Όσο πιο γρήγορα η ΕΕ εμπλακεί πλήρως στις συνομιλίες για το Κυπριακό, τόσο καλύτερα αναφέρει ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας / Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέπ Μπορέλ.

Σε απαντητική επιστολή προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ντέιβιντ Μακάλιστερ, την οποία έδωσε στη δημοσιότητα την Κυριακή ο Δημοκρατικός Συναγερμός, ο Μπορέλ χαιρετίζει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Γενεύη τον Απρίλιο για μια άλλη άτυπη συνάντηση «5 + 1», όπως ανακοίνωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στις 29 Απριλίου, προσθέτοντας ότι η ΕΕ συνεχίζει να υποστηρίζει πλήρως τα Ηνωμένα Έθνη και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για τη δημιουργία των καλύτερων δυνατών συνθηκών για την επόμενη συνάντηση.

«Είμαστε έτοιμοι να παρέχουμε οποιαδήποτε βοήθεια που τόσο οι Κύπριοι ηγέτες όσο και τα Ηνωμένα Έθνη θα έβρισκαν χρήσιμη. Διαβεβαίωσα τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Γκουτέρες για την ετοιμότητα τόσο της ΕΕ όσο και την δική μου να συμμετάσχω σε πολιτικό επίπεδο, έχοντας επίγνωση των ευαισθησιών της διαδικασίας που έχει ως στόχο να οδηγήσει σε μια επιτυχημένη έκβαση», συνεχίζει ο Μπόρελ σε μια επιστολή που εστάλη στην πρώτη Ιουνίου.

Επιπλέον, σημειώνει ότι μια μελλοντική διευθέτηση πρέπει να είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις ασφαλιστικές δικλείδες της ΕΕ, την ακεραιότητα και τις ευθύνες και διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ.

«Η ΕΕ είναι παρατηρητής της επίσημης διάσκεψης για την Κύπρο. Για τους προαναφερθέντες λόγους, όσο πιο γρήγορα η ΕΕ εμπλακεί πλήρως στις συνομιλίες για το Κυπριακό, τόσο το καλύτερο. Το θέτουμε αυτό με την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους», αναφέρει.

Υπενθυμίζει ότι οι ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ ήταν παρόντες στη Γενεύη τον Απρίλιο για διμερείς συναντήσεις και σημειώνουν ότι η ΕΕ παραμένει σε στενή συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη και τα συμβαλλόμενα μέρη.

Ο Μπορέλ λέει επίσης ότι συμμερίζεται την εκτίμηση ότι η κατάσταση στην Κύπρο είναι μη βιώσιμη και ανησυχεί όλο και περισσότερο τόσο από την προοπτική της Κύπρου όσο και από αυτή της ΕΕ, και λόγω των επιπτώσεών της στην περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Καθώς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει επιβεβαιώσει επανειλημμένα, η ΕΕ παραμένει πλήρως δεσμευμένη για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ», επισημαίνει.

Ωστόσο, ο Μπόρελ σημειώνει ότι καθώς έχει συζητήσει τόσο με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη όσο και με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Τατάρ, η λύση στο Κυπριακό δεν μπορεί να έρθει από έξω και ότι η ευθύνη για την εξεύρεση λύσης βαρύνει πρώτα και κύρια τους ίδιους τους Κυπρίους.

«Γνωρίζουμε ότι πρόκειται να είναι μια περίπλοκη διαδικασία, αλλά κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μου, με ενθάρρυναν η ετοιμότητα τόσο του Προέδρου Αναστασιάδη όσο και του κ. Τατάρ να συνεργαστούν με τον ΟΗΕ για να βρουν ένα κοινό έδαφος στην πορεία προς τα εμπρός», προσθέτει.

Χαιρετίζει επίσης την πρόθεση της Επιτροπής Εξωτερικών του Κοινοβουλίου να οργανώσει ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το status quo του Κυπριακού.

Από την πλευρά του, στην επιστολή του ο Πρόεδρος, της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του  Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρεται στο αποτέλεσμα της συνάντησης της Γενεύης, επισημαίνοντας ότι «ό, τι κι αν σκέφτεται κανείς για τις ρεαλιστικές προοπτικές αυτής, η κατάσταση στην Κύπρο ολοένα και πιο ανησυχητική από την οπτική γωνία της ΕΕ».

«Ενώ διακυβεύονται πολλά ζητήματα, η διάσταση της ασφάλειας πρέπει να παρακολουθείται στενά. Οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από τους υδρογονάνθρακες κατέδειξαν ότι το Κυπριακό έχει τη δυνατότητα να αποσταθεροποιήσει την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Επιπλέον, όπως είναι γνωστό, από οικονομική άποψη, το κυπριακό πρόβλημα εμποδίζει την ανάπτυξη μιας βιώσιμης ενεργειακής υποδομής στην περιοχή, η οποία επίσης επηρεάζει την ενεργειακή αρχιτεκτονική της ίδιας της Ένωσης», προσθέτει.

Τονίζει επίσης ότι οποιοσδήποτε διακανονισμός της Κύπρου, εάν πρόκειται να συμβεί, απαιτεί ενεργό συμφωνία και από τις δύο κυπριακές κοινότητες, αλλά και από την Τουρκία.

«Δυστυχώς, οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία μείωσαν περαιτέρω το πεδίο εφαρμογής τυχόν συμφωνιών. Ωστόσο, είμαι πεπεισμένος ότι η ΕΕ πρέπει ωστόσο να αναζητήσει λύσεις για το Κυπριακό που είναι συμβατό με το κοινοτικό κεκτημένο της ΕΕ, και ως εκ τούτου όσο νωρίτερα εμπλέκεται η ΕΕ τόσο το καλύτερο ».

Ο Μακάλιστερ προσθέτει ότι οι προκλήσεις στην περιφερειακή δυναμική έδειξαν ότι το status quo στο νησί ενδέχεται να μην είναι πλέον σταθερό.

«Η ΕΕ ορθώς δηλώνει την ισχυρή της υποστήριξη σε μια κυπριακή διευθέτηση Κυπριακής ιδιοκτησίας και του οποίου ηγείται η Κύπρος. Δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη λύση που επιβάλλεται από το εξωτερικό. Ταυτόχρονα, οι δύο κοινότητες έχουν αποκλίνει περαιτέρω μεταξύ τους από το Crans Montana το 2017 », λέει.

Επιπλέον, σημειώνει, ότι είναι πεπεισμένος ότι η ΕΕ πρέπει να επιδιώξει να αναλάβει πιο αποφασιστικό ρόλο στη διαδικασία, σύμφωνα με τις απόψεις του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος έχει επανειλημμένα ζητήσει έναν πιο ενεργό ρόλο στην ΕΕ. Τέλος, λέει ότι η Επιτροπή AFET θεωρεί προτεραιότητα τη διοργάνωση ανταλλαγής απόψεων σχετικά με το status quo του Κυπριακού, συμπεριλαμβανομένου ιδίως του ρόλου της ΕΕ όπως περιγράφεται παραπάνω, εγκαίρως πριν από την πιθανή σύγκληση της διάσκεψης 5 + 1 από ΟΗΕ τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο.