του Γιώργου Χρυσάνθου

Ένα ακόμη χαρτί στον διπλωματικό της αγώνα ψάχνει η Λευκωσία, με την Νομική Υπηρεσία να αρχίζει την διαδικασία για την 5η προσφυγή της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά της Τουρκίας.

Για πρώτη φορά η προσφυγή αφορά τις παραβιάσεις της Τουρκίας στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, εν μέσω έντονου διπλωματικού παρασκηνίου για αποτροπή τετελεσμένων.

Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, Νομικός“Θα πρέπει να αφορά κυρίως στις περιουσίες της περίκλειστης πόλης, με την αιτιολογία ότι με τις νέες ενέργειες, μεταβάλλει ουσιαστικά το στάτους κβο το οποίο υπήρχε μέχρι σήμερα, που δεν υπήρχαν χρήστες αυτών των περιουσιών.”

Η Λευκωσία θεωρεί ότι έχει με το μέρος της όσα νομικά όπλα χρειάζονται για να πετύχει τον στόχο της, ωστόσο ενδέχεται να υπάρχουν και δυσκολίες, ένεκα των όσων θα προβάλει η Τουρκία ενώπιον του ΕΔΑΔ.

Χρίστος Κληρίδης, Πρόεδρος Παγκύπριου Δικηγορικού ΣυλλόγουΥπάρχουν και δυσκολίες. Ενδεχομένως η Τουρκία να εγείρει θέμα, ότι δηλαδή είναι περιουσίες που ανήκουν στο ΕΒΚΑΦ και συνεπώς δεν τίθεται θέμα παραβίασης.

Ενώ ενδέχεται να προκύψουν και άλλα ζητήματα που θα δυσκολέψουν τον επιδιωκόμενο στόχο.

Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, Νομικός“Εκείνο που σίγουρα είναι προβληματικό είναι το ενδεχόμενο επιχείρημα που έχει να κάνει με την εξάντληση εσωτερικών ενδίκων μέσων, το οποίο είναι το επιχείρημα που είχε εγερθεί και στην υπόθεση Δημόπουλος, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις.”

Οι προηγούμενες διακρατικές

Οι πρώτες τρείς διακρατικές προσφυγές έγιναν αμέσως μετά την εισβολή, κατά σειρά τον Σεπτέμβριο του 1974, τον Μάρτιο του 1975 και τον Μάιο του 1976.

Και στις τρεις το ΕΔΑΔ έκρινε την Τουρκία ένοχη για κατάφορη παραβίαση θεμελιωδών άρθρων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, με έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων. Και οι τρεις κρίθηκαν ως εξίσου σημαντικές με σημασία ακόμη και σήμερα.

Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, Νομικός“Είναι εκπληκτικό ότι έχουμε ένα μόρφωμα που ιδρύθηκε το 1954 το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει αναγνωριστεί από κανένα εκτός από την Τουρκία.”

Η 4η διακρατική, η οποία έγινε πριν από ακριβώς 20 χρόνια έστησε και πάλι στο σκαμνί την Τουρκία, η οποία καταδικάστηκε, μεταξύ άλλων:

• Για κατ εξακολούθηση παραβίαση του δικαιώματος νόμιμων ιδιοκτητών πρόσβαση, έλεγχο και χρήση της περιουσίας τους.
• Παράληψη διεξαγωγής έρευνας και παράδοση στοιχείων για την τύχη αγνοουμένων, τόσο κατά την διάρκεια μαχών, αλλά και αυτών που μεταφέρθηκαν στα Άδανα.
• Παραβίαση του δικαιώματος ελευθερίας στην εκπαίδευση των εγκλωβισμένων του Ριζοκαρπάσου, ένεκα λογοκρισίας στα σχολικά βιβλία.
• Ενώ επανέλαβε την καταδικαστική απόφαση για παράνομη ανακήρυξη λεγόμενου κράτους στο βόρειο Τμήμα της Κύπρου, από την Τουρκική κυβέρνηση.

Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, Νομικός“Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η 4η διακρατική προσφυγή που εκδόθηκε το 2001 ήταν η πιο σημαντική στην περίπτωση της Κυπριακής Δημοκρατίας.”

Υπεύθυνο όργανο για την εφαρμογή των αποφάσεων μιας προσφυγής είναι η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ωστόσο, 20 χρόνια μετά τις αποφάσεις της 4ης διακρατικής – και παρά την σημαντικότητα τους σε πολιτικό επίπεδο – η Τουρκία δεν έχει κάνει ούτε ένα βήμα για εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΑΔ.