Η ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) είναι καίριας σημασίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς, τόνισε η Αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, Ειρήνη Χαραλαμπίδου σε ομιλία της στις εργασίες του Παγκόσμιου Φόρουμ που διοργανώνει ο Όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Washington DC, 26-27 Ιουνίου, με θέμα «Καταπολέμηση της διαφθοράς προς όφελος της ανάπτυξης: Επανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης».

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Βουλής των Αντιπροσώπων, η κ. Χαραλαμπίδου η οποία συμμετείχε ως ομιλήτρια σε θεματική ενότητα που αφορούσε τον ρόλο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) αλλά και των μελών των Κοινοβουλίων στην αντιμετώπιση της διαφθοράς, είπε ότι τα ΜΜΕ πρέπει να ανταποκρίνονται σε απαιτήσεις διαφάνειας σχετικά με τη δική τους χρηματοδότηση ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία μονοπωλίων που περιορίζουν την πολυφωνία και δημιουργούν ποικίλες στρεβλώσεις.

Απαντώντας σε ερώτηση της συντονίστριας της θεματικής συζήτησης σχετικά με τις δυνατότητες συνεργασίας διερευνητικών δημοσιογράφων και μελών Κοινοβουλίων, η κ. Χαραλαμπίδου ανέφερε ότι πριν γίνει πολιτικός υπήρξε δημοσιογράφος οπότε μπορεί να εκτιμήσει σε όλη της την έκταση τη συνεισφορά της διερευνητικής δημοσιογραφίας για τους βουλευτές και πρόσθεσε ότι οι βουλευτές έχουν τη δυνατότητα σε συνέχεια πληροφοριών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας ένεκα της συστηματικής εργασίας των διερευνητικών δημοσιογράφων, να ασκήσουν τις νομοθετικές αρμοδιότητές τους και την αρμοδιότητά τους για διεξαγωγή κοινοβουλευτικού ελέγχου για αντιμετώπιση φαινομένων διαφθοράς.

Η κ. Χαραλαμπίδου υπογράμμισε, εξάλλου, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Βουλής, ότι στην ΚΣ ΟΑΣΕ καταβάλλεται κάθε προσπάθεια ώστε μέσω των επίσημων επισκέψεων, των κειμένων που υιοθετούνται αλλά και στο πλαίσιο των αποστολών παρατήρησης εκλογών, να αναδεικνύεται η ανάγκη διασφάλισης της ελευθερίας των ΜΜΕ ώστε να διευκολύνεται η συμβολή τους στην καταπολέμηση της διαφθοράς και την ενίσχυση της λογοδοσίας. Επιπλέον, ανέφερε ότι η ΚΣ ΟΑΣΕ λειτουργεί ως πλατφόρμα ανταλλαγής καλών πρακτικών και εμπειριών για την τήρηση των δεσμεύσεων που τα κράτη έχουν αναλάβει στον τομέα αυτό.

Ανέφερε επίσης ότι τόσο η νομοθετική αρμοδιότητα όσο και η άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου αποτελούν ισχυρά εργαλεία που διαθέτουν οι βουλευτές και σημείωσε σε αυτό το πλαίσιο ότι όσον αφορά την προστασία των ΜΜΕ, τα κοινοβούλια μπορούν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο για την προστασία διερευνητικών δημοσιογράφων από «στρατηγικές αγωγές» που στόχο έχουν να τους αποθαρρύνουν από τη συνέχιση των ερευνών τους, ενώ οι βουλευτές, είναι επίσης υπεύθυνοι για τη θέσπιση ενός νομοθετικού πλαισίου που εγγυάται την ελευθερία των ΜΜΕ, την προστασία της ασφάλειας των δημοσιογράφων και των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος. 

Επιπλέον, ανέφερε ότι οι βουλευτές μπορούν να εισάγουν νομοθεσίες που να ρυθμίζουν την άσκηση πίεσης (lobbying), τις εταιρείες-κελύφη (shell companies), την αποκάλυψη των πραγματικών δικαιούχων και την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν με διαφθορά.

Εκτός από τη νομοθετική τους λειτουργία, τα εθνικά κοινοβούλια, σύμφωνα με την κ. Χαραλαμπίδου, πρέπει επίσης να χρησιμοποιούν την λειτουργία του κοινοβουλευτικού ελέγχου, ώστε πληροφορίες και σκάνδαλα που φέρνουν στο φως οι διερευνητικοί δημοσιογράφοι, να καταλήγουν σε λογοδοσία των υπευθύνων και σε υποβολή νομοθετικών προτάσεων για βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου.

Σημείωσε δε ότι τέτοιου είδους αποκαλύψεις θα έπρεπε να ωθούν και αρμόδιους θεσμούς της εκτελεστικής εξουσίας σε λήψη κατάλληλων μέτρων για πάταξη της διαφθοράς.

Εξάλλου, σύμφωνα με την ανακοίνωση, η κ. Χαραλαμπίδου υπέβαλε ερώτηση στον καθηγητή Francis Fukuyama ο οποίος απηύθυνε εναρκτήριο χαιρετισμό, σημειώνοντας την διάσταση λόγων και έργων στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς και διερωτήθηκε εάν το φαινόμενο αυτό μπορεί όντως να αντιμετωπιστεί εν τη απουσία πολιτικής βούλησης.

Ο κ. Fukuyama απάντησε ότι δεν αποδίδει σημασία στην ύπαρξη πολιτικής βούλησης αλλά στη δημιουργία συνεργειών στο επίπεδο των πολιτών, ώστε να επιτευχθούν οι απαραίτητες αλλαγές.

Ρόλος δικαιοσύνης

Τέλος, η κ. Χαραλαμπίδου συμμετείχε σε θεματική συζήτηση που αφορούσε το ρόλο της δικαιοσύνης στην καταπολέμηση της διαφθοράς, όπου παρουσιάστηκαν σύγχρονες διαδικασίες διορισμού δικαστών σε αριθμό χωρών, που είχαν ως στόχο την εισαγωγή αντικειμενικών κριτηρίων και την καθιέρωση αδιάβλητων διαδικασιών ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητα των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών της χώρας.

Σε ερώτηση της κ. Χαραλαμπίδου για τo κατά πόσον η υιοθέτηση νομοθεσίας που προνοεί την υποβολή δήλωσης περιουσιακών στοιχείων για τα μέλη του δικαστικού σώματος, αντιβαίνει στην ανεξαρτησία του σώματος η οποία είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη, ο Sir Anthony Hooper, πρώην Δικαστής του Εφετείου της Αγγλίας και της Ουαλίας απάντησε ότι τέτοια θέση αποτελεί παράφραση του Συντάγματος και ότι δεν μπορεί να θεωρείται ότι η ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος περιορίζεται από την υιοθέτηση μέτρων διαφάνειας, ακεραιότητας και λογοδοσίας, όπως η υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακών στοιχείων ή η υιοθέτηση Κωδίκων Δεοντολογίας και άλλων παρόμοιων υποχρεώσεων.