Το σύστημα Covax, που παρέχει εμβόλια κατά της covid-19 στις φτωχές χώρες, φιλοδοξεί να θέσει υπό έλεγχο την πανδημία το 2022 διασφαλίζοντας ότι τα εμβόλια όχι μόνο θα παραδίδονται αλλά και θα διανέμονται και θα χορηγούνται.

Ο Covax δημιουργήθηκε πριν καν την παρασκευή των εμβολίων κατά της covid-19 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τη Συμμαχία Εμβολίων (Gavi), τη Unicef και τον Συνασπισμό για Καινοτομίες Επιδημιολογικής Ετοιμότητας (Cepi).

Στόχος του: να διασφαλίσει την ίση διανομή των εμβολίων. Στα μέσα Ιανουαρίου παρέδωσε τη δισεκατομμυριοστή δόση. Ένας άθλος και μια απογοήτευση ταυτόχρονα: ο αριθμός των δόσεων είναι μικρότερος από αυτόν που προβλεπόταν αρχικά.

«Το 2022 μπορούμε να σταματήσουμε την covid-19 υιοθετώντας άλλη στρατηγική, διασφαλίζοντας ότι οι δόσεις θα χρησιμοποιούνται γρήγορα, θα χορηγούνται με ασφαλή τρόπο που ανταποκρίνεται στις προτιμήσεις των χωρών και των στόχων τους για εμβολιαστική κάλυψη», δήλωσε ο Σεθ Μπέρκλι αξιωματούχος της Gavi στην έκκληση που απηύθυνε για δωρεές στις 19 Ιανουαρίου.

Νέα στρατηγική

Ο Covax αντιμετώπισε και πολλά εμπόδια, πέφτοντας θύμα, μεταξύ άλλων, της στρατηγικής των πλούσιων χωρών οι οποίες προμηθεύτηκαν όσο περισσότερες δόσεις μπορούσαν, αλλά και επίσης της απαγόρευσης εξαγωγών εμβολίων από την Ινδία, η οποία αποτελεί τη βασική πηγή των σκευασμάτων που χορηγούνται στον μηχανισμό.

Οπότε αναγκάστηκε να βασιστεί σε δωρεές εμβολίων από πλούσιες χώρες, αλλά αυτό δημιούργησε άλλα προβλήματα, κυρίως επειδή δίνονταν εμβόλια με κοντινή ημερομηνία λήξης αλλά και επειδή παραδίδονταν μικρές ποσότητες, με όχι τακτικό τρόπο γεγονός που δεν επέτρεπε να διεξαχθούν αποτελεσματικές εμβολιαστικές εκστρατείες.

Για φέτος ο Covax χρειάζεται 5,2 δισεκ. για να χρηματοδοτήσει την προμήθεια επαρκών δόσεων εμβολίων για το 2022.

«Αυτό που δεν διαθέτουμε σήμερα είναι οι απαραίτητοι πόροι για να βοηθήσουμε τις χώρες να προσαρμοστούν στις νέες προκλήσεις που θα δημιουργήσει η covid-19 το 2022», εξήγησε ο Μπέρκλι αναφερόμενος κυρίως στην παρασκευή νέων εμβολίων προσαρμοσμένων στα νέα παραλλαγμένα στελέχη του κορονοϊού.

«Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαμε να βρεθούμε μπροστά σε μια νέα ανισότητα», προειδοποίησε.

Ο Covax, που εκτιμά ότι μπορεί να σώσει ένα εκατομμύριο ζωές φέτος και να μειώσει στο ήμισυ το οικονομικό κόστος της πανδημίας για κάποιες χώρες, επεσήμανε ότι διαθέτει αρκετά εμβόλια για να ανασοποιηθεί περίπου το 45% του πληθυσμού των 91 χωρών που βοηθά.

Όμως ο στόχος του ΠΟΥ είναι ως τον Ιούλιο του 2022 να έχει εμβολιαστεί το 70% όλων των χωρών. Ένας φιλόδοξος στόχος, την ώρα που το 85% των κατοίκων της Αφρικής δεν έχει λάβει ούτε μία δόση εμβολίου κατά της covid-19.

Με τους τρέχοντες ρυθμούς 109 χώρες θα χάσουν τον στόχο, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Ο Σεθ Μπέρκλι ελπίζει ότι οι επόμενες ένα δισεκατομμύριο δόσεις θα παραδοθούν σε διάστημα πέντε μηνών και όχι 12, όσοι δηλαδή χρειάστηκαν για το πρώτο δισεκατομμύριο.

Δόσεις για όλους

Ο Ρότσαρντ Χάτσετ, γενικός διευθυντής του Cepi, υπογράμμισε ότι στόχος είναι επίσης να βοηθηθούν οι χώρες που έχουν ανάγκη να οργανώσουν μαζικές εκστρατείες εμβολιασμού.

«Το τελευταίο χιλιόμετρο (μεταξύ της παράδοσης και της χορήγησης των εμβολίων) θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη πρόκληση για το 2022», εξήγησε στη διάρκεια στρογγυλής τραπέζης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.

Έως και 25 χώρες αναμένεται να έχουν ανάγκη βοήθεια σε αυτό τον τομέα.

Συνολικά 9,8 δισεκ. δόσεις εμβολίων έχουν χορηγηθεί εδώ και λίγο περισσότερο από ένα χρόνο και ο Covax αποτέλεσε τη βασική πηγή για το 82% των φτωχών χωρών.

Το Μπανγκλαντές (130 εκ. δόσεις), η Ινδονησία (87 εκ.), το Πακιστάν (77 εκ.) και οι Φιλιππίνες (66 εκ.) ήταν οι βασικές χώρες που ωφελήθηκαν από τον Covax.

Για τον Χάτσετ οι ικανότητες παραγωγής επιτρέπουν πλέον να παρασχεθεί περισσότερη βοήθεια στις πιο φτωχές χώρες ώστε να μετατρέψουν τις δόσεις που λαμβάνουν σε εμβόλια που χορηγούνται.

Είτε πρόκειται για το βασικό εμβολιαστικό σχήμα, είτε για αναμνηστικές δόσεις, η προσφορά ενός εμβολίου σε όποιον το επιθυμεί «είναι ένας εφικτός στόχος για το 2022», υπογράμμισε.

*φωτογραφία από AP