Σε ενδείξεις ότι τελικά μπορεί να υπάρξει κάποια πραγματική κινητικότητα στο ζήτημα του διορισμού απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών, αναφέρθηκε την Παρασκευή στην ομιλία του στο 4ο Cyprus Forum στη Λευκωσία, ο Ειδικός Αντιπρόσωπος του ΓΓ ΟΗΕ και Επικεφαλής της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ. Εξέφρασε επίσης την αισιοδοξία ότι πολύ σύντομα θα υπάρξει συναίνεση για τη μελλοντική πορεία στο θέμα της Πύλας.

Ο κ. Στιούαρτ είπε επίσης ότι, το να αφήνεται μέρος του νησιού χωρίς άλλη επιλογή από το να βασίζεται σε μια τρίτη χώρα για τα πάντα, βαθαίνει τον διαχωρισμό και υπονομεύει τις πιθανότητες μιας αμοιβαία αποδεκτής διευθέτησης.

Ζήτησε επίσης όπως ξαναρχίσει κατά προτεραιότητα, το κρίσιμο, όπως είπε, έργο της Τεχνικής Επιτροπής για την Παιδεία.  

Στην ομιλία του ο κ. Στιούαρτ, ανέφερε ότι στο μεγαλύτερο μέρος αυτού του περασμένου έτους, δεν υπήρξε πολύ ουσιαστική αλλαγή σε σχέση με το Κυπριακό, όμως πολύ πρόσφατα, «αρχίσαμε να βλέπουμε κάποια ελπιδοφόρα σημάδια» και συγκεκριμένα αναφέρθηκε σε τρία.

Ως πρώτο σημάδι, ανέφερε τις εξελίξεις όσον αφορά στο επεισόδιο στην Πύλα.

Σημείωσε ότι, η κρίση του περασμένου μήνα στην Πύλα ήταν σοβαρή, καθώς για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, σημειώθηκε επίθεση κατά ειρηνευτών του ΟΗΕ.

Αλλά, πέρα από αυτή την κρίση, σημείωσε, τελικά επικράτησε η ψυχραιμία και δημιουργήθηκε χώρος για σοβαρές συζητήσεις και με τις δύο πλευρές, για να βρεθεί ένας τρόπος να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες όλων και να βρεθεί μια φόρμουλα που θα είχε θετική έκβαση για όλους.

Δεν ήταν εύκολο. Υπάρχει μια βαθιά δυσπιστία μεταξύ των δύο πλευρών, που κάνει κάθε πλευρά να αμφισβητεί το κίνητρο πίσω από κάθε ανησυχία που εγείρει η άλλη, είπε, προσθέτοντας πως, κατάφεραν να έχουν πολύ εποικοδομητικό διάλογο και εξέφρασε την αισιοδοξία  ότι πολύ σύντομα θα υπάρξει συναίνεση για τη μελλοντική πορεία.

Σημείωσε ότι η αντιμετώπιση ενός δύσκολου ζητήματος όπως η Πύλα και το να συμφωνήσουν οι δύο πλευρές να καθίσουν – στην προκειμένη περίπτωση κάθε πλευρά με τον ΟΗΕ – να αναζητήσουν κοινό έδαφος, και να σημειώσουν ουσιαστική πρόοδο, ήταν ένα ελπιδοφόρο σημάδι για την Κύπρο.

Σε τελική ανάλυση, πρόσθεσε, αυτό ακριβώς θα απαιτηθεί για την επίτευξη οποιασδήποτε διευθέτησης του Κυπριακού. «Να αντιμετωπίσουμε δύσκολα ζητήματα, να υιοθετήσουμε μια εποικοδομητική προσέγγιση και να κάνουμε συμβιβασμούς», είπε.

Αναφέρθηκε σε δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, ότι η κρίση της Πύλας υπενθυμίζει την αστάθεια του status quo, τους κινδύνους της συνέχισής του και την επιτακτική ανάγκη για συνολική λύση. «Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο», είπε.

Το δεύτερο θετικό σημάδι είπε, είναι ότι υπήρξαν κάποιες ενδείξεις ότι τελικά «μπορεί να υπάρξει κάποια πραγματική κίνηση στο ζήτημα του διορισμού απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών». Σημείωσε ότι αυτό θα άλλαζε τα πράγματα, προσθέτοντας πως, ο δρόμος της επιστροφής στις διαπραγματεύσεις παραμένει μακρύς και περίπλοκος, αλλά η ύπαρξη ενός αφοσιωμένου απεσταλμένου για την έναρξη ενός συνεχούς διαλόγου θα ήταν ένα κρίσιμο πρώτο βήμα.

Ως τρίτο θετικό σημάδι, ανάφερε τη δικοινοτική εκδήλωση την περασμένη εβδομάδα που πραγματοποιήθηκε από κοινού μεταξύ του Δήμου Αμμοχώστου και του Τουρκοκυπριακού «δήμου». Χαρακτήρισε την εκδήλωση ως μια «υπέροχη και αυθόρμητη έκρηξη διακοινοτικής φιλίας και αδελφότητας» αλλά και μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι οι απλοί Κύπριοι και από τις δύο κοινότητες θέλουν λύση. Χρόνο με το χρόνο, είπε, οι δημοσκοπήσεις από τα Ηνωμένα Έθνη επιβεβαιώνουν ότι ισχυρές πλειοψηφίες και των δύο κοινοτήτων θέλουν να λυθεί το Κυπριακό, μέσω μιας διαπραγμάτευσης για μια αμοιβαία αποδεκτή διευθέτηση.

Είπε ότι αυτά τα «ελπιδοφόρα» σημάδια, έρχονται σε αντίθεση με την κατάσταση των τελευταίων ετών και υποδηλώνουν ότι μπορεί τώρα να βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας αντιστροφής πορείας.

«Εάν η αισιοδοξία μου είναι βάσιμη και αρχίσουμε να βλέπουμε θετική κίνηση σύντομα, αυτό θα είναι σίγουρα ευπρόσδεκτη είδηση», είπε, σημειώνοντας πως, το επόμενο έτος, η ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ στην Κύπρο, η UNFICYP και οι καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα, θα συμπληρώσουν 60 χρόνια στην Κύπρο, όπου προσπαθούν να διατηρήσουν την ειρήνη και να βοηθήσουν τα μέρη να καταλήξουν σε επίλυση του Κυπριακού, που έχει καθυστερήσει πολύ, όπως είπε.

Ανέφερε ότι υπάρχει ακόμα πολλή σκληρή δουλειά μπροστά καθώς, η πορεία προς μια συνολική διευθέτηση θα απαιτήσει τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών μέσω μιας σειράς μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης που οικοδομούν και διατηρούν θετική δυναμική, μεταξύ των ηγετών, μεταξύ των πολλών αξιωματούχων και από τις δύο πλευρές και μεταξύ του κοινού.

«Αντί να περιμένουν να δουν τι θα συμβεί, οι Κύπριοι πρέπει να επενδύσουν στο μέλλον που θα ήθελαν να δουν», είπε, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, πως το να αφήνεται μέρος του νησιού χωρίς άλλη επιλογή από το να βασίζεται σε μια τρίτη χώρα για τα πάντα, απλώς βαθαίνει τον διαχωρισμό και υπονομεύει τις πιθανότητες μιας αμοιβαία αποδεκτής διευθέτησης.

Χαιρέτισε το έργο των 12 Τεχνικών Επιτροπών και αναφέρθηκε στα εμπόδια που αντιμετωπίζει η Τεχνική Επιτροπή Παιδείας τα οποία, όπως είπε, ουσιαστικά ανέστειλαν το σημαντικό έργο που γινόταν. Αν υπάρχει ελπίδα για ένα διαρκές ειρηνικό μέλλον για την Κύπρο, το κρίσιμο δικοινοτικό έργο για την εκπαίδευση πρέπει να ξαναρχίσει, κατά προτεραιότητα, είπε.

Είπε ακόμη, ότι τα ΗΕ προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι οι Επιτροπές προστατεύονται και απομονώνονται από μεγαλύτερες πολιτικές εντάσεις, αλλά ότι οι πολιτικές διαφορές που επικρατούν μεταξύ των δύο πλευρών τους τελευταίους μήνες επηρέασαν το εξαιρετικό έργο αυτών των Επιτροπών.