βρίσκεται σε κίνδυνο».

Μιλώντας στην εκδήλωση η Ντουμπράβκα Σουίτσα αναφέρθηκε στο χαρτοφυλάκιό της που δημιουργήθηκε για πρώτη φορά το 2019 για να σημειώσει: «Αντιλαμβανόμαστε ότι οι δημοκρατία μας βρίσκεται σε κίνδυνο, αν και (το χαρτοφυλάκιο δημιουργήθηκε) το 2019 κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει την πανδημία…αλλά όλα αφορούν τη δημοκρατία εναντίον του αυταρχισμού και πρέπει να αλλάξουμε τις δημοκρατίες μας και αυτό κάνετε στην Κύπρο».

H Κροάτισσα Αντιπρόεδρος της ΕΕ τόνισε ακόμη πως «στις μέρες πρέπει περισσότερο από ποτέ να ενισχύσουμε την διαβουλευτική δημοκρατία και τη συμμετοχική δημοκρατία γιατί πρέπει να ενισχύσουμε τους βουλευτές μας με ιδέες μέσω των πολιτών». Αναφέρθηκε στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, η οποία έλαβε περί τις 300 προτάσεις από ευρωπαίους πολίτες, οι οποίες έχουν συμπυκνωθεί σε 49 προτάσεις, οι οποίες θα περιληφθούν στο επόμενο πρόγραμμα της Κομισιόν.

Η κ. Σουίτσα επεσήμανε οι εκλογικοί κύκλοι τεσσάρων ή πέντε ετών είναι πολύς χρόνος και «πρέπει να έχουμε τους πολίτες στο ίδιο καράβι (on board), και εξήρε τις δράσεις του Επιτρόπου για τον Πολίτη για την εκπόνηση της στρατηγικής.

Η σύγχρονη δημοκρατία αντιμετωπίζει προκλήσεις

Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο Επίτροπος του Πολίτη, Παναγιώτης Σεντώνας επεσήμανε πως οι προκλήσεις που έχει σήμερα μπροστά της η σύγχρονη δημοκρατία είναι πολυεπίπεδες και εντείνονται. Αναφέρθηκε στην ακραία πόλωση, την παραπληροφόρηση, τη διασπορά ψευδών ειδήσεων τη ρητορική του μίσους, τον λαϊκισμό.

«Για να υπάρχει όμως η πρέπουσα ανταπόκριση σε αυτές τις προκλήσεις είναι αναγκαία η ουσιαστική συμμετοχή αλλά και επιρροή των πολιτών στην λήψη αποφάσεων, καθώς η συμμετοχή των πολιτών αποτελεί τον πυρήνα της έννοιας της δημοκρατίας», είπε.

Ο κ. Σεντώνας σημείωσε πως οι δράσεις του Γραφείου του εστιάζουν στην ενίσχυση της συμμετοχικής διακυβέρνησης και της ενεργής πολιτότητας και έχουμε αναλάβει μια σειρά από δράσεις που εδράζονται σε τρεις πυλώνες. Ο πρώτος αφορά στην ενίσχυση του πολιτικού πλαισίου για τα ζητήματα συμμετοχής με κύριο έργο τη διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής που θα θέτει το πολιτικό πλαίσιο.

Όπως είπε, ο δεύτερος πυλώνας είναι η ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα δίνει στους πολίτες τα εργαλεία προκειμένου η ενεργός πολιτότητα και η συμμετοχική διακυβέρνηση να γίνεται πράξη. Έφερε ως παράδειγμα είναι το νομοσχέδιο περί πρωτοβουλίας των πολιτών, που προνοεί τη θεσμοθέτηση της παροχής ευχέρειας στους πολίτες να θέτουν ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου ζητήματα, νοουμένου ότι εξασφαλίζουν ένα συγκεκριμένο αριθμό υπογραφών.

Ο τρίτος πυλώνας, πρόσθεσε, είναι η καλλιέργεια της κουλτούρας ενεργού συμμετοχής, με δράσεις όπως το Φόρουμ για τη Δημοκρατία, το ελεύθερο πανεπιστήμιο πολιτών, το digital democracy hackathon.

«Αν καταφέρουμε να τα φέρουμε όλα αυτά στην πράξη τα οφέλη θα είναι πολλαπλά και για την κοινωνία και για την πολιτεία», κατέληξε ο Επίτροπος του Πολίτη.

Εξάλλου, ο Χαράλαμπος Βρασίδας Εκτελεστικός Διευθυντής του οργανισμού CARDET και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας προέβη σε σύντομη παρουσίαση των πορισμάτων της χαρτογράφησης της υφιστάμενης κατάστασης στην Κύπρο.

Μεταξύ άλλων, ο κ. Βρασίδας αναφέρθηκε στο νομικό πλαίσιο και νομοθετικές πρωτοβουλίες όπως την πρωτοβουλία των πολιτών και το e-legislation, τονίζοντας πως χρειάζεται ένα καλύτερο νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο, όπου να μπορεί να συντονίσει καλύτερα αλλά και να δώσει και τα εργαλεία, μηχανισμούς και δομές έτσι ώστε οι πολίτες να είναι και ενεργοί αλλά και να συμμετέχουν.

«Αν δεν υπάρχει το νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο που χρειάζεται είναι πολύ δύσκολο να υλοποιηθεί οποιαδήποτε στρατηγική», είπε.

Ο κ. Βρασίδας σημείωσε ακόμη πως υπάρχουν προκλήσεις που αφορούν θέματα ενημέρωσης, δηλαδή να γνωρίζουν οι πολίτες πώς θα εμπλακούν αλλά και ευρύτερα θέματα ενημέρωσης ευάλωτων ομάδων, και επεσήμανε πως πρέπει να αναπτυχθεί η κουλτούρα έτσι ώστε οι πολίτες να συμβάλουν πρακτικά στην βελτίωση των πολιτικών.

Καταλήγοντας, ο κ. Βρασίδας είπε πως με τη χαρτογράφηση διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μια καλή βάση, ένα θετικό σημείο εκκίνησης «για να κτίσουμε όλοι μαζί μια στρατηγική η οποία να μπορεί να υλοποιηθεί».

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Γραφείου του Επιτρόπου του Πολίτη, στην εκδήλωση, την οποία  παρουσιάστηκαν το πλαίσιο, το όραμα, οι προτεραιότητες και οι ενέργειες που έχουν προγραμματιστεί, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, για την προώθηση της συμμετοχής των πολιτών και για την ενίσχυση της συμμετοχικής και διαβουλευτικής δημοκρατίας. Στην εκδήλωση συμμετείχαν εκπρόσωποι Υπουργείων, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, ημικρατικών οργανισμών, Υπηρεσιών, πανεπιστημίων κ.ά.  Η υπό αναφορά εκδήλωση είναι μέρος της σειράς διαβουλεύσεων, που λαμβάνουν χώρα για την εκπόνηση της Στρατηγικής για την Ενεργό Πολιτότητα και τη Συμμετοχική Διακυβέρνηση.