Πως φτάσαμε στον εμφύλιο στο Σουδάν και πως η κλιμάκωση στην περιοχή επηρεάζει την Ανατολική Μεσόγειο; Πως επηρεάζεται η Κύπρος και η Ελλάδα και ποιον ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν; Πως θα εξελιχθεί η κατάσταση; Όλα αυτά συζητήσαμε με τον πολιτικό αναλυτή και διεθνολόγο Θεόδωρο Τσίκα.

Ο κ. Τσίκας εξήγησε ότι το Σουδάν κυβερνάτο επί 30 χρόνια από την στυγνή δικτατορία του Ομάρ αλ-Μπασίρ, μια δικτατορία που χαρακτηριζόταν από αγριότητες, θέσπισε την αυστηρή εφαρμογή του νόμου σαρία και που έδωσε καταφύγιο σε πολλές ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις.

Πριν από 4 χρόνια η δικτατορία ανετράπη κυρίως έπειτα από λαϊκές διαδηλώσεις οι οποίες είχαν υποστήριξη και από δύο στρατιωτικές προσωπικότητες, τον στρατηγό Μπουρχάν (σημερινός αρχηγός του εθνικού στρατού) και ο στρατηγός Ντάγκαλο (αρχηγός της παραστρατιωτικής οργάνωσης Δυνάμεις Ταχείας Αντίδρασης). Οι δύο είχαν αντιζηλίες και ανταγωνισμούς από τότε.

Μετά δημιουργήθηκε μια κυβέρνηση πολιτικών και στρατιωτικών, συμπεριλαμβανομένου των δύο μέχρι που τον Οκτώβριο του 2021, ανέτρεψαν πραξικοπηματικά την κοινή πολιτικοστρατιωτική κυβέρνηση, η οποία είχε αρχίσει να διαμορφώνει τον χάρτη προς ένα δημοκρατικό Σουδάν.

Ακολούθως, όπως αναφέρει ο κ. Τσίκας, δημιουργήθηκε ένα Συμβούλιο με Πρόεδρο τον Μπουχράν και Αναπληρωτή τον Ντάγκαλο. Πριν μερικούς μήνες έγινε προσπάθεια για να προχωρήσουν σε δημοκρατία, στις αρχές Απριλίου θα έπρεπε να αρχίσει να διαμορφώνεται ένας νέος κωδικός χάρτης που θα οδηγούσε σε δημοκρατικές εκλογές, ωστόσο βασική προϋπόθεση ήταν οι παραστρατιωτικοί (του Ντάγκαλο), να ενταχθούν στον εθνικό στρατό του Μπουρχάν.

«Φαίνεται ότι για τους όρους και το χρονοδιάγραμμα αυτής της ενοποίησης, υπήρξε διαφωνία μεταξύ των δύο, η οποία εξελίχθηκε σε ρήξη.»

Πως επηρεάζεται η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου;

Όπως εξηγεί ο κ. Τσίκας, το Σουδάν συνορεύει με την Αίγυπτο και τη Λιβύη, δηλαδή με δύο βασικές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και πολύ γειτονικές και της Κύπρου και της Ελλάδας. «Άρα αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε αποσταθεροποίηση ευρύτερα», αναφέρει.

Εξηγεί ότι λόγω των εξελίξεων στην περιοχή του Σουδάν, τόσο λόγω των συγκρούσεων, όσο και λόγω της πείνας, είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα. Ο κ. Τσίκας συνεχίζει λέγοντας ότι προς το παρόν γίνεται στις πολύ γειτονικές χώρες, ωστόσο δεν αποκλείεται να κάνουν το ταξίδι προς την Ευρώπη.

Πρόσθεσε ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο επίσης να αποσταθεροποιηθεί η περιοχή που ονομάζεται Κέρας της Αφρικής αλλά και την αραβική χερσόνησο.

Οι επιπτώσεις σε Κύπρο και Ελλαδα και ο ρόλος τους

Η πρώτη συνέπεια είναι η μείωση της παρουσιάς των ελληνοκυπρίων στο Σουδάν οι οποίοι δραστηριοποιούνταν στην περιοχή. Άλλη μια επίπτωση είναι οι μεταναστευτικές ροές που μπορούν να φτάσουν σε Κύπρο και Ελλάδα. Ενδεχομένως να μιλάμε και για εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες.

Επεσήμανε ότι δεν μας συμφέρει μια αποσταθεροποίηση στην περιοχή, σημειώνοντας ότι στην περιοχή λειτουργεί η ρωσική μισθοφορική οργάνωση wagner, η οποία είναι το μακρύ χέρι του Πούτιν στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό, σημειώνει ο κ. Τσίκας, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη γεωπολιτική περιπλοκή.

Σχετικά με τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν Ελλάδα και Κύπρος, κ. Τσίκας αναφέρει ότι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο δια μέσου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μπορεί να υπάρξει λύση;

«Δεν έχουμε δει τα χειρότερα σε αυτόν τον εμφύλιο πόλεμο», αναφέρει ο κ. Τσίκας, εκφάζοντας την πεποίθηση ότι θα εξαπλωθεί και θα έχουμε πάρα πολλές αγριότητες. Αναφέρθηκε στις προσπάθειες των διεθνών δυνάμεων για ανθρωπιστική εκεχειρία για να μπορέσουν να φύγουν οι υπήκοοι. Σημειώνει ότι οι χώρες που θα μπορούν να ασκήσουν κάποια επιρροή, δεν έχουν ισχυρούς μοχλούς για διαμεσολάβηση. 

Σημείωσε ότι η μια πλευρά βλέπει την άλλη σαν υπαρξιακή απειλή, επομένως καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι πολύ πιθανόν να επιδωθούν σε έναν πόλεμο μέχρι τελικής εξόντωσης.