Το Βραβείο Δημοσιογραφίας Daphne Caruana Galizia 2024 απονεμήθηκε την Τετάρτη στην έρευνα «Lost in Europe» με θέμα την εξαφάνιση πάνω από 50.000 ασυνόδευτων παιδιών.

Η έρευνα, στην οποία συμμετείχαν μέσα ενημέρωσης από τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Ολλανδία, το Βέλγιο, την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αποκάλυψε ότι από το 2021 μέχρι το 2023 εξαφανίστηκαν τουλάχιστον 51.433 ασυνόδευτα παιδιά μετανάστες μετά την άφιξή τους σε χώρες της Ευρώπης.

Στην τελετή απονομής που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Τύπου Daphne Caruana Galizia του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, παρευρέθησαν η Roberta Metsola, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Pina Picierno, αντιπρόεδρος αρμόδια για το βραβείο, καθώς και μέλη της ανεξάρτητης πανευρωπαϊκής κριτικής επιτροπής του βραβείου.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola είπε: «Η παρακαταθήκη της Daphne Caruana Galizia συνεχίζεται μέσα από το έργο των δημοσιογράφων που ζουν για να αποκαλύπτουν την αλήθεια και που αρνούνται να σιωπήσουν. Ο αγώνας τους για δικαιοσύνη υπερνικά τις απειλές εκείνων που προσπαθούν να υπονομεύσουν το σπουδαίο έργο τους. Η ελευθερία του Τύπου είναι αδιαπραγμάτευτη. Επτά χρόνια μετά τη δολοφονία της Daphne συνεχίζουμε να τιμούμε τη μνήμη της με ένα βραβείο που μας υπενθυμίζει τη διαχρονική προσήλωση του Κοινοβουλίου σε αυτές τις θεμελιώδεις αξίες».

Από τις 3 Μαΐου μέχρι τις 31 Ιουλίου του 2024, εκατοντάδες δημοσιογράφοι από τις 27 χώρες της ΕΕ κατέθεσαν τις υποψηφιότητές τους για το βραβείο. Η κριτική επιτροπή προέκρινε αρχικά 13 από τις 318 υποψηφιότητες και στη συνέχεια επέλεξε τον τελικό νικητή του βραβείου.

Λίγα λόγια για τη βραβευθείσα δημοσιογραφική έρευνα

Η έρευνα «Lost in Europe» (Χαμένοι στην Ευρώπη) έφερε στο φως συγκλονιστικές πληροφορίες, οι οποίες δείχνουν ότι, από το 2021, κάθε μέρα κατά μέσο όρο 47 παιδιά εξαφανίζονται μετά την άφιξή τους στην Ευρώπη.

Οι δημοσιογράφοι που συμμετείχαν στην έρευνα συνέλεξαν στοιχεία από 31 χώρες της Ευρώπης (μεταξύ άλλων από την Αυστρία, τη Γερμανία και την Ιταλία), βάσει των οποίων αποκαλύπτεται ότι τα τελευταία χρόνια αγνοούνται στην ήπειρό μας δεκάδες χιλιάδες παιδιά μετανάστες.

Η πολύμηνη δημοσιογραφική έρευνα έδειξε μάλιστα ότι ο αριθμός των εξαφανισμένων παιδιών ενδέχεται να είναι ακόμη μεγαλύτερος, αφού οι ασυνέπειες στην καταγραφή και η πλημμελής συλλογή δεδομένων σε ορισμένες χώρες δημιουργούν σημαντικά κενά όσον αφορά τα στοιχεία που συγκεντρώνονται.

Οι τελευταίες αυτές αποκαλύψεις αποτελούν συνέχεια της αρχικής έρευνας «Lost in Europe» που είχε γίνει το 2021 και στην οποία είχε διαπιστωθεί ότι από το 2018 μέχρι το 2020 εξαφανίστηκαν στην Ευρώπη πάνω από 18.000 παιδιά-μετανάστες.

Όπως σημείωσε η Aagje Ieven, γενική γραμματέας της οργάνωσης «Missing Children Europe», τα ευρήματα είναι πιθανόν να αποτελούν απλώς την κορυφή του παγόβουνου, καθώς στην Ευρώπη συνεχίζουν να εξαφανίζονται παιδιά-μετανάστες με ανησυχητικό ρυθμό, ενώ εκφράζονται φόβοι ότι πολλά από αυτά τα παιδιά ενδέχεται να έχουν πέσει θύματα εμπορίας ανθρώπων και σύγχρονης δουλείας.

Στη διεξαγωγή και τη δημοσίευση της έρευνας συμμετείχαν από κοινού οι εξής εκδοτικοί οργανισμοί: De Standaard (Βέλγιο), Small Stream Media (Ολλανδία), RBB (Γερμανία), Knack (Βέλγιο), ANSA (Ιταλία), Domani (Ιταλία), CNN (Ηνωμένο Βασίλειο/ΗΠΑ), VRT (Βέλγιο), Εφημερίδα των Συντακτών (Ελλάδα), The Journal (Ιρλανδία), Tagesschau (Γερμανία), και NRC (Ολλανδία).

Το Βραβείο Δημοσιογραφίας

Το Βραβείο Δημοσιογραφίας Daphne Caruana Galizia καθιερώθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 με απόφαση του Προεδρείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς τιμήν της Μαλτέζας ερευνήτριας δημοσιογράφου και μπλόγκερ Daphne Caruana Galizia, γνωστής για τον αγώνα της κατά της διαφθοράς, η οποία δολοφονήθηκε σε έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου το 2017.

Το βραβείο απονέμεται κάθε χρόνο, κοντά στην επέτειο της δολοφονίας, σε υψηλού επιπέδου δημοσιογραφικές έρευνες που προωθούν ή υπερασπίζονται τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η δημοκρατία, η ισότητα, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Υποψηφιότητα για το βραβείο μπορούν να υποβάλουν επαγγελματίες δημοσιογράφοι και ομάδες επαγγελματιών δημοσιογράφων από οποιαδήποτε χώρα του κόσμου. Δεκτές γίνονται έρευνες και ρεπορτάζ, εφόσον έχουν δημοσιευτεί ή μεταδοθεί σε μέσα ενημέρωσης που έχουν την έδρα τους σε οποιοδήποτε από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος του βραβείου είναι να στηρίξει και να αναδείξει τη σημασία του επαγγέλματος των δημοσιογράφων για τη διασφάλιση της ελευθερίας, της ισότητας και των ευκαιριών.

Στην ανεξάρτητη κριτική επιτροπή συμμετέχουν εκπρόσωποι του Τύπου και της κοινωνίας των πολιτών από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και ένας εκπρόσωπος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων.

Το βραβείο και το χρηματικό έπαθλο ύψους 20.000 ευρώ αποδεικνύουν έμπρακτα τη στήριξη που προσφέρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην ερευνητική δημοσιογραφία και στην ελευθερία του Τύπου.

Προηγούμενοι βραβευθέντες

2021 – «The Pegasus Project», με συντονιστή το Forbidden Stories

2022 – Ντοκιμαντέρ με τίτλο «Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία υπό ρωσική επιρροή» των Clément Di Roma και Carol Valade (ARTE/France24/Le Monde)

2023 – Συλλογική έρευνα για το ναυάγιο της Πύλου (Solomon, σε συνεργασία με την ομάδα Forensis, την εκπομπή StrgF του γερμανικού κρατικού καναλιού ARD και την εφημερίδα The Guardian)

Ποια ήταν η Daphne Caruana Galizia

Η Daphne Caruana Galizia ήταν Μαλτέζα δημοσιογράφος, μπλόγκερ και ακτιβίστρια ενάντια στη διαφθορά. Είχε πραγματοποιήσει εκτενή ρεπορτάζ με θέματα τη διαφθορά, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, το οργανωμένο έγκλημα, την πώληση «χρυσών διαβατηρίων», καθώς και την εμπλοκή της μαλτέζικης κυβέρνησης στο σκάνδαλο των «Panama Papers». Έχοντας δεχτεί επανειλημμένως παρενοχλήσεις και απειλές, η δημοσιογράφος δολοφονήθηκε στις 16 Οκτωβρίου του 2017, όταν εξερράγη βόμβα που είχε τοποθετηθεί στο αυτοκίνητό της. Η κατακραυγή για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν οι αρχές της χώρας τη διερεύνηση της δολοφονίας οδήγησε τελικά στην παραίτηση του πρωθυπουργού της Μάλτας Joseph Muscat. Εκφράζοντας την αποδοκιμασία τους για τις παραλείψεις κατά τη διεξαγωγή των ερευνών, τον Δεκέμβριο του 2019 οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση.