Ασύλληπτο διπλωματικό παρασκήνιο βρίσκεται σε εξέλιξη με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και την έναρξη προκαταρκτικών συζητήσεων που θα οδηγήσουν εν τέλει σε διαπραγματεύσεις για επίλυση των προβλημάτων ανάμεσα σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο.

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ αλλά και η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, έπιασαν δουλειά με στόχο να αξιοποιήσουν το παράθυρο που δημιούργησε η αναβολή της Συνόδου Κορυφής η οποία θα πραγματοποιηθεί τελικά την ερχόμενη βδομάδα. Χθες γερμανικό δημοσίευμα έγραφε πως η αναβολή της Συνόδου Κορυφής η οποία θα εξέταζε τις ευρωτουρκικές σχέσεις και θα λάμβανε αποφάσεις για το θέμα της Λευκορωσίας, δεν οφείλεται σε κρούσμα κορωνοϊού στο προσωπικό, αλλά ήταν μια συνειδητή απόφαση για να αποφευχθεί μια παταγώδης αποτυχία των Ευρωπαίων. Στην Αθήνα αξιολογούν το περιθώριο χρόνου που δημιουργήθηκε ως μια ευκαιρία να «τεστάρουν» τις προθέσεις της Τουρκίας γύρω από τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου.

Πακετοποίηση των ζητημάτων

Κάτι που ανησύχησε και παραξένεψε χθες τη Λευκωσία ήταν η διαρροή από το γραφείο του Σαρλ Μισέλ μετά τη συνομιλία του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Φαίνεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση αξιολογεί σε τέσσερα επίπεδα τα ευρωτουρκικά. Τις διμερείς σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, το κυπριακό πρόβλημα που τοποθετεί υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ, το ζήτημα των υδρογονανθρακων και του διαμοιρασμού τους και το επίπεδο μιας «διεθνούς διάσκεψης για τη Μεσόγειο». Για το τελευταίο, το οποίο ήταν μια ιδέα της Άγκυρας, η Λευκωσία έχει σοβαρές ενστάσεις ως προς την εκπροσώπηση των Τ/κ κάτι που ζητά επιτακτικά η Τουρκία. Μάλιστα η ΕΕ φέρεται να είναι σε επαφή με τον ΟΗΕ για το τελευταίο και να επεξεργάζεται διάφορα σενάρια ως προς το χρόνο, τους συμμετέχοντες και την προετοιμασία της.

Τουρκικά παζάρια

Η Τουρκία που καλείται να κάνει βήματα αποκλιμάκωσης αυτή τη στιγμή, εξακολουθεί να διατηρεί ένα γεωτρύπανο στην κυπριακή ΑΟΖ και να διενεργεί παράνομες σεισμικές έρευνες. Ο Ερντογάν σε δημόσιες δηλώσεις του αναφέρθηκε στις τουρκικές αξιώσεις γύρω από τα ζητήματα της φιλελευθεροποίησης της βίζας για Τούρκους πολίτες, την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης και το μεταναστευτικό. Αυτό που μένει να διαφανεί είναι κατά πόσο είναι διατεθειμένος να δώσει πράγματα που θα ανοίξουν το δρόμο για ουσιαστική διαπραγμάτευση και οικοδόμηση εμπιστοσύνης.

Χθες πάντως η Πρόεδρος της Κομισιόν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη λίγα λεπτά μετά που έκλεισε το τηλέφωνο με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το Προεδρικό κρατά επί του παρόντος κλειστά τα χαρτιά του για το περιεχόμενο της επικοινωνίας αυτής, ενώ τα πράγματα εξακολουθούν να είναι πολύ δυναμικά με τις εξελίξεις και τα δεδομένα να αλλάζουν διαρκώς. Επί του παρόντος πάντως η Λευκωσία εμμένει στη θέση για την ανάγκη εφαρμογής της πολιτικής απόφασης για παράλληλη επιβολή κυρώσεων σε Λευκορωσία και Τουρκία, εφόσον η Άγκυρα εξακολουθεί να προβαίνει σε έκνομες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ.