Διορισμό ειδικού απεσταλμένου για τη Συρία, δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης της ΕΕ, καθώς και αξιοποίηση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων του καθεστώτος Άσαντ για την ανοικοδόμηση της χώρας, προτείνουν μεταξύ άλλων σε non-paper το οποίο κατέθεσαν κατά τη συζήτηση τη Δευτέρα, στις Βρυξέλλες, των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, η Κύπρος, η Αυστρία και η Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΥΠΕ.

Το non-paper, το οποίο παρουσίασε ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος, κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, ζητά επίσης στήριξη της ΕΕ στην ανανέωση της εντολής της αποστολής για τα χημικά όπλα της Συρίας, στήριξη στη λειτουργία ανεξάρτητου οργανισμού για τους αγνοούμενους, και χρηματοδότηση για προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από την ΕΕ.

Παράλληλα καταγράφονται ως ανησυχίες το ενδεχόμενο διάσπασης της χώρας και ενίσχυσης του εξτρεμισμού, αλλά και το ενδεχόμενο προσπαθειών δημογραφικής και κοινωνικής αλλοίωσης, καθώς και τα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών στη χώρα.

Όπως αναφέρεται στο non-paper, θέση των τριών χωρών είναι πως η πτώση του καθεστώτος στη Συρία αποτελεί ιστορική στιγμή, ωστόσο η κατάσταση παραμένει ευμετάβλητη και η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να την παρακολουθεί προσεκτικά, καθώς η ΕΕ έχει θαλάσσια σύνορα με τη χώρα και επηρεάζεται από την κατάσταση σε αυτή και μέσω των ροών μετανάστευσης.

Ο ρόλος της ΕΕ, σύμφωνα με τη θέση της Κύπρου και των χωρών που το συνυπογράφουν, πρέπει να διέπεται από τις αρχές του σεβασμού της ανεξαρτησίας, της ενότητας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, την ομαλή και συμπεριληπτική μετάβαση της εξουσίας στο πλαίσιο του ψηφίσματος 2254 του ΣΑ του ΟΗΕ χωρίς ξένες παρεμβάσεις, τον σεβασμό στα δικαιώματα των γυναικών και των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων, καθώς και τον σεβασμό στις αρχές της μεταβατικής δικαιοσύνης και της λογοδοσίας, στο πλαίσιο της εθνικής συμφιλίωσης.

Η ΕΕ, προστίθεται, θα πρέπει να επιδιώξει τη συνεργασία με τις αραβικές χώρες και τους διεθνείς εταίρους, και να βρίσκεται σε επαφή με την Κυβέρνηση που θα αναδειχθεί στη Συρία και άλλους εμπλεκόμενους μέσω μιας ρεαλιστικής προσέγγισης, αλλά και να διασφαλίσει πως θα υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για επιστροφή προσφύγων, και πως θα αποφευχθεί νέα αύξηση της μετανάστευσης.

Ως ανησυχίες τις οποίες η ΕΕ πρέπει να λάβει υπόψη, καταγράφονται το ενδεχόμενο διάσπασης της Συρίας και ενίσχυσης του εξτρεμισμού, μεταξύ άλλων με αναβίωση του Ισλαμικού Κράτους, ενώ γίνεται ειδική αναφορά στο να υπάρξει προσοχή για τον ρόλο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Σημειώνεται, επίσης, πως θα πρέπει να διασφαλιστεί η ποικιλομορφία της Συρίας, ειδικά αν υπάρξουν προσπάθειες χειραγώγησης της κοινωνικής και δημογραφικής συνοχής της χώρας με επίκληση σε λόγους ασφαλείας.

Ως παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη καταγράφεται ακόμα η παραγωγή και εξάπλωση ναρκωτικών όπως το captagon από το καθεστώς Άσαντ, καθώς και η ύπαρξη δικτύων παράνομης διακίνησης που έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για παράνομη διακίνηση ανθρώπων και όπλων.

Τα τρία κράτη προτείνουν στο non-paper τον χωρίς καθυστέρηση διορισμό ενός ειδικού απεσταλμένου για τη Συρία, και την ενεργή παρουσία των κρατών μελών και της ΕΕ στη Δαμασκό για διάλογο αλλά και την παρακολούθηση των ενεργειών των νέων αρχών, οι οποίες θα πρέπει να συνοδεύουν τις όποιες θετικές δηλώσεις με πράξης.

Εισηγούνται, επίσης, τη δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης προς τη Συρία, καθώς και εις βάθος συζήτηση των θέσεων της ΕΕ για τη Συρία, ώστε να καθοδηγήσει και τις προσπάθειες της ΕΕ για ανθρωπιστική στήριξη. Στις εισηγήσεις περιλαμβάνεται και η στήριξη κατά προτεραιότητα στις εθελοντικές επιστροφές.

Ακόμα σημειώνεται πως θα πρέπει να συζητηθεί η εφαρμογή των τομεακών κυρώσεων, ώστε να επιτραπούν ανθρωπιστικές εξαιρέσεις, καθώς και αξιοποίηση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων του καθεστώτος Άσαντ για στήριξη της ανοικοδόμησης της Συρίας. Η στήριξη, αναφέρεται, θα πρέπει να συνδέεται με τις προσπάθειες για πολιτική μετάβαση.

Επίσης, οι τρεις χώρες ζητούν ανανέωση της εντολής της κοινής αποστολής του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων και του ΟΗΕ για τη Συρία, καθώς και να γίνουν προσπάθειες από την ΕΕ για στήριξη της έναρξης της λειτουργίας της ανεξάρτητης αρχής για τους αγνοουμένους της Συρίας, χρηματοδοτική στήριξη σε προγράμματα διαχείρισης ψυχικών τραυμάτων ανηλίκων, και τη χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.

Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Κωνσταντίνος Κόμπος συμμετείχε στις εργασίες του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), που πραγματοποιήθηκε σήμερα, 16 Δεκεμβρίου 2024, στις Βρυξέλλες.

Το Συμβούλιο απασχόλησαν, μεταξύ άλλων, η ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, οι πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία, καθώς και η κατάσταση στη Γεωργία. Ο κ. Κόμπος ενημέρωσε επίσης τους ομολόγους του για την υποβολή της υποψηφιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας για την Προεδρία του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) για το 2027.

Κατά την συζήτηση για την Ουκρανία, ο Υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε εκ νέου τη στήριξη της Κύπρου στην ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Χαιρέτισε δε την έγκριση του 15ου πακέτου κυρώσεων, ζητώντας την πλήρη και αποτελεσματική επιβολή των κυρώσεων προς αντιμετώπιση της καταστρατήγησής τους από τρίτα κράτη.

Επί των πρόσφατων εξελίξεων στη Συρία, ο κ. Κόμπος σημείωσε ότι η Κύπρος, ως γειτονική χώρα με τη Συρία και μέρος της περιοχής, υπογραμμίζει τη σημασία της Συρίας για την ειρηνευτική ασφάλεια και σταθερότητα της περιοχής, καθώς και για την ασφάλεια της ΕΕ. Η πτώση του καθεστώτος Assad είναι ένα ιστορικό ορόσημο για τον συριακό λαό. Το μέλλον της Συρίας πρέπει να καθοριστεί μέσω μιας συμπεριληπτικής διαδικασίας, καθοδηγούμενης από τη βούληση του συριακού λαού και σύμφωνα με το πνεύμα του ψηφίσματος 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Σε ό,τι αφορά στις τρέχουσες εξελίξεις στη Γεωργία, ο Υπουργός καταδίκασε τη βία κατά των διαδηλωτών και των μέσων ενημέρωσης, καθώς επίσης και την κράτηση αρκετών ηγετών της αντιπολίτευσης.

Πηγή: ΚΥΠΕ/ΓΤΠ