Εισηγήσεις για βελτίωση των μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης των πυρκαγιών από το επόμενο έτος αναμένεται να παρουσιάσει σύντομα σε σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το Υπουργείο Γεωργίας, Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης, όπως ανέφερε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο Υπουργός, Πέτρος Ξενοφώντος. Ο κ. Ξενοφώντος σημείωσε, ακόμα, ότι έχουν εντοπιστεί οι αδυναμίες που πρέπει να καλυφθούν, αναφέροντας ως σημαντικότερο κίνδυνο την ένωση των δασικών περιοχών με την ύπαιθρο.

Μιλώντας στο ΚΥΠΕ για θέματα της επικαιρότητας που άπτονται των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου του, ο κ. Ξενοφώντος αναφέρθηκε στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, καθώς και σε μέτρα για την άμβλυνση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής γενικότερα. Μίλησε, ακόμα, για τα μέτρα που αφορούν στους κατοίκους κοινοτήτων στον Ακάμα, για την επισιτιστική ασφάλεια της Κύπρου, αλλά και θέματα για τη διαχείριση αποβλήτων που άπτονται τόσο τη λειτουργία της μονάδας ΟΕΔΑ, όσο και το ποσοστό ανακύκλωσης στην Κύπρο.

«Σχεδιάζουμε την επόμενη περίοδο»

Όσον αφορά τις πυρκαγιές και την ένταση του φαινομένου από χρόνο σε χρόνο, ο Υπουργός επεσήμανε πως «είναι βέβαιο ότι οι ακραίες συνθήκες δυστυχώς με την κλιματική αλλαγή θα συνεχίσουν να υφίστανται και εμείς αρχίζουμε από τώρα να σχεδιάζουμε την επόμενη περίοδο». Ανέφερε ότι αναμένεται σύντομα να πραγματοποιηθεί η σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με σκοπό να εξεταστεί όλη η προηγούμενη περίοδος και να παρθούν αποφάσεις και νέα μέτρα.

«Αντιλαμβάνεστε ότι εκεί όλα θα μπουν στο τραπέζι για να αποφασίσουμε για την επόμενη περίοδο», είπε. «Έχω προσωπικά βρεθεί σχεδόν σε όλες τις πυρκαγιές, άρα έχω ιδία άποψη και μαζί με τους υπηρεσιακούς θα προετοιμαστούμε για να δώσουμε εισηγήσεις στη σύσκεψη που θα γίνει στο Προεδρικό», πρόσθεσε ο κ. Ξενοφώντος.

Σε ερώτηση για το ποιες θεωρούνται ως οι μεγαλύτερες αδυναμίες που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν, απάντησε πως παρατηρείται ότι έχει ενοποιηθεί η ύπαιθρος με τα δάση. «Βλέπουμε εγκατάλειψη της υπαίθρου και παρατεταμένη ξηρασία, η οποία σε συνδυασμό με τη βλάστηση που υπάρχει, δυστυχώς δημιουργεί ένα τεράστιο πρόβλημα, το οποίο εμείς οφείλουμε να το δούμε και να το αντιμετωπίσουμε και να είμαστε ίσως πιο κοντά σε αυτές τις περιοχές», εξήγησε.

Σημείωσε, ακόμα, ότι το Τμήμα Δασών βρίσκεται κοντά στα δάση και ότι υπάρχει ανάγκη να μετακινηθεί και λίγο προς την ύπαιθρο. «Αυτό φυσικά θα συζητηθεί και θα παρθούν πιστεύω πολύ σωστές αποφάσεις και καταδεικνύεται από ενδιαφέρον του ιδίου του Προέδρου της Δημοκρατίας, έτσι ώστε την επόμενη χρονιά να είμαστε πιο προετοιμασμένοι», είπε ο Υπουργός.

Όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνονται για την ανακούφιση όσων πλήγηκαν από την τελευταία μεγάλη πυρκαγιά στην ύπαιθρο της Επαρχίας Λεμεσού, ο κ. Ξενοφώντος ανέφερε ότι το Τμήμα Γεωργίας επισκέφθηκε την περιοχή από την επόμενη μέρα της πυρκαγιάς και «εξήγγειλε ένα μέτρο με στόχο να αμβλύνει τα προβλήματα που υπήρξαν στην περιοχή, τις καταστροφές γεωργικών εκτάσεων ή άλλα», το οποίο θα είναι ανοιχτό μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου.

Πρόσθεσε ότι ο Υπεύθυνος του Τμήματος Γεωργίας πήγε επιτόπου και συνάντησε όλους τους κοινοτάρχες της περιοχής για να επεξηγήσει το πρόγραμμα. Ανέφερε, ακόμα, ότι στην ευρεία σύσκεψη στην Αππεσιά με τους κοινοτάρχες της ευρύτερης περιοχής ανακοινώθηκε ότι θα προχωρήσουν άμεσα τα αντιδιαβρωτικά μέτρα, ενόψει του χειμώνα. «Και άλλες εισηγήσεις τέθηκαν ενώπιόν μας, τις οποίες θα εξετάσουμε σύντομα, ώστε να λύσουμε προβλήματα της περιοχής», είπε ο κ. Ξενοφώντος.

Ερωτηθείς για το ποσό που θα δοθεί ως αποζημίωση στους πληγέντες, εξήγησε ότι κάποιοι γεωργοί, που συμμετέχουν στον ΚΟΑΠ, θα λάβουν άμεσα αποζημιώσεις. «Αυτό που έχουμε πει είναι ότι αν κάποιος γεωργός, που είναι στο πρόγραμμα του ΚΟΑΠ, επαναδραστηριοποιηθεί, εκείνος θα πάρει έως και 80% των απωλειών του», εξήγησε.

«Όμως δήλωσα και στους ίδιους ότι θα ληφθεί υπόψη ότι εκεί υπήρξε πυρκαγιά και έχουν καταστραφεί κάποιες περιουσίες», είπε ο Υπουργός, προσθέτοντας ότι «θα δούμε με ποιον τρόπο θα δώσουμε κάποιες αποζημιώσεις και σε αυτούς τους ανθρώπους».

Ερωτηθείς κατά πόσο γίνονται ενέργειες για αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, μετά και τη δημιουργία Διεύθυνσης Περιβάλλοντος στο Υπουργείο, απάντησε ότι «ένας από τους στόχους του Υπουργείου είναι να αντιμετωπιστούν, μέσω του προγράμματος της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) προβλήματα και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ώστε να υπάρχει μία ορθολογιστική χρήση των πόρων, με στόχο να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και σταθερότητα».

«Έχουμε εξαγγείλει διάφορα προγράμματα και μέτρα, που τα αξιοποιούν οι γεωργοί μας μέσω του ΚΟΑΠ», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι «θα πρέπει να υποβληθούν αιτήσεις και, για παράδειγμα, να προσαρμοστούν σε καλλιέργειες που χρειάζονται λιγότερο νερό. Αυτό είναι ένα παράδειγμα από τα πολλά προγράμματα που έχουμε εξαγγείλει».

Σημείωσε, ακόμα, ότι παρέχεται η δυνατότητα κατάρτισης των γεωργών, «ώστε είτε οι νέοι γεωργοί, είτε αυτοί που ήδη ασχολούνται με αυτό το λειτούργημα, γιατί είναι λειτούργημα να είσαι γεωργός πλέον».

Ο Υπουργός υπογράμμισε, εξάλλου, τη συνεισφορά του γεωργού στην επισιτιστική ασφάλεια. «Αυτό κατέδειξε η πανδημία και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ότι πρέπει να έχουμε αυτάρκεια προϊόντων και να δουλέψουμε μαζί με τους γεωργούς και τους νέους γεωργούς, να ενθαρρύνουμε νέο κόσμο να ενταχθεί σε αυτό τον τομέα, ώστε να έχουμε επισιτιστική ασφάλεια και αυτάρκεια τροφίμων», είπε. Πρόσθεσε ότι «πρέπει να παράγουμε στην Κύπρο και να διασφαλίσουμε ότι έχουμε ικανοποιητικό αριθμό προϊόντων για να τρέφεται ο κόσμος».

Αναφορικά με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει φέτος ο κλάδος των αμπελουργών, μετά το πλήγμα από τις ακραίες συνθήκες του καλοκαιριού, ανέφερε «θα έχουμε σύντομα συνάντηση μαζί τους, αλλά υπάρχει ήδη εικόνα». Σημείωσε ότι είχαν ήδη προκηρυχθεί δύο μέτρα με «τον πράσινο τρυγητό σε δύο περιπτώσεις, έτσι ώστε έγκαιρα, όσοι δεν θα προχωρούσαν με το μάζεμα των σταφυλιών, να προχωρήσουν με αυτό το μέτρο για να αποζημιωθούν».

Ανέφερε ότι υπήρξε αυξημένο ενδιαφέρον για τον πράσινο τρυγητό φέτος, που έφτασε σχεδόν το διπλάσιο, με ποσό στα 2 εκ. για το πρώτο μέτρο. «Θα ικανοποιήσουμε όσους έχουν αιτηθεί, για να μπορούν να πάρουν μία ενίσχυση για τη φετινή περίοδο», είπε ο κ. Ξενοφώντος.

Επισιτιστική ασφάλεια

Μιλώντας για το ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας και τη διάθεση στρατηγικών αποθεμάτων, τόσο για ζωοτροφές, όσο και για ανθρώπινη χρήση, ο Υπουργός εξέφρασε την πεποίθηση ότι, μετά την απόφαση για απελευθέρωση 7.000 τόνων αραβοσίτου για ζωοτροφές, δε θα υπάρξουν άλλες ανάγκες αυτή τη στιγμή. «Εάν η κρίση ενταθεί, είμαστε εδώ ώστε να βοηθήσουμε τον τομέα της κτηνοτροφίας», πρόσθεσε.

«Πρέπει να σημειώσω ότι ξεκινήσαμε να συζητούμε με τους εισαγωγείς σιτηρών για ανθρώπινη κατανάλωση και εξετάζεται κατά πόσο το κράτος θα κρατήσει στρατηγικά αποθέματα, ειδικά γι’ αυτή τη χρονική περίοδο, που είναι πάρα πολύ κρίσιμη», συνέχισε ο κ. Ξενοφώντος και πρόσθεσε ότι «θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρχουν αποθέματα, ώστε να παράγονται ψωμιά για τον κόσμο».

Ερωτηθείς αν ο κράτος θα προχωρήσει σε διασφάλιση αποθεμάτων σιτηρών για ανθρώπινη χρήση, απάντησε ότι έγινε μία πρώτη συνάντηση με τους δύο μεγάλους αλευρόμυλους «για να δούμε τι ποσοστό διατηρούν ως εμπορικά αποθέματα και θα αξιολογήσουμε στη συνέχεια αυτά τα στοιχεία για να δούμε πώς και πότε προχωρούμε για να έχουμε στρατηγικά αποθέματα ανθρώπινης κατανάλωσης».

Εξήγησε ότι «πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι το ποσοστό που θα κρατούμε είναι σωστό, ώστε να είναι στρατηγικό απόθεμα», σημειώνοντας ότι οι πόροι του κράτους δεν είναι ανεξέλεγκτοι. Σε ερώτηση για το κόστος διατήρησης αποθεμάτων 60 ημερών, ο Υπουργός απάντησε ότι υπολογίζεται περίπου στα €5 εκ. συν το κόστος της αποθήκευσης, το οποίο είναι αρκετά ψηλό, όπως είπε.

«Αν τελικά καταλήξουμε, πρέπει να πάμε με μία εισήγηση στον Υπουργό Οικονομικών, για να αιτιολογήσουμε τον στόχο μας και στη συνέχεια να πάρουμε τη θετική έγκριση. Αλλιώς δεν μπορούμε να προχωρήσουμε», σημείωσε.

Όσον αφορά τα μέτρα στήριξης για τις κοινότητες της περιοχής του Ακάμα, ο Υπουργός Γεωργίας ανέφερε ότι με υπουργική απόφαση εγκρίθηκαν 10+1 μέτρα στήριξης προς μία βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και για προστασία του ιδιαίτερου περιβάλλοντος της σημαντικής αυτής περιοχής.« Ένα σημαντικό μέτρο είναι η εκταρική επιδότηση, επιπρόσθετα προς τη γεωργική επιδότηση που δίνεται σε όσους καλλιεργούν γη στον Ακάμα», είπε και εξήγησε ότι αποφασίστηκε να δίνονται €60 ανά δεκάριο, με οροφή τις €6.600 ευρώ.

«Αν κάποιος, λοιπόν, έχει ένα εκτάριο θα πάρει €600 επιπρόσθετα. Αν έχει 110 εκτάρια, θα πάρει την οροφή, που είναι €6.600 ετησίως. Με αυτό τον τρόπο προσπαθούμε να βοηθήσουμε όσους έχουν ιδιοκτησία στην περιοχή του Ακάμα, είτε στην περιοχή εντός Natura, είτε στην περιοχή εκτός Natura, κάτι που το συζητούσαν οι κοινότητες έντονα και εμείς ικανοποιήσαμε αυτό το αίτημα», ανέφερε ο Υπουργός.

Αναφορικά με τα έργα που σχεδιάζονται στην περιοχή, είπε ότι μία σημαντική ανάπτυξη που τρέχει το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως του Υπουργείου Εσωτερικών, είναι η διάνοιξη δρόμων στην ευρύτερη περιοχή. «Αυτό θα τρέξει με μία μελέτη το 2024 και το 2025-26 θα υλοποιηθεί σταδιακά το οδικό δίκτυο, έτσι ώστε να υπάρξει ανάπτυξη», εξήγησε.

Διαχείριση σκυβάλων

Σε ό,τι αφορά το θέμα της διαχείρισης των σκυβάλων, ο κ. Ξενοφώντος είπε ότι αναμένεται εντός Σεπτεμβρίου να παρθούν ριζικές αποφάσεις για να προχωρήσει χωρίς προβλήματα η λειτουργία της μονάδας ΟΕΔΑ στο Πεντάκωμο.

«Προσπαθούμε να βρούμε ένα μηχανισμό, με τον οποίο θα προχωρήσουμε ώστε να αναβαθμίσουμε τη μονάδα», ανέφερε ο Υπουργός, επισημαίνοντας ότι η μονάδα δεν λειτούργησε ποτέ σωστά από το 2017. Εξήγησε ότι πρέπει να γίνουν πολλές αλλαγές και μηχανημάτων, ώστε στο τέλος της μέρας να μην υπάρχει περιβαλλοντικό πρόβλημα στην περιοχή.

Ερωτηθείς κατά πόσο υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του προγράμματος «πληρώνω όσο πετώ» σε όλη την Κύπρο, ο κ. Ξενοφώντος απάντησε ότι αυτό πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του ερχόμενου χρόνου. Σημείωσε ότι λόγω των εκλογών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν θα είναι εφικτό να εφαρμοστεί μέχρι την 1/7/2024, όμως «στόχος είναι να είμαστε έτοιμοι ώστε από την 1/1/2025 να εφαρμοστεί σε όλη την Κύπρο και θα βοηθήσει πολύ ώστε όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί στο περιβάλλον», όπως είπε.

Ο στόχος, εξήγησε, είναι στο πλαίσιο μιας κυκλικής οικονομίας, όπως επιτάσσει και η ΕΕ, να φτάσει στο 55% η ανακύκλωση απορριμμάτων μέχρι το 2025, στο 60% μέχρι το 2030 και στο 65% το 2035. «Είμαστε υποχρεωμένοι να σεβαστούμε τις αποφάσεις του κράτους και τις ευρωπαϊκές οδηγίες», εξήγησε ο Υπουργός, αναφέροντας ότι «πρέπει να μειωθεί και το ποσοστό που θάβουμε ως υπόλειμμα στο 10%».

Για την επίτευξη του στόχου, είπε, πρέπει να εφαρμοστεί η επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση συσκευασιών με συλλογή στην πηγή, δηλαδή μέσω του προγράμματος «πληρώνω όσο πετώ», επισημαίνοντας ότι σήμερα είμαστε πολύ χαμηλά στο ποσοστό ανακύκλωσης απορριμμάτων.