Η συνάντηση των Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ ήταν το «πρώτο βήμα» όσον αφορά την τήρηση των δεσμεύσεων προς τους αγρότες, και η ΕΕ δεν θα πρέπει να αφήσει πίσω τον αγροτικό κόσμο σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, ανέφερε ο Βέλγος Υπουργός αρμόδιος μεταξύ άλλων και για θέματα γεωργίας, Νταβίντ Κλαρινβάλ, μετά το Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας στις Βρυξέλλες.

Ο Βέλγος Υπουργός παρουσίασε μια σειρά από μέτρα, τα οποία προωθεί η Βελγική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και προτάσεις, που κατέθεσαν τα κράτη μέλη στην Κομισιόν για αντιμετώπιση της κατάστασης, ενώ αναφέρθηκε και στην ευρύτερη συζήτηση για την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

Τα μέτρα περιλαμβάνουν, εκτός από τις παρεκκλίσεις από συγκεκριμένες υποχρεώσεις και απλοποίηση διαδικασιών, που έχει προτείνει η Κομισιόν, προτάσεις των κρατών μελών για περισσότερη ευελιξία και κίνητρα παρά ποινές όσον αφορά περιβαλλοντικά κριτήρια, αύξηση της de minimis ενίσχυσης, καθώς και ανακατεύθυνση των σιτηρών της Ουκρανίας ξανά σε αγορές τρίτων χωρών.

Μετά το τέλος της συνόδου, ο Βέλγος Υπουργός και ο Επίτροπος αρμόδιο για θέματα Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι είχαν συνάντηση με εκπροσώπους αγροτών. Νωρίτερα, είχε πραγματοποιηθεί μεγάλη διαδήλωση αγροτών από το Βέλγιο και άλλες χώρες της Ευρώπης στην πλατεία Σουμάν στο κέντρο των Βρυξελλών, μπροστά στα κτήρια του Συμβουλίου της ΕΕ και της Κομισιόν. Κατά τις διαδηλώσεις εκατοντάδες τρακτέρ κατέκλυσαν τους δρόμους της ευρωπαϊκής συνοικίας των Βρυξελλών, ενώ σημειώθηκαν επεισόδια.

Μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου αμέσως μετά τη σύνοδο, ο κ. Κλαρινβάλ και ο κ. Βοϊτσεχόφσκι συνέδεσαν την κρίση στον αγροτικό τομέα και με τον πόλεμο στην Ουκρανία, επισημαίνοντας πως τα ουκρανικά προϊόντα που επηρεάζουν την αγορά στην ΕΕ δεν μπορούν να κατευθυνθούν στις παραδοσιακές τους αγορές στον υπόλοιπο κόσμο. Μάλιστα ο κ. Βοϊτσεχόφσκι αναφέρθηκε σε συζήτηση που είχε με εκπρόσωπο των αγροτών, στην οποία ο συνομιλητής του τόνισε πως οι αγρότες θα μπορούσαν να διαχειριστούν την πράσινη μετάβαση αν δεν υπήρχε ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Απαντώντας σε σχόλιο δημοσιογράφου ο κ. Βοϊτσεχόφσκι διαφώνησε με την ερμηνεία πως οι αγρότες είναι ευνοημένη ομάδα, επισημαίνοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, ενώ απαντώντας σε ερώτηση για τα περιστατικά βίας τόσο τη Δευτέρα όσο και την 1η Φεβρουαρίου, τόνισε πως προτιμά να εστιάζει στους λόγους της δυσαρέσκειας και όχι στα συμπτώματα. Πρόσθεσε πως οι θεσμοί και τα κράτη μέλη εστιάζουν στο να βρεθούν λύσεις και πως βρίσκονται στον σωστό δρόμο, και πως οι εντάσεις θα μειωθούν.

Από την πλευρά του ο Βέλγος Υπουργός καταδίκασε τη χρήση βίας χαρακτηρίζοντας την αντιπαραγωγική συμπεριφορά που έχει αρνητικό αντίκτυπο και στους ίδιους τους αγρότες.

Στην αρχική του παρέμβαση ο Βέλγος Υπουργός έκανε λόγο για πολύ σημαντική συνάντηση των Υπουργών Γεωργίας, και κατέγραψε τους λόγους για τη δυσαρέσκεια των αγροτών. Κυρίως, είπε, αφορούν τους αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανόνες, την αυξανόμενη απόκλιση μεταξύ της πραγματικότητας επί του εδάφους και των κανονισμών που επηρεάζουν τους αγρότες, και την περίπλοκη νομοθεσία και την ανάγκη απλοποίησης της.

Πρόσθεσε πως ρόλο παίζει και το γεγονός πως η Ρωσία χρησιμοποιεί και πρώτες ύλες όπως τα δημητριακά ως εργαλείο πολέμου, ενώ πρόσθεσε πως οι αγρότες ζητούν δικαιότερες συνθήκες για τα εισαγόμενα προϊόντα, καθώς και πως τονίζουν το πρόβλημα της γήρανσης του αγροτικού κόσμου.

Όσον αφορά το ποια μέτρα προωθούνται, ο κ. Κλαρινβάλ ανέφερε πως η Βελγική Προεδρία εργάζεται με την Κομισιόν για την προώθηση των εισηγήσεων που έχουν προταθεί, ενώ ζήτησαν από τα κράτη μέλη να καταθέσουν συγκεκριμένες προτάσεις για την απλοποίηση και την αύξηση της ευελιξίας. Όπως είπε έλαβαν πάνω από 500 εισηγήσεις τις οποίες προώθησαν στην Κομισιόν για επεξεργασία.

Κατά τη συζήτηση της Δευτέρας, συνέχισε, οι Υπουργοί Γεωργίας συμφώνησαν πως οι πρώτες προτάσεις της Κομισιόν για ευελιξίες στην εφαρμογή του προτύπου GAEC 8 για το ποσοστό αγρανάπαυσης, και το non-paper για την απλοποίηση των διαδικασιών που περιλαμβάνει κάποια πρώτα βραχυπρόθεσμα μέτρα είναι μια καλή αρχή.

Οι Υπουργοί ωστόσο ζήτησαν πιο φιλόδοξα μέτρα, όπως αυξημένη ευελιξία και για τα πρότυπα GAEC 6 (διατήρηση της οργανικής ύλης του εδάφους), GAEC 7 (εναλλαγή καλλιεργειών) και GAEC 8 (αγρανάπαυση), απλοποίηση των διαδικασιών για προσαρμογή των στρατηγικών σχεδίων, καλύτερο συντονισμό των ελέγχων, επανεξέταση του άρθρου 120 της ΚΑΠ, καθώς και αυξηση της de minimis ενίσχυσης..

Σε σχέση με πιθανά μέτρα που δεν σχετίζονται με την ίδια την Κοινή Αγροτική Πολιτική αλλά εξωτερικούς παράγοντες όπως τις εμπορικές συμφωνίες και την κατάσταση στην Ουκρανία.

Σημείωσε πως η συζήτηση για μακροπρόθεσμα μέτρα θα συνεχιστεί σε επόμενα Συμβούλια Γεωργίας, μαζί με τη συζήτηση για το μέλλον της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για το οποίο η Βελγική Προεδρία θα καταθέσει ιδέες στην Κομισιόν, για να αξιοποιηθούν στον στρατηγικό διάλογο που έχει ξεκινήσει.

Από την πλευρά του ο Επίτροπος Βοϊτσεχόφσκι ανέλυσε το πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρέασε αρνητικά την κατάσταση στη γεωργία, σημειώνοντας πως πριν τον πόλεμο οι εμπορικές σχέσεις με την Ουκρανία ήταν φυσιολογικές, παρά την ελευθεροποίηση του εμπορίου που ξεκίνησε το 2014, καθώς η πλειοψηφία των εξαγωγών από την Ουκρανία γινόταν μέσω της Μαύρης Θάλασσας στην Ασία και την Αφρική, και ειδικότερα στις αγορές της Κίνας, της Ινδονησίας, της Ινδίας και της Αιγύπτου.

Επικαλέστηκε μάλιστα στατιστικά δεδομένα που δείχνουν πως τα δύο χρόνια του πολέμου (2022 – 2023), ενώ οι γενικότερες εξαγωγές από την ΕΕ στην Ουκρανία βρίσκονταν στα 69 δις ευρώ και οι εισαγωγές στα 50 δις ευρώ, που αποτελεί εμπορικό πλεόνασμα για την ΕΕ, στον αγροδιατροφικό τομέα οι εξαγωγές βρίσκονταν στα 6 δις ευρώ και οι εισαγωγές στα 25 δις ευρώ. Όπως σημείωσε, οι αγρότες πλήρωσαν το κόστος του πολέμου.

Αναφέρθηκε ακόμα στις ανησυχίες που εξέφρασαν οι αγρότες για εμπορικές συμφωνίες όπως τη συμφωνία που συζητείται με τη Mercosur, ή τον ανταγωνισμό από αγορές με χαμηλότερο εργατικό κόστος όπως το Μαρόκο, θέματα που όπως είπε αφορούν την εμπορική πολιτική.

Όσον αφορά την πράσινη διάσταση της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ, ο κ. Βοϊτσεχόφσκι ανέφερε πως η Κομισιόν προτείνει πιο ευέλικτη ερμηνεία των έκτακτων καταστάσεων, ώστε να μην τιμωρηθούν οι αγρότες για συνθήκες για τις οποίες δεν ευθύνονται