Ενάμιση έτος μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, και με το τέλος του πολέμου να μην διαφαίνεται ακόμη στην άκρη του τούνελ, οι διεθνείς αναλυτές στρέφουν την προσοχή τους στις εξελίξεις που τρέχουν στη Μαύρη Θάλασσα. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο γερμανικός Τύπος υπογράμμισε χαρακτηριστικά την στρατηγική και οικονομική σημασία της περιοχής. 

Σύμφωνα με τον γερμανικό Τύπο, η Ρωσία χρησιμοποιεί την Μαύρη Θάλασσα για να προβάλλει τη δύναμή της σε παγκόσμιο επίπεδο και να εξάγει αγαθά. Η δε, ΕΕ βλέπει ολοένα και περισσότερο τη Μαύρη Θάλασσα ως σημαντικό διάδρομο ανατολής-δύσης. Βλέπει επίσης το ΝΑΤΟ να έχει μεν συμφέροντα στην περιοχή, αλλά να διατηρεί περιορισμένη ναυτική παρουσία. Παράλληλα, θεωρείται ότι η Τουρκία κατέχει κομβική θέση στην εξισορρόπηση των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ. 

Σημειώνεται ότι ο διεθνής Τύπος εξακολουθεί να προβάλλει ανησυχία για τις εξελίξεις σε ένα άλλο ανοιχτό μέτωπο, αυτό της Ασίας. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, ο ασιατικός και ρωσικός Τύπος εξέπεμψαν προβληματισμό για την πορεία των εξελίξεων στον άξονα Κίνας-Δύσης. 

Η οικονομική κρίση της Ρωσίας στο επίκεντρο

Η αμερικανική εφημερίδα «The New York Times» στις 15 Αυγούστου δημοσίευσε την είδηση με τίτλο «Η Ρωσία αυξάνει απότομα τα επιτόκια καθώς συσσωρεύονται τα οικονομικά προβλήματα εν καιρώ πολέμου» που υπογράφουν οι Anatoly Kurmanaev και Valeriya Safronova. Σύμφωνα με την εφημερίδα, η ρωσική κεντρική τράπεζα αύξησε απότομα τα επιτόκια την Τρίτη σε μια προσπάθεια να σταθεροποιήσει την οικονομία και να ενισχύσει το ρούβλι εν μέσω υψηλού πληθωρισμού και των επιπτώσεων των δυτικών κυρώσεων για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η αύξηση των επιτοκίων συμβάλλει στην προσέλκυση επενδύσεων, στη μείωση του πληθωρισμού και στη στήριξη του νομίσματος. Ωστόσο, επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη καθιστώντας ακριβότερο τον δανεισμό. Η απόφαση για την αύξηση των επιτοκίων έρχεται αφού ο κορυφαίος οικονομικός σύμβουλος του Κρεμλίνου επέκρινε την κεντρική τράπεζα επειδή επέτρεψε στο ρούβλι να αποδυναμωθεί. Η τράπεζα προσπαθεί να εξισορροπήσει ανάμεσα στην πολιτική πίεση να διατηρηθούν τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα με σκοπό την στήριξη της ανάπτυξης και στην ανάγκη για σταθερότητα. Ο πληθωρισμός τρέχει πάνω από το 7% σε σύγκριση με τον στόχο του 4%. Ο πόλεμος και οι κυρώσεις έχουν μειώσει τα έσοδα της Ρωσίας, έχουν διευρύνει το δημοσιονομικό έλλειμμα και έχουν προκαλέσει εκροή κεφαλαίων. Η αύξηση των επιτοκίων αποσκοπεί στον περιορισμό του πληθωρισμού και της υπερβολικά φθηνής πίστωσης τα οποία ενοχοποιούνται για το αδύναμο ρούβλι. 

Το βρετανικό δίκτυο «BBC» στις 16 Αυγούστου φιλοξένησε το δημοσίευμα του Hugo Bashega με τίτλο «Ουκρανοί αιχμάλωτοι πολέμου δηλώνουν ότι βασανίστηκαν σε ρωσική φυλακή». Το δημοσίευμα περιγράφει λεπτομερώς τους ισχυρισμούς για βασανιστήρια και κακομεταχείριση Ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου που κρατούνταν σε ένα κέντρο κράτησης στο Ταγκανρόγκ της Ρωσίας. Πρώην κρατούμενοι περιγράφουν ότι υπέστησαν σκληρούς ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ, πείνα και ψυχολογική κακοποίηση σε καθημερινή βάση. Οι φρουροί ξεχώριζαν τα μέλη του Συντάγματος Azov για τα οποία επεφύλασσαν ιδιαίτερα βάναυση μεταχείριση. Οι κρατούμενοι ανακρίνονταν και εξαναγκάζοταν να δώσουν ψευδείς ομολογίες υπό βασανιστήρια. Ορισμένοι κρατούμενοι πέθαναν λόγω έλλειψης ιατρικής περίθαλψης. Γυναίκες κρατούμενες ανέφεραν επίσης κακομεταχείριση, συμπεριλαμβανομένης της απογύμνωσης. Η Ρωσία αρνήθηκε τους ισχυρισμούς αλλά απαγόρευσε σε εξωτερικές ομάδες να επιθεωρήσουν τον χώρο. Η Ουκρανία λέει ότι έως και 10.000 αιχμάλωτοι παραμένουν στη Ρωσία με ελάχιστη εποπτεία, γεγονός που επιτρέπει την ατιμώρητη κακοποίηση. Οι μαρτυρίες υποδεικνύουν παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου σχετικά με τη μεταχείριση των κρατουμένων. Επισημαίνεται η επείγουσα ανάγκη για παρακολούθηση των εγκαταστάσεων όπου κρατούνται Ουκρανοί έτσι ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω βασανιστήρια και θάνατοι.

Η αγγλόφωνη υπηρεσία του γαλλικού δικτύου «France 24» στις 16 Αυγούστου δημοσίευσε την είδηση με τίτλο, «Αποθήκες, σιλό σιτηρών υπέστησαν ζημιές σε ρωσικές επιθέσεις σε λιμάνι του Δούναβη». Στο δημοσίευμα αναφέρθηκε ότι η Ρωσία πραγματοποίησε νέες αεροπορικές επιδρομές σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης σιτηρών στο λιμάνι του ποταμού Δούναβη στην περιοχή Οδησσός της Ουκρανίας. Ο κυβερνήτης ανέφερε ζημιές σε σιλό και αποθήκες σιτηρών, αλλά όχι θύματα. Οι επιθέσεις είχαν στόχο βασικές υποδομές για τις εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Ρουμανία καταδίκασε τις επιθέσεις της Ρωσίας τονίζοντας ότι αυτές θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα. Οι τελευταίες εξελίξεις ήρθαν στο προσκήνιο ενώ η Ουκρανία ανακοίνωνε το άνοιγμα ενός ανθρωπιστικού διαδρόμου που επιτρέπει στα παγιδευμένα εμπορικά πλοία να αναχωρήσουν από τα αποκλεισμένα λιμάνια της. Η Ουκρανία επιδιώκει να επαναλάβει τις εξαγωγές σιτηρών που είναι ζωτικής σημασίας για τον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων και οι οποίες έχουν σταματήσει λόγω του ναυτικού αποκλεισμού της Ρωσίας. Λόγω των χτυπημάτων στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης σιτηρών υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης της επισιτιστικής κρίσης. Παρ’ όλο που η Μόσχα δεν έχει συμφωνήσει να σεβαστεί το νέο διάδρομο μεταφοράς, η Ουκρανία προωθεί την επανέναρξη των εξαγωγών. Οι επιθέσεις της Ρωσίας σε λιμενικές υποδομές ζωτικής σημασίας για τις μεταφορές σιτηρών εγείρουν αμφιβολίες για τη δέσμευσή της σε μια λύση που θα προκύψει από διαπραγμάτευση εν μέσω της παγκόσμιας επισιτιστικής έκτακτης ανάγκης. Παρά τους κινδύνους, η Ουκρανία φαίνεται να είναι αποφασισμένη να σπάσει τον ρωσικό αποκλεισμό που έχει θέσει εκατομμύρια ανθρώπους σε κίνδυνο λιμού. 

«Ο ρόλος της Μαύρης Θάλασσας στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας» ήταν ο τίτλος της παρέμβαση του Thomas Latschan που ήταν δημοσιευμένη στην αγγλόφωνη ιστοσελίδα της γερμανικής «DW» στις 13 Αυγούστου. Σύμφωνα με τον αναλυτή, από τότε που η Ρωσία αποσύρθηκε από τη συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας με την Ουκρανία, οι δύο χώρες έχουν εντείνει τις επιθέσεις σε εμπορικά πλοία στην περιοχή. Η Μαύρη Θάλασσα είναι στρατηγικής και οικονομικής σημασίας για τη Ρωσία και την Ουκρανία. Η Ρωσία τη χρησιμοποιεί για να προβάλλει τη δύναμή της σε παγκόσμιο επίπεδο και να εξάγει αγαθά. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, η Ρωσία ελέγχει το ένα τρίτο της ακτής. Η Ουκρανία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εμπόριο στη Μαύρη Θάλασσα, ακόμη και μετά τη διαφοροποίηση των εξαγωγικών οδών. Η ΕΕ βλέπει ολοένα και περισσότερο τη Μαύρη Θάλασσα ως σημαντικό διάδρομο ανατολής-δύσης, φλερτάροντας τους προμηθευτές φυσικού αερίου της Κασπίας. Το ΝΑΤΟ έχει συμφέροντα ασφαλείας αλλά περιορισμένη ναυτική παρουσία βάσει των συνθηκών που παρέχουν στην Τουρκία τον έλεγχο της πρόσβασης. Η Τουρκία κατέχει κομβική θέση, εξισορροπώντας μεταξύ  Ρωσίας και ΝΑΤΟ. Ο έλεγχος των εμπορικών οδών είναι ζωτικής σημασίας στρατιωτικά και οικονομικά. Με όλες τις πλευρές να έχουν τα δικά τους συμφέροντα στην περιοχή, η Μαύρη Θάλασσα αποτελεί μια πυριτιδαποθήκη όπου οι εντάσεις θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ευρύτερες συγκρούσεις.

Ο Damiano Rizzi σε παρέμβαση με τίτλο «Βοηθώντας τα ουκρανικά ορφανά να ξεχάσουν το θάνατο» που ήταν δημοσιευμένη στις 17 Αυγούστου στην ιταλική εφημερίδα «Corriere dela Sera» επεσήμανε ότι η φροντίδα των ορφανών παιδιών στον πόλεμο είναι διαφορετική από ό,τι στην ειρήνη. Στον πόλεμο της Ουκρανίας, πάνω από 100.000 ορφανά παιδιά αντιμετωπίζουν απανωτά ψυχικά τραύματα και απειλή για την ίδια τους την ζωή. Οι σειρήνες, οι πύραυλοι και οι βόμβες ενισχύουν την αντίληψη ότι η ζωή είναι εύθραυστη. Το τραύμα γίνεται χρόνιο και συχνά απαιτεί φαρμακευτική τον ύπνο ή την ψυχική υγεία. Ο αρθρογράφος προσθέτει ότι η τροφή θρέφει το σώμα και η στοργή την ψυχή. Και τα δύο είναι αδιαχώριστα στοιχεία της επιβίωσης. Τα ορφανά προσκολλώνται σε με δύναμη οποιαδήποτε μορφή φροντίδας. Η αγάπη αντισταθμίζει το τραύμα του πολέμου. Όταν ηχούν οι σειρήνες, η στοργική φροντίδα δείχνει ότι η ζωή συνεχίζεται, ότι ο θάνατος δεν θα νικήσει. Μόνο η αγάπη θέτει ένα τέρμα στον πόλεμο, αναπτύσσει την κουλτούρα τηςσυνεργασίας και όχι της σύγκρουσης. Η αγάπη περνάει από ενήλικα σε παιδί, από ενήλικα σε ενήλικα, από έθνος σε έθνος. Με τη συνεργασία, και όχι με τον πόλεμο, αναπτύσσονται τα άτομα και οι κοινωνίες. Όπου υπάρχει φροντίδα, υπάρχει ελπίδα.

Ο ρωσικός και ουκρανικός Τύπος

Σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύτηκε στις 17 Αυγούστου στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «Ria» υπό τον τίτλο «Ο υπουργός Άμυνας υποσχέθηκε πυρηνικό πόλεμο στη χερσόνησο» ο Peter Akopov αναφέρει ότι η Βόρεια Κορέα προειδοποιεί ότι ο πυρηνικός πόλεμος στην κορεατική χερσόνησο είναι αναπόφευκτος, καθώς οι ΗΠΑ διοργανώνουν σύνοδο κορυφής με τη συμμετοχή της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας με σκοπό την ενίσχυση της τριμερούς συμμαχίας τους. Ενόψει της συνόδου κορυφής, ο υπουργός Άμυνας της Βόρειας Κορέας κατηγορώντας τις ΗΠΑ και τη Νότια Κορέα για πυρηνική πολεμική μανία δήλωσε ότι ο πυρηνικός πόλεμος δεν είναι πλέον ζήτημα του “αν θα γίνει” αλλά του “πότε θα γίνει”. Ενώ οι ΗΠΑ προβάλλουν τη δικαιολογία ότι η συμμαχία αυτή αποτελεί απάντηση στη βορειοκορεατική απειλή, στην πραγματικότητα στοχεύουν στην αντιμετώπιση της Κίνας. Η Πιονγκγιάνγκ είναι απίθανο να επιτεθεί πρώτη. Αντίθετα, καθώς αποκτά περισσότερες πυρηνικές δυνατότητες, γίνεται όλο και πιο επιφυλακτική απέναντι σε ενδεχόμενη αμερικανική επιθετικότητα. Τόσο η Ιαπωνία όσο και η Νότια Κορέα βασίζονται μεν στις ΗΠΑ αλλά διατάζουν ως προς την πλήρη συμμετοχή τους στην αντι-κινεζική στρατηγική τους. Η Νότια Κορέα θέλει να αποφύγει να πάρει το μέρος της Κίνας, ενώ η Ιαπωνία είναι απρόθυμη να κόψει τους δεσμούς της με τη Ρωσία. Αν και οι ΗΠΑ επιθυμούν ένα ενιαίο μέτωπο κατά του Πεκίνου, η ενότητα μεταξύ Σεούλ και Τόκιο θα είναι δύσκολη. 

Ο Viktor Bobirenko σε παρέμβαση που δημοσιεύτηκε στις 16 Αυγούστου στην ουρανική ενημερωτική ιστοσελίδα «Gazeta» με τον τίτλο «Ο Mamkin είναι στρατηγιστής. Ο Πούτιν ετοιμάζεται για έναν πόλεμο φθοράς» υποστήριξε ότι σήμερα η Ρωσία εισάγει το 75% των μη-διατροφικών αγαθών που χρειάζεται η χώρα. «Πρέπει να είμαστε κι εμείς κάπωςέτσι, αλλά δεν χρειάζεται να είσαι μεγάλος οικονομολόγος για να καταλάβεις γιατί οι Ρώσοι τα πάνε τόσο άσχημα με το ρούβλι. Οι πωλήσεις ενέργειας έχουν μειωθεί. Το δολάριο έχει εξαφανιστεί», αναφέρει ο αρθρογράφος, ο οποίος προσθέτει τα εξής: «Τα περισσότερα αγαθά εισάγονται από το εξωτερικό. Και οι μισθοί των Ρώσων δεν αυξάνονται. Ο Πούτιν μετατρέπει την πολιτισμική αντιπαράθεση σε πόλεμο φθοράς. Ναι, με τη ρωσική οικονομία. Και η Κίνα δεν θα δώσει τίποτα δωρεάν. Να θυμίσω σε όλους ότι όταν η Γερμανία του Κάιζερ παραδόθηκε τον Νοέμβριο του 1918, οι Γερμανοί ήταν κοντά στο Ροστόφ, στην Κριμαία και κοντά στο Παρίσι. Αλλά τους τελείωσαν τα πυρομαχικά. Είμαι σίγουρος ότι η Ρωσία ελπίζει σε 5η φάλαγγα στην Ουκρανία. Και ο Πούτιν εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο Ρώσος στρατιώτης είναι ο ισχυρότερος στον κόσμο. Το έχουμε ξαναδεί, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τους τυφλοπόντικες στα υψηλότερα επίπεδα εξουσίας».