Ένας μεγάλος αριθμός προσώπων που πολιτογραφήθηκαν ως επενδυτές, στο σύνολο 3.517 περιπτώσεις, δεν πληρούσε τα εν ισχύι κριτήρια. Με βάση τα ευρήματα της Έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που δημοσιεύτηκε σήμερα, 3.810 πρόσωπα παρανόμως πολιτογραφήθηκαν ως συγγενείς των επενδυτών.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την έκθεση, ο Υπουργός Εσωτερικών ενημερωνόταν, κατά κανόνα, με σχετικό σημείωμα, από τους αρμόδιους λειτουργούς του Υπουργείου του για τα θέματα που σχετίζονταν με τις αιτήσεις που καλείτο να προωθήσει στο Υπουργικό Συμβούλιο. Επίσης, ενημερωνόταν από το Υπουργείο Οικονομικών για την ικανοποίηση ή μη των επενδυτικών κριτηρίων. Η μη κοινοποίηση στο Υπουργικό Συμβούλιο των γεγονότων και πληροφοριών που περιλαμβάνονταν στο σημείωμα που ετοίμαζε ο αρμόδιος λειτουργός του ΥΠΕΣ, είναι μεμπτή και παράνομη, αφού στερούσε ουσιώδη πληροφόρηση από το όργανο που είχε την αποφασιστική αρμοδιότητα.

Η Έκθεση της ΕΥ (ΚΕΠ) διαπιστώνει, μεταξύ άλλων, ότι:

• Το ΚΕΠ παρέμεινε σαθρό μέχρι τέλους
• Το ΥΠΕΣ απέκρυβε στοιχεία από το Υπουργικό Συμβούλιο
• Στο σκοτάδι παρέμενε και η Βουλή των Αντιπροσώπων
• €200 εκ. απώλεια από ΦΠΑ
• Παντελή απουσία ικανοποιητικών μηχανισμών ελέγχου
• €25 εκ. απώλεια από μη είσπραξη τελών
• Συμβόλαια αξίας €1 δις ακυρώθηκαν
• Συμβόλαια αξίας €3,5 δις εκκρεμούν.
• Αναπόφευκτο αποτέλεσμα η αρνητική εικόνα στο εξωτερικό

 

Δείτε αυτούσια την Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας 

Στο σκοτάδι η Βουλή

Το πρόβλημα, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, γίνεται σοβαρότερο εάν ληφθεί υπόψη ότι, με την πρακτική που ακολουθείτο, εκτός από το Υπουργικό Συμβούλιο, στο σκοτάδι παρέμενε και η Βουλή των Αντιπροσώπων. Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε αριθμό αιτήσεων, ενώ γνώριζε ότι δεν πληρούνται τα σχετικά κριτήρια. Τούτο συνήθως αφορούσε στα επενδυτικά κριτήρια τα οποία το ΥΣ παραβίαζε, συνήθως με το αιτιολογικό ότι δήθεν η αίτηση ενέπιπτε στο πνεύμα των κριτηρίων αυτών. Διαπιστώσαμε την απώλεια τεράστιου ύψους δημοσίων εσόδων, μεταξύ άλλων, από την παράνομη χρήση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, από τη μη εφαρμογή των Κανονισμών ΚΔΠ 379/2020, όταν αυτοί τέθηκαν σε ισχύ και από την παράνομη πολιτογράφηση των χιλιάδων προσώπων στα οποία δόθηκε η Κυπριακή υπηκοότητα ως μέλη της οικογένειας επενδυτών, χωρίς τα πρόσωπα αυτά να προβούν σε οποιαδήποτε επένδυση.

Παραμένουν στο χαρτί επενδύσεις εκατομμυρίων

Διαπιστώσαμε, επίσης, ότι επενδύσεις ύψους ορισμένων δισεκατομμυρίων ευρώ, είτε ήδη ακυρώθηκαν, είτε είναι υψηλού κινδύνου να μην έχουν υλοποιηθεί και να παραμένουν στο χαρτί. Πέραν της ενδεχόμενης ανάκλησης πολιτογραφήσεων, που θα πρέπει να εξετάσει η Ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας και των ενδεχόμενων ποινικών αδικημάτων, προκύπτουν θέματα που θα πρέπει να εξετάσει το Τμήμα Φορολογίας.

Απουσία μηχανισμών ελέγχου

Επίσης, έχουμε διαπιστώσει τη σχεδόν παντελή απουσία ικανοποιητικών μηχανισμών ελέγχου που θα μείωναν το ενδεχόμενο εικονικών επενδύσεων ή πρόωρης εγκατάλειψής τους και τη συναφή απουσία εκ των υστέρων παρακολούθησης των επενδύσεων. Κατά την άποψή μας, η εντύπωση που δημιουργείται είναι πως, πέραν από τα κενά και αδυναμίες που υπήρξαν, κάποιοι από τους ασκούντες δημόσια εξουσία ουδόλως λάμβαναν υπόψη το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο και ουσιαστικά θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να ενεργούν κατά το δοκούν. Συνεπώς, διαφαίνεται το ενδεχόμενο κατάχρησης εξουσίας από πρόσωπα που ασκούσαν δημόσια εξουσία και το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στους επιτήδειους που καταχράστηκαν το ΚΕΠ εκμεταλλευόμενοι τα κενά, τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του.

Η αρνητική εικόνα της Κύπρου

Δυστυχώς, φαίνεται ότι η εξόχως αρνητική εικόνα που έχει δημιουργηθεί, εντός και εκτός Κύπρου, ως προς την εφαρμογή του Προγράμματος, ήταν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα μιας σαθρής κατάστασης, ενδεχομένως μη απαλλαγμένης ακόμη και φαινομένων διαφθοράς και άλλων ποινικών αδικημάτων. Όπως σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία, η σαθρότητα του Προγράμματος παρέμεινε σχεδόν αναλλοίωτη μέχρι την κατάργησή του. Επισημαίνει την αρνητική εικόνα που έχει δημιουργηθεί, εντός και εκτός Κύπρου, ως προς την εφαρμογή του Προγράμματος. Οι πολύ αρνητικές διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΥΠΕΣ/01/2022 20 στην παρούσα Έκθεση, όπως και οι εξίσου αρνητικές διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται στο πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής, μπορούν να βοηθήσουν στην άρση της αρνητικής αυτής εικόνας μόνο αν υπάρξει η αναγκαία λογοδοσία. Η παρούσα Έκθεση, αναφέρει, αποδεικνύει τη σημασία της απρόσκοπτης διεξαγωγής ελέγχου από το Ανώτατο Ελεγκτικό Ίδρυμα της χώρας μας και επιβεβαιώνει τη θέση, που εξ αρχής εκφράσαμε, ότι το έργο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και της Ερευνητικής Επιτροπής δεν ήταν αμοιβαίως αποκλειόμενα, αλλά αντίθετα θα μπορούσε να είναι συμπληρωματικά και να γίνονται χωρίς κανένα πρόβλημα, παράλληλα και ταυτόχρονα