Από το 1990 στο τώρα: Το χρονικό της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε.

Τετάρτη, 1/5/2024 - 22:00

Δύο χρόνια πριν από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η χώρα μας είχε υπογράψει Συμφωνία Σύνδεσης με την ΕΟΚ - ανοίγοντας το δρόμο για την τελωνειακή ένωση σε δύο στάδια.

Η αίτηση για προσχώρηση της Κύπρου στην ΕΕ υποβλήθηκε στις 4 Ιουλίου του 1990, επί προεδρίας Βασιλείου. Τρία χρόνια αργότερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωμοδότησε υπέρ - σημειώνοντας την ανάγκη για πρόοδο στο Κυπριακό. Το επόμενο βήμα έγινε στην Κέρκυρα το 1994, οπότε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να στείλει την Κύπρο και την Μάλτα στην επόμενη φάση διεύρυνσης. 

Γλαύκος Κληρίδης - Πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας (16/12/1995)
Πιστεύω ότι η ένταξη έχει πρακτικά οφέλη και για τις δύο κοινότητες και κατευνάζει τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων.

Μόνο που η Τουρκία έχει αντίθετη άποψη και κάνει τα πάντα για να εμποδίσει τη διαδικασία.

Θεόδωρος Πάγκαλος - Πρώην Υπ. Εξωτερικών Ελλάδας (13/05/1996)
Εξαιτίας ενός προβλήματος που δημιούργησε  η Τουρκία, θα έπρεπε να τιμωρηθεί με κάποιο τρόπο η Κύπρος. Μια ανεξάρτητη χώρα, η οποία έχει αυτοτελή σχέσεις με την ΕΕ. Και οποία επιπλέον έχει την ιδιομορφία να είναι θύμα της τουρκικής πολιτικής εφόσον τμήμα του εδάφους της ήδη κατέχεται εδώ και 20 χρόνια από τουρκικά στρατεύματα.

Οι ουσιαστικές ενταξιακές διαπραγματεύσεις άρχισαν την άνοιξη του 1998, με τον τότε Πρόεδρο Κληρίδη να καταθέτει πρόταση στους Τουρκοκύπριους να ορίσουν εκπροσώπους στη διαπραγματευτική αντιπροσωπεία. Μια πρόταση την οποία από τα κατεχόμενα απέρριψαν.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ελσίνκι, τον Δεκέμβριο του 1999, υιοθέτησε συμπεράσματα βάσει των οποίων η επίλυση του Κυπριακού δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη της Κύπρου. Όπως μπορείτε να δείτε, στη Σύνοδο συμμετείχε ως Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, ο Αντόνιο Γκουτέρες. Την ίδια περίοδο αρχίζουν οι εκ του σύνεγγυς συνομιλίες που οδήγησαν στο Σχέδιο Ανάν…

Αυτή η διπλή πορεία εξελίξεων συνεχίστηκε μέχρι το 2002, οπότε από τη μία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης έλαβε τελική απόφαση για την ένταξη της Κύπρου και άλλων εννέα υποψήφιων χωρών. 

Άντερς Φογκ Ρασμουσεν - Πρώην Πρωθυπουργός Δανίας (13/12/2002)
Κυρίες και κύριοι. Αυτή είναι πράγματι μια ιστορική στιγμή. Και μια μέρα που θα θυμάστε.

Από την άλλη, κατατίθεται η πρώτη εκδοχή του Σχεδίου Ανάν. Το 2003 ο Γλαύκος Κληρίδης παραδίδει σκυτάλη στον Τάσσο Παπαδόπουλο, ο οποίος υπέγραψε στις 9 Απριλίου της ίδιας χρονιάς τη Συνθήκη Προσχώρησης - στη Στοά του Αττάλου στην Αθήνα.

Τάσσος Παπαδόπουλος - Πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας (9/4/2003)
Θεωρώ ότι αυτή η μέρα είναι ιστορική. Ευχαριστούμε την Ελλάδα και την ΕΕ για τη βοήθεια που έδωσαν για την ένταξη της Κύπρου. Και αναμένουμε η μικρή Κύπρος να δώσει τη δική της συμβολή στην επικράτηση του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Αυτό που δεν υπέγραψε ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν το Σχέδιο Ανάν, το οποίο ωστόσο είχε συμφωνηθεί ότι θα τεθεί σε δύο χωριστά δημοψηφίσματα στην Κύπρο - μια εβδομάδα πριν από την προκαθορισμένη ημερομηνία της επίσημης ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Κόφι Ανάν - Πρώην ΓΓ ΟΗΕ (01/04/2004)
Έχετε τώρα μπροστά σας ένα τελικό κείμενο που αναθεωρήθηκε και τροποποιήθηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας και ξανά σήμερα.

Το σχέδιο απορρίφθηκε από τους Ελληνοκυπρίους με ποσοστό 76%, ενώ εγκρίθηκε από Τουρκοκύπριους με ποσοστό 65%. Ο τότε Επίτροπος διεύρυνσης Φερχόιγκεν δηλώνει εξαπατημένος από την κυβέρνηση Παπαδόπουλου…

1 Μαΐου 2004

Τάσσος Παπαδόπουλος - Πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας (01/05/2004)
Πριν ένα μόλις λεπτό, ήμασταν κύπριοι πολίτες. Από τώρα και για πάντα είμαστε και Ευρωπαίοι πολίτες.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας στο Δουβλίνο, για πρώτη φορά οι 25 σημαίες κυματίζουν δίπλα - δίπλα… υπό τους ήχους της ενάτης συμφωνίας του Μπετόβεν. Και οι εικόνες από τους εορτασμούς στη χώρα μας, ταξιδεύουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη… 

Τον Φεβρουάριο του 2007 η χώρα υποβάλλει  αίτημα για προσχώρηση στην Ευρωζώνη. Μαζί με το 2008 η Κύπρος υπόσχεται το ευρώ και αποχαιρετά τη λίρα.

Το δεύτερο εξάμηνο του 2012 η Κυπριακή Δημοκρατία αναλαμβάνει για πρώτη φορά την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η προεδρία του συμβουλίου θα επιστρέψει στην Κύπρο το πρώτο εξάμηνο του 2026.

Δείτε το ρεπορτάζ του Χριστόφορου Χριστοφή: