Κύπρος, Ισραήλ και Ελλάδα υπέγραψαν τη Δευτέρα μνημόνιο συναντίληψης (MoU) για την ηλεκτρική διασύνδεση των τριών χωρών μέσω του αγωγού EuroAsia Interconnector, κάνοντας ένα ακόμη βήμα προς την υλοποίηση του έργου, που περιλαμβάνεται στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI) και είναι επιλέξιμο για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση από τη Διευκόλυνση Συνδέοντας την Ευρώπη. To μνημόνιο υπέγραψαν σε τελετή στο Προεδρικό Μέγαρο, οι Υπουργοί Ενέργειας Κύπρου και Ισραήλ, Νατάσα Πηλείδου, Γιουβάλ Στάινιτζ, ενώ ο Κώστας Σκρέκας υπέγραψε το μνημόνιο διαδικτυακά από την Αθήνα. Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο στοχεύει στον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, το ηλεκτρικό δίκτυο της οποίας θα διασυνδεθεί με τα αντίστοιχα δίκτυα του Ισραήλ και της Ελλάδας μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου υψηλής τάσης συνεχούς ρεύματος (HDVC) 1.208 χιλιομέτρων. Σε κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι τρεις Υπουργοί, αναφέρουν ότι αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία της τριμερούς συνεργασίας των χωρών τους στον τομέα της ενέργειας, θεωρούν το έργο «Euroasia Interconnector», ως ένα εξαιρετικής σημασίας βήμα προόδου για την επίτευξη των απαραίτητων συνεργιών που θα διευκολύνουν την ενσωμάτωση περισσότερων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό τους μείγμα, ενισχύοντας έτσι την ικανότητά τους να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους στη βάση της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Το έργο θα επιτρέψει στις χώρες να αξιοποιήσουν τις μεγάλες ευκαιρίες που διανοίγονται στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης, συμβάλλοντας, παράλληλα, στην προστασία του περιβάλλοντος.

«Αυτό το γεγονός σηματοδοτεί ακόμη ένα σημαντικό σταθμό στις κοινές προσπάθειες των τριών μας χωρών για προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας. Καταδεικνύοντας τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ των λαών μας και κτίζοντας στου δουλειά που έγινε από τις κυβερνήσεις μας τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα τις τριμερείς συνόδους των Αρχηγών Κρατών, το Μνημόνιο που υπογράφουμε σήμερα ενδυναμώνει περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ελλάδας για στήριξη του σχεδιασμού, της ανάπτυξης και της υλοποίησης του EuroAsia Interconnector, ως ένα πρόσθετο στοιχείο του αναδυόμενου Ενεργειακού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου», ανέφερε σε ομιλία της η Κύπρια Υπουργός Ενέργειας.

Όπως είπε η κ. Πηλείδου, η πρώτη φάση του έργου αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2025 και δεν θα συνδέσει μόνο την Κύπρο με τα ενεργειακά δίκτυα της Ασίας και της Ευρώπης, αλλά θα συνεισφέρει στην ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς.

Με το σημερινό μνημόνιο, πρόσθεσε, οι τρεις χώρες καταλήγουν στη συναντίληψη ότι πρέπει να συνεργαστούν για την έγκαιρη παραχώρηση αδειών και εγκρίσεων που απαιτούνται για τη διεξαγωγή των ερευνών βιωσιμότητας, καθώς και τις συζητήσεις και τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών ρυθμιστικών αρχών ενέργειας και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

«Η Κύπρος, το Ισραήλ και η Ελλάδα έχουν τόσα πολλά να κερδίσουν από την κατασκευή του έργου αυτού», είπε και ανέδειξε ενδεικτικά την θωράκιση των ηλεκτρικών δικτύων των τριών χωρών, την περαιτέρω ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την ενίσχυση της ασφάλειας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ οι χώρες μπορούν να καταστούν εξαγωγείς ενέργειας.

Μηνύματα στην Τουρκία από τον Στάινιτς 

Από την πλευρά του, ο Ισραηλινός Υπουργός τόνισε πως η σημερινή τελετή αποτελεί «ένδειξη της φιλίας και συμμαχίας ένα είδος ιδιαίτερης συμμαχίας μεταξύ των μικρών χωρών μας, των τριών Δημοκρατιών στην Ανατολική Μεσόγειο, της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ».

Σημείωσε πως η τριμερής συνεργασία μεταξύ των τριών χωρών ενισχύεται και τώρα προχωρεί η φυσική διασύνδεση μεταξύ των ηλεκτρικών δικτύων.

«Μιλάμε για δύο έργα, ένα για το οποίο ήδη υπογράψαμε διακυβερνητική συμφωνία και βεβαίως πρόκειται για τον Αγωγό Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και το άλλο την ηλεκτρική διασύνδεση, Euro Asia Interconnector,” πρόσθεσε.

Ο Ισραηλινός Υπουργός αναφέρθηκε και στην αυριανή συνάντηση στο Κάιρο, στο πλαίσιο του Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου, στο οποίο, πέραν των τριών χωρών συμμετέχουν η Αίγυπτος, η Ιταλία, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή, ενώ υπάρχουν αιτήσεις ένταξης από τη Γαλλία, ενώ οι ΗΠΑ επιθυμούν να ενταχθούν υπό καθεστώς παρατηρητή.

«Συνεπώς είμαστε οι τρεις μας, αλλά είναι επίσης μια ευρύτερη συνεργασία στην περιοχή και ποιος ξέρει, ίσως μια μέρα μια άλλη χώρα, που βρίσκεται βόρεια απ’ εδώ, θα θελήσει να ενταχθεί στην περιφερειακή συνεργασία και να ζει ειρηνικά μια ωραία συνεργασία με τους υπόλοιπους μας και αυτό θα ήταν βεβαίως μια καλή εξέλιξη, αν μια μέρα γινόταν», κατέληξε.

Έργο ιστορικής σημασίας

Στο δικό του χαιρετισμό, ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας χαρακτήρισε το έργο ως ιστορικής σημασίας, καθώς φιλοδοξεί να καταστεί ο πρώτος ηλεκτρικός αυτοκινητόδρομος διπλής κατεύθυνσης με αυξανόμενο όγκο πράσινης ενέργειας από την ανατολική μεσόγειο στο ενιαίο (ευρωπαϊκό) ηλεκτρικό δίκτυο», ενώ ταυτόχρονα τερματίζει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και την ηλεκτρική απομόνωση του Ισραήλ.

Αν και η ιδέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης ανάγεται από το 2012, πρόσθεσε, το έργο είναι πιο ώριμο και πιο ανταγωνιστικό, καθώς πλησιάζει την τελική του επενδυτική απόφαση.

«Η ηλεκτρική διασύνδεση είναι επίσης ένα έργο που επαναβεβαιώνει την συνεργασία των τριών χωρών μας, η οποία πήρε συστηματική μορφή σχεδόν πριν δέκα χρόνια, μαζί με τον Αγωγό Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και την εξελισσόμενη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και πιστεύω έντονα ότι ο Euro Asia Interconnector θα καταστεί ως ένα από τα πιο σημαντικά παραδείγματα της εμβάθυνσης της συνεργασίας μας», κατέληξε ο κ. Σκρέκας.