Η εκλογή της Αννίτας Δημητρίου στην Προεδρία της Βουλής ήταν μια έκπληξη, ένα γεγονός που παρά τις φήμες που την έθεταν εκτός, ήρθε σημαίνοντας μια ιστορική ημέρα για την Κύπρο. Την ημέρα που μια γυναίκα πολιτικός ανέλαβε για πρώτη φορά στην ιστορία του τόπου το αξίωμα. Η “έκπληξη” αυτή αντιμετωπίσθηκε από την πλειοψηφία των πολιτών ως μια θετική εξέλιξη, άλλοι όμως τη σχολιάζουν ως “εργαλειοποίηση της γυναίκας”, ως ένα πολιτικό τέχνασμα, ως μια “ψεύτικη” πρόοδο κάνοντας λόγο για μια εκλογή κατευθυνόμενη από άντρες.

Απευθυνθήκαμε στην εμπειρογνώμονα σε θέματα φύλου και συνιδρύτρια της πρωτοβουλίας “Unlocking Female Leadership” Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου για τη σημασία του γεγονότος για την ισότητα στην Κύπρο, τα μηνύματα που στέλνει η εκλογή αλλά και απάντηση στα αρνητικά σχόλια πολιτών.

Έχουμε την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Βουλής, η οποία είναι μάλιστα και το νεαρότερο άτομο που εκλέχθηκε ποτέ στη θέση αυτή. Πως σχολιάζετε; Είναι αναμφισβήτητα μια ιστορική στιγμή και ευλπιστώ ότι η εκλογή της Αννίτας Δημητρίου θα δράσει ως εφαλτήριο για την ενθάρρυνση περισσότερων νέων και περισσότερων γυναικών να συμμετάσχουν σε μελλοντικές εκλογικές διαδικασίες, προσβλέποντας πρωτίστως στις δημοτικές εκλογές στο τέλος αυτού του χρόνου. Τα ποσοστά συμμετοχής  γυναικών υποψηφίων σε τοπικές εκλογές στην Κύπρο είναι απαγοητευτικά, σε αντίθεση με το τι συμβαίνει συνήθως σε διεθνές επίπεδο. Σήμερα, μόνο το 10% των δημάρχων σε παγκύπριο επίπεδο είναι γυναίκες, ενώ σε συνολικό ποσοστό μόνο το 17% των δημοτικών συμβούλων είναι γυναίκες, χωρίς να έχει υπάρξει πρόοδος σε σχέση με το παρελθόν. Καλό θα ήταν να τονιστεί ότι της κοινοβουλευτικής καριέρας της κ. Δημητρίου προϋπήρχε μια προυπηρεσία στα κοινά σε τοπικό επίπεδο, κάτι που της έδωσε την εκλογική βάση για να προχωρήσει εκεί που βρίσκεται σήμερα. 

Ήρθε τελικά ο καιρός και βλέπουμε μια γυναίκα ως Πρόεδρο της Βουλής. Ποια η κοινωνική σημασία της εκλογής της και ποια μηνύματα στέλνει; Η Αννίτα Δημητρίου σε δηλώσεις της είπε ότι δεν είχε ποτέ φανταστεί τον εαυτό της Πρόεδρο του κοινοβουλευτικού σώματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κάτι παρόμοιο έχω ακούσει να ειπώνεται και από τη Δρ. Κοζάκου-Μαρκουλλή, αναφορικά με τη  θητεία της ως ΥΠΕΞ. Νομίζω είναι καιρός να μπορούν όλες οι γυναίκες να φανταστούν τον ευατό τους σε θέσεις κλειδιά του κράτους μας, γιατί πλέον αυξάνονται τα σημαντικά γυναικεία πρότυπα που βλέπουμε γύρω μας. Πιστεύω ότι αυτό είναι ένα σημαντικό μήνυμα- οι γυναίκες και θέλουν και μπορούν να βρίσκονται σε σημαντικά κέντρα λήψης αποφάσεων, καθορίζοντας το μέλλον του τόπου μας.

Μερίδα πολιτών αντιδρά με σχόλια όπως ότι προτάθηκε από άντρες και αυτό δεν είναι πραγματική πρόοδος. Δεδομένου και του εκλογικού αποτελέσματος, ποιος είναι τελικά ο δρόμος ώστε να φτάσουμε σε σημείο να μην θεωρείται καινοτομία η ανάδειξη μιας γυναίκας στην κορυφή της πυραμίδας; Θα χρησιμοποιήσω εδώ τα λόγια της Ελένης Γλυκάτζης- Αρβελέρ. Θα έχουμε ισότητα, όταν θα αρχίσουν να προτείνονται και να διορίζονται δεξιά και αριστερά μέτριες γυναίκες, χωρίς να μπαίνει κανείς στη διαδικασία να ψάχνει λεπτομερώς τα προσόντα και τις ικανότητες τους. Ακριβώς όπως συμβαίνει και με τους άντρες. Τώρα, αφού με ρωτάτε  ποιός είναι ο δρόμος για την ισότητα, να σημειώσω το εξής. Οι αλλαγές δεν έρχονται από μόνες τους. Χρειάζεται πολιτική βούληση, στοχευμένος μακροχρόνιος σχεδιασμός και αποτελεσματική εφαρμογή καλών πρακτικών και συγκεκριμένης στρατηγικής σε πολιτικό, οικονομικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό επίπεδο, για να γίνουν καινοτόμες παρεμβάσεις και τομές. Αν περιμένουμε μοιρολατρικά να δράσει ο χρόνος, δεν νομίζω να έχουμε κάτι χειροπιαστό να επιδείξουμε ως έργο στις επόμενες γενιές. 

Πως σχολιάζετε την αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας ότι έλαβε το μήνυμα για την εκπροσώπηση γυναικών και ότι θα το έχει υπόψη του στον επερχόμενο ανασχηματισμό;  Παρότι μέχρι σήμερα δεν έχουμε δει ισότιμη εκπροσώπηση των φύλων στο Υπουργικό Συμβούλιο, στην καρδιά της εκτελεστικής εξουσίας, ευελπιστώ ότι όντως τα μηνύματα έχουν ληφθεί και τα λόγια θα ακολουθήσουν πράξεις. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει έτσι κι αλλιώς την απόλυτη εξουσία να εφαρμόσει την ισότητα μέσω των διορισμών που ίδιος επιλέγει και προτείνει.  

Κάποιοι κάνουν σχόλια για «εργαλειοποίηση της γυναίκας» για εξυπηρέτηση κομματικών και πολιτικών συμφερόντων και όχι πραγματική νίκη της Αννίτας Δημητρίου. Πως απαντάτε;  Έτερον εκάτερον. Ό,τι κι αν κρύβεται πίσω από τη νίκη της κ. Δημητρίου (όλοι γνωρίζουμε πως κινούνται τα νήματα στην πολιτική), είναι το αποτέλεσμα που μετρά. Κι επιπρόσθετα, το πως χρησιμοποιείς τη δύναμη  που έχεις στα χέρια σου, όταν βρεθείς σε μια θέση εξουσίας, για να επιφέρεις αλλαγές που θα ωφελήσουν το κοινωνικό σύνολο. Δεν έχω καμμία αμφιβολία ότι η νέα Πρόεδρος της Βουλής έχει την πρόθεση να το πράξει.