Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να μειώσει την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα επικεντρωνόμενη στο να μειώσει τη ζήτηση μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας, στο να διαφοροποιήσει τις πηγές εισαγωγής ενέργειας και στο να αυξήσει την μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης του Κολεγίου των Επιτρόπων.

Κατά τη συνάντηση εγκρίθηκε σειρά προτάσεων προς τα κράτη μέλη αναφορικά με την απεξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, την αντιμετώπιση των κενών στις επενδύσεις της ΕΕ στην άμυνα και την παροχή βοήθειας για ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, προτάσεις τις οποίες η κ. Φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε «ορόσημο στην πορεία μας προς περισσότερη Ευρώπη».

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία φέρνει «θεμελιακές προκλήσεις» για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σημείωσε η κ. Φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας πως «ο πόλεμος του Πούτιν έχει διαταράξει την παγκόσμια αγορά ενέργειας» και έχει επιδείξει την εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία.

«Έχουμε ήδη ξεκινήσει την πορεία για μεταμόρφωση του συστήματος ενέργειας ώστε να γίνουμε κλιματικά ουδέτεροι», σημείωσε η Πρόεδρος της Κομισιόν αναφερόμενη στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, προσθέτοντας πως η ΕΕ σήμερα αναβαθμίζει τους στόχους της για να διασφαλίσει πως θα απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας το συντομότερο δυνατόν.

Ήδη, σημείωσε, η ΕΕ έχει απεξαρτηθεί από τον άνθρακα, και έχει μειώσει σημαντικά το ποσοστό φυσικού αερίου που λαμβάνει από τη Ρωσία από 40% σε 26% από τον περασμένο Απρίλη στον φετινό Απρίλη.

Ειδικότερα, παρουσιάζοντας τις παραμέτρους του REPowerEU, η κ. Φον ντερ Λάιεν επεσήμανε πως η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο γρηγορότερος και φτηνότερος τρόπος αντιμετώπισης της σημερινής ενεργειακής κρίσης. Μεταξύ άλλων, συνέχισε, προτείνεται η αύξηση του στόχου για την ενεργειακή απόδοση για το 2030 από το 9% στο 13% και στην αύξηση του στόχου για χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από το 40% στο 45% μέχρι το 2030.

Επίσης οι προτάσεις περιέχουν την επίσπευση των διαδικασιών για υποδομές για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την εισαγωγή υποχρέωσης εγκατάστασης συλλεκτών ηλιακής ενέργειας σε εμπορικά και δημόσια κτήρια μέχρι το 2025, και σε νέα οικιστικά κτήρια μέχρι το 2029, στόχους που η κ. Φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε «φιλόδοξους αλλά ρεαλιστικούς».

Η Πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρθηκε ακόμα στην πρόταση για έναν κοινό μηχανισμό προμήθειας και από κοινού προσέγγιση των χωρών που πωλούν ενέργεια και καύσιμα, ώστε να διασφαλίζονται οι εισαγωγές ενέργειας χωρίς ανταγωνισμό μεταξύ κρατών μελών.

Η προσέγγιση αυτή, επεσήμανε η κ. Φον ντερ Λάιεν, θα χρειαστεί μεγάλες επενδύσεις. Για αυτό η ΕΕ θα κινητοποιήσει σχεδόν 300 δις ευρώ, εκ των οποίων 72 δις σε χρηματοδότηση και 225 δις σε δάνεια.

Η χρηματοδότηση αυτή περιλαμβάνει μέχρι και 10 δισεκατομμύρια για κάλυψη των κενών που υπάρχουν στις διασυνδέσεις για παροχή φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου «ώστε κανένα κράτος μέλος να μην μείνει εκτός», ενώ σχεδόν 2 δις ευρώ θα κατευθυνθούν σε υποδομές για το πετρέλαιο δεδομένης της απόφασης για απαγόρευση της μεταφοράς Ρωσικού πετρελαίου μέσω θάλασσας.

Το υπόλοιπο των συνολικών κονδυλίων, υπογράμμισε, θα αφιερωθεί στην επίσπευση και την αναβάθμιση των διαδικασιών για μετάβαση σε καθαρές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Επενδύσεις για την άμυνα

Σύμφωνα με την κ. Φον ντερ Λάιεν, ο άλλος τομέας στον οποίο χρειάζεται επίσπευση στις επενδύσεις είναι η άμυνα, καθώς «η επιστροφή του πολέμου στην Ευρώπη έχει αναδείξει τις επιπτώσεις των χαμηλών επενδύσεων στην άμυνα εδώ και αρκετά χρόνια».

Σημειώνοντας πως η ΕΕ έχει χάσει μια δεκαετία στις επενδύσεις στην άμυνα λόγω των περικοπών, τώρα η τάση αντιστρέφεται με τα κράτη μέλη να έχουν ανακοινώσει επενδύσεις ύψους 200 δις ευρώ στην άμυνα τα επόμενα χρόνια.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν υπογράμμισε πως πρέπει να διασφαλιστεί πως οι δαπάνες αυτές θα γίνουν με συντονισμένο τρόπο ώστε να καλύψουν τα κενά που έχουν εντοπιστεί τόσο από την ΕΕ όσο και από το ΝΑΤΟ. Ακόμα μια πρόταση περιλαμβάνει την κοινή προμήθεια καθώς θα βοηθήσει οικονομικά τις στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΕ ενώ θα αξιοποιήσει το δίκτυο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της ΕΕ.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν πρόσθεσε πως θα δημιουργηθεί ομάδα δράσης (task force) με τα κράτη μέλη για τον συντονισμό των επειγουσών αναγκών, ενώ θα δημιουργηθεί μηχανισμός οικονομικών κινήτρων για κοινές αγορές. Ακόμα, η Κομισιόν θα προτείνει κανονισμό που θα παρέχει εξαίρεση από τον ΦΠΑ για τις κοινές αγορές στον τομέα της άμυνας.

Ενίσχυση της στήριξης στην Ουκρανία

Η Πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρθηκε ακόμα στην στήριξη την οποία παρέχει η ΕΕ στην Ουκρανία και στην ανάγκη η στήριξη αυτή να καλύψει και την ανοικοδόμηση της χώρας.

«Προτείνουμε την ενίσχυση της σημαντικής βραχυπρόθεσμης βοήθειας που έχουμε παράσχει μέχρι 9 δις ευρώ το 2022» ανέφερε η κ. Φον ντερ Λάιεν.

Όσον αφορά την μακροπρόθεσμη στήριξη στην ΕΕ, η Πρόεδρος της Κομισιόν σημείωσε πως αυτή θα βασιστεί σε επενδύσεις σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις που θα συνεισφέρουν και στην πρόοδο της χώρας στην ευρωπαϊκή της πορεία.

Το σχέδιο, στήριξης, σημείωσε, πρέπει να προβλέπει μελλοντικές ανάγκες και να βασίζεται στις ανάγκες που εντοπίζουν οι ίδιες οι Ουκρανικές αρχές, καλύπτοντας τομείς όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς, η ενίσχυση των διοικητικών δυνατοτήτων των αρχών, το κράτος δικαίου και η ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών, κατά τρόπο συμβατό με την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και τις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες.

Η κ. Φον ντερ Λάιεν πρόσθεσε πως η Κομισιόν προτείνει μια πλατφόρμα για την ανοικοδόμηση της χώρας της οποίας θα ηγείται η Ουκρανία και η Κομισιόν και θα περιλαμβάνει κράτη μέλη της ΕΕ, άλλους δωρητές σε διμερές και πολυμερές επίπεδο καθώς και διεθνείς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς.

«Ο στόχος της πλατφόρμας είναι να συμφωνήσει για την κατεύθυνση των μελλοντικών προσπαθειών και τη διασφάλιση της δημιουργίας συνεργιών» πρόσθεσε.