Στο «γήπεδο» του Γκουτέρες βρίσκεται πλέον η μπάλα για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό. Η χθεσινή ημέρα σηματοδότησε το τέλος της «εβδομάδας Κυπριακού» στη Νέα Υόρκη, όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι άνοιξαν τα χαρτιά των προθέσεων τους.
Μέσα από δημόσιες τοποθετήσεις, τόσο από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, όσο και στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού, φανέρωσαν τις πραγματικές τους επιδιώξεις για την επόμενη ημέρα. Αν και όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός, η καλή (ενίοτε κακή) μέρα από το πρωί φαίνεται.
Παρατηρώντας τα διαδραματισθέντα με χρονική σειρά, πρώτος τον «χορό» άνοιξε ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος από την αρχή κιόλας της εβδομάδας, φρόντισε να βάλει ταφόπλακα στις όποιες επιδιώξεις της δικής μας πλευράς για μια αλλαγή της άτεγκτης στάσης.
Μιλώντας την Τρίτη από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης, ο Ερντογάν φρόντισε να στείλει το μήνυμα πως «το μοντέλο ομοσπονδίας είναι ξεπερασμένο».
Απηύθυνε παράλληλα κάλεσμα στη διεθνή κοινότητα για αναγνώριση του ψευδοκράτους, ενώ κατά την ομιλία του επανέλαβε την πλήρη υποστήριξη του σε «ένα σχέδιο λύσης δύο ξεχωριστών κρατών που θα αποτελούνται από τους δύο λαούς στην Κύπρο».
Ο Τούρκος Πρόεδρος αφιέρωσε μόλις τρία λεπτά της ομιλίας για το Κυπριακό, ωστόσο ήταν αρκετά για να δείξει πως θα κινηθεί από εδώ και πέρα η Τουρκία. Και για πολλούς, ήταν αυτή η γραμμή που θα ακολουθούσε και ο Τατάρ στη συνάντηση του Σαββάτου με τον Γκουτέρες.
Λίγες ώρες μετά την ομιλία στην Γενική Συνέλευση, ο Τούρκος Πρόεδρος συνάντησε τον Αντόνιο Γκουτέρες, εκεί όπου φρόντισε να ανοίξει τα χαρτιά του και για το δεύτερο ζήτημα που απασχολεί την ελληνοκυπριακή πλευρά. Τη διεξαγωγή μιας τριμερούς ή άλλου είδους συνάντηση.
Ο Τούρκος Πρόεδρος ανέφερε στον Αντόνιο Γκουτέρες ότι οι δυνατότητες λύσης εκτός του μοντέλου της ομοσπονδίας μπορούν να συζητηθούν σε μια συνάντηση υπό την αιγίδα του ΟΗΕ με τη συμμετοχή των μερών. Και αυτό έγινε με τον πλέον επίσημο τρόπο, καθώς έγινε μέσα από ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας μετά την συνάντηση των δυο ανδρών.
Ενώ στην συνάντηση που είχε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη την ίδια ημέρα, δεν έκανε οποιαδήποτε αναφορά στο Κυπριακό. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδος μίλησε για την ανάγκη επιστροφής στον διάλογο, στη βάση πάντα των συμφωνηθέντων, άρα για Ομοσπονδία, ωστόσο ο Τούρκος Πρόεδρος δεν έκανε την παραμικρή αναφορά.
Ουσιαστικά, από την Τρίτη κιόλας η Τουρκία ξεκαθάρισε ένα πράγμα: «Ναι» σε συνάντηση, «όχι» σε ομοσπονδία. Και αυτό είναι ένα στοιχείο που θα υιοθετούσε πλήρως και ο Τατάρ μόλις χθες.
Η σειρά του Χριστοδουλίδη
Μια ημέρα, και συγκεκριμένα την Τετάρτη, στο βήμα της Γενικής Συνέλευσης θα ανέβαινε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης γνωρίζοντας πλέον τις επίσημες τουρκικές αξιώσεις, θα φροντίσει μέσα από την ομιλία του να απαντήσει σε ένα προς ένα τα σημεία στον Ερντογάν.
Αφού ξεκαθαρίζει και πάλι πως είναι έτοιμος για μια συνάντηση «σήμερα και όχι αύριο», απευθύνεται στον Τούρκο Πρόεδρο σε δεύτερο πρόσωπο.
«Προς τον κ. Erdogan – η ιστορία θα μας κρίνει», αναφέρει από το βήμα της Συνέλευσης ο Νίκος Χριστοδουλίδης, συνεχίζοντας και πάλι να απευθύνεται απευθείας στον Τούρκο Πρόεδρο.
«Στον κ. Erdogan λέω επίσης: Τώρα είναι η ώρα να τηρήσετε τη διακηρυγμένη δέσμευσή σας στο διεθνές δίκαιο και στην ειρήνη. Καμία χώρα που πιστεύει στην ηθική ανωτερότητα της θέσης της δεν αρνείται να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Στέλνοντας παράλληλα και μήνυμα συνεργασίας στον Τούρκο Πρόεδρο. «Πιστεύω ακράδαντα πως μπορούμε να χαράξουμε έναν νέο δρόμο, αυτόν της ειρήνης και της συνεργασίας. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία. Αποτελεί ευκαιρία, όχι κατάρα. Η Τουρκία και η Κύπρος θα παραμείνουν πάντα γείτονες».
Ξεκαθαρίζοντας πως «η παρανομία που απορρέει από την εισβολή, την επιθετικότητα και τη χρήση βίας δεν μπορεί να αναγνωριστεί».
Την Δευτέρα, μια ημέρα πριν την ομιλία Ερντογάν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε το δικό του τετ-α-τετ με τον Αντόνιο Γκουτέρες, όπου και πάλι ξεκαθάρισε πως βρίσκεται στη διάθεση του «ανά πάσα στιγμή, οπουδήποτε» να συναντηθεί τόσο με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη όσο και με την τουρκική αντιπροσωπεία.
Τονίζοντας παράλληλα ότι ο Γενικός Γραμματέας είναι πολιτικά δεσμευμένος όχι μόνο για επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά και στην επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Άρα ο Πρόεδρος έστειλε και αυτός το δικό του μήνυμα: «Ναι» σε συνάντηση, αλλά μόνο για λύση εντός συμφωνημένου πλαισίου.
Σύμφωνα μάλιστα με το ΚΥΠΕ, το γραφείο του Γενικού Γραμματέα , ζήτησε και έλαβε από την Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στα Ηνωμένα Έθνη πιθανές ημερομηνίες για σύγκληση συνάντησης, με τη Λευκωσία να προτείνει τρεις πιθανές ημερομηνίες εντός Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η πρώτη ημερομηνία που δόθηκε στον ΟΗΕ από την ελληνοκυπριακή πλευρά είναι στα μέσα του Οκτωβρίου και οι υπόλοιπες δύο την τελευταία εβδομάδα του ίδιου μήνα.
Στο πλευρό Χριστοδουλίδη ο Μητσοτάκης
«Δεν μπορεί να υπάρξει ούτε να γίνει αποδεκτή λύση δύο κρατών», διεμήνυσε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας την Παρασκευή από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης.
Παραδεχόμενος πως « δυστυχώς για το Κυπριακό δεν βλέπουμε καμία πρόοδο», επανέλαβε την στήριξη της Ελλάδας στην επανεκκίνηση των συνομιλιών.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε για την παράνομη εισβολή και κατοχή του ενός τρίτου του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην στήριξη της Ελλάδας σε λύση Ομοσπονδίας.
Μάλιστα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε ονομαστικά και στον Νίκο Χριστοδουλίδη, με ειδική αναφορά στις προσπάθειες που καταβάλει για επανεκκίνηση των συνομιλιών. Μια κίνηση που ερμηνεύεται ως μήνυμα προς όσους βλέπουν «σκιές» στις σχέσεις Αθηνών-Λευκωσίας, αλλά και στην ίδια την Τουρκία.
Copy-Paste ο Τατάρ
Τελευταίος χρονικά δρώντας του Κυπριακού ο Ερσίν Τατάρ, ο οποίος μόλις χθες συνάντησε τον Αντόνιο Γκουτέρες στην έδρα του ΟΗΕ.
Χωρίς εκπλήξεις, και όπως ακριβώς αναμενόταν, επανέλαβε στον Γενικό Γραμματέα όσα είχε αναφέρει ο Ερντογάν προ ημερών, τόσο από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης, όσο και στην κατ΄ ιδίαν τους συνάντηση.
Η μόνη διαφοροποίηση από την άτεγκτη στάση του κατοχικού ηγέτη, ότι πλέον φάνηκε ανοικτός στο ενδεχόμενο μιας συνάντησης, κάτι που απέρριπτε μετά βδελυγμίας πριν τις αναφορές Ερντογάν.
Επιμένοντας ωστόσο πως αν θα γίνει κάτι τέτοιο, δεν θα είναι μία επίσημη διαπραγμάτευση και δεν θα περιλαμβάνει στοιχεία Ομοσπονδίας.
Και τώρα…Γκουτέρες
Ο Γενικός Γραμματέας έχει πλέον στα χέρια του, και το μαχαίρι και το καρπούζι. Ακούγοντας όλες τις πλευρές και καταγράφοντας θέσεις και επιδιώξεις, καλείται να πάρει αποφάσεις για την επόμενη ημέρα του Κυπριακού.
Με δεδομένο πως όλοι πλέον άναψαν «πράσινο» σε μια συνάντηση, αλλά με εκ διαμέτρου αντίθετες κόκκινες γραμμές. Κύπρος και Ελλάδα ξεκαθαρίζουν πως δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα υποχώρησης από την Ομοσπονδία, Τουρκία και ψευδοκράτος πως τα «δυο κράτη» είναι η νέα πραγματικότητα.
Υπό αυτό το πρίσμα, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον το πως θα επιλέξει να κινηθεί ο Αντόνιο Γκουτέρες, το αμέσως προσεχές διάστημα.
