Με στόχο να ενημερώσει για το νέο μηχανισμό προστασίας των Υπερασπιστών του Περιβάλλοντος, ο Μισέλ Φορστ, Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος στο πλαίσιο της Σύμβασης του Άαρχους, επισκέφθηκε αυτή τη βδομάδα την Κύπρο και είχε καλές συναντήσεις με διάφορους Υπουργούς, οργανισμούς ακόμα και απλούς πολίτες που ενδιαφέρονται για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ο κ. Φορστ βρέθηκε στο νησί έπειτα από πρόσκληση της Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρίας Παναγιώτου. “Πολλοί άνθρωποι στην Κύπρο δεν γνωρίζουν τη σύμβαση, είπε ο κ. Φορστ, «και δεν ξέρουν πώς να προσεγγίσουν την εντολή, δεν ξέρουν πώς να προσεγγίσουν την επιτροπή συμμόρφωσης, οπότε υπάρχει ένα θέμα εμπιστοσύνης μεταξύ της Κυβέρνησης της Κύπρου και εμού και στόχος είναι να κάνουμε ό,τι καλύτερο για να προστατεύσουμε τους υπερασπιστές”, είπε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ.

Ο κ. Φορστ μίλησε για την αποστολή του, σημειώνοντας ότι η Σύμβαση Aurus έχει υιοθετηθεί από 46 κράτη συν την ΕΕ και αφορά τρεις πυλώνες. Ο πρώτος είναι η πρόσβαση στην πληροφόρηση, η υποχρέωση δηλαδή του κράτους να παρέχει πληροφορίες σχετικά με έργα που αναπτύσσει, ο δεύτερος η συμμετοχή του κοινού, που σημαίνει ότι όταν ένα έργο αφορά το κοινό αυτό θα πρέπει να ερωτηθεί και να έχει το δικαίωμα να πει όχι και ο τρίτος πυλώνας είναι η πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Οταν οι δύο πρώτοι πυλώνες δεν τηρούνται, τότε οι πολίτες να έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη και την αποζημίωση, είπε.

Ερωτηθείς τί είδους δράση αναλαμβάνει το γραφείο του για την προστασία των υπερασπιστών του περιβάλλοντος, ο κ. Forst είπε ότι πρόκειται για μια νέα θέση που δημιουργήθηκε το 2021 με διορισμούς το 2022 και η εντολή είναι “η προστασία των υπερασπιστών του περιβάλλοντος”. Επειδή σε πολλές χώρες κινδυνεύουν, αντιμετωπίζοντας πολλές μορφές αντιποίνων από τα μέσα ενημέρωσης, κάποτε από την Κυβέρνηση, τις δυνάμεις ασφαλείας ή τις εταιρείες, ο ρόλος μου είναι να αναλάβω άμεση δράση για την προστασία τους ό,που μπορώ”, ανέφερε.

Ο κ. Φορστ εξήγησε ότι όταν σταλεί ένα παράπονο οι υπερασπιστές εξηγούν “γιατί αισθάνονται ανασφαλείς και στη συνέχεια η ομάδα μου θα διερευνήσει το παράπονο και θα στείλει μια επιστολή στην Κυβέρνηση, ζητώντας από αυτήν να αντιμετωπίσει την κατάσταση”.

Κατόπιν ο ίδιος συναντάται με την Κυβέρνηση για να συζητήσει τις ενέργειες που μπορούν να ληφθούν. “Η δράση μου είναι εμπιστευτική, δεν είναι δημόσια, και ούτε το θύμα δεν γνωρίζει ότι έχει αναληφθεί δράση. Ύστερα από 60 ημέρες η επιστολή μου και η απάντηση των κρατών ή της εταιρείας αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Κυβέρνησης”, πρόσθεσε.

Σημείωσε ότι η καταγγελία “δημοσιοποιείται και ευαισθητοποιεί την κοινή γνώμη και, καθώς η σύμβαση είναι νομικά δεσμευτικό μέσο, το κράτος δεν έχει παρά την υποχρέωση να εκπληρώσει τις συστάσεις”.

Σε ερώτηση αν οι συστάσεις αμφισβητούνται, απάντησε αρνητικά, προσθέτοντας ότι “στην πραγματικότητα ο ρόλος μου είναι να συνεργαστώ με την Κυβέρνηση και να βρω μια λύση και όχι απλώς να στείλω επιστολές, “αλλά να συζητήσω με την Κυβέρνηση ή την εταιρεία και να βρω μια λύση”.

“Εάν δεν θέλουν να συμμορφωθούν, τότε μπορούν να γίνουν επαφές τις οποίες θα αναλάβει μια άλλη επιτροπή. Εάν τα κράτη δεν συμμορφωθούν, τότε θα αντιμετωπίσουν διπλωματικές κυρώσεις”, ανέφερε, προσθέτοντας ότι δεν θα είναι ευχάριστο μια χώρα να φαίνεται στις άλλες ότι δεν πληροί τις απαιτήσεις της σύμβασης.

Ήδη έχει δεχθεί κάποια παράπονα από διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της ΕΕ, είπε. Ο κ. Φορστ παρατήρησε ότι η εντολή του ισχύει όταν μια εταιρεία έχει την έδρα της σε μια από τις χώρες που συμμετέχουν στη σύμβαση. Στην περίπτωση αυτή, οι υπερασπιστές του περιβάλλοντος μπορούν να ζητήσουν προστασία, είπε.

Έχει επίσης επισκεφθεί πολλές χώρες και χώρες που δεν ανήκουν στην ΕΕ, όπως η Ελβετία και η Νορβηγία. “Η ιδέα ήταν να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε την εντολή, να αναζητήσουμε πολιτική υποστήριξη, στήριξη από την κυβέρνηση”, ανέφερε.

Όσον αφορά την επίσκεψή του στην Κύπρο, είπε ότι προσκλήθηκε επίσημα από την Υπουργό Γεωργίας, “για να συζητήσω με την Κυβέρνηση και με όσο το δυνατόν περισσότερους υπερασπιστές και να επιστρέψω για το πώς θα αντιμετωπίσουμε καλύτερα την κατάσταση”.

Ερωτηθείς αν θεωρεί την Κύπρο ως χώρα που χρειάζεται βοήθεια από το γραφείο του, ο κ. Φορστ απάντησε: “Φυσικά, η Κύπρος θα χρειαστεί υποστήριξη και βοήθεια των υπερασπιστών”.

Ο εισηγητής του ΟΗΕ δήλωσε ότι συναντήθηκε με πολλές οργανώσεις στην Κύπρο καθώς και με άτομα, ακόμη και οικογένειες, όπως είπε, τον επισκέφθηκαν, “εξηγώντας του την κατάσταση, τί κάνουν για να προστατεύσουν περιοχές, που κάποια στιγμή αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις”. Η συμμετοχή του κοινού, είπε, είναι επίσης ένα θέμα στην Κύπρο, το οποίο πρέπει να εξετάσει με την Κυβέρνηση για να δει τί μπορεί να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση των υπερασπιστών στην Κύπρο.

Κληθείς να πει ποιο είναι το μήνυμα που παίρνει από την Κύπρο μετά τις επαφές του, ο κ. Φορστ είπε ότι είχε “πολύ καλές συναντήσεις με διάφορους Υπουργούς και όλοι μου είπαν ότι θέλουν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους”.

Πολλοί άνθρωποι στην Κύπρο δεν γνωρίζουν τη σύμβαση, είπε ο κ. Φορστ, «και δεν ξέρουν πώς να προσεγγίσουν την εντολή, δεν ξέρουν πώς να προσεγγίσουν την επιτροπή συμμόρφωσης, οπότε υπάρχει ένα μήνυμα εμπιστοσύνης μεταξύ της Κυβέρνησης της Κύπρου και εμού και στόχος είναι να κάνουμε ό,τι καλύτερο για να προστατεύσουμε τους υπερασπιστές”.

Μαζί με την ομάδα μου, πρόσθεσε, “θα προσπαθήσω να δούμε πώς θα παρέχουμε ένα ασφαλές και ευνοϊκό περιβάλλον για τους υπερασπιστές χωρίς να αντιμετωπίζουν καταπίεση από οποιονδήποτε».

Είπε ότι εντυπωσιάστηκε πολύ από “τη ζωντανή κοινωνία των πολιτών στην Κύπρο. Πολλοί νέοι άνθρωποι έχουν αποφασίσει να αγωνιστούν για την προστασία του περιβάλλοντος και για την προστασία της βιοποικιλότητας επίσης, και είναι πολύ εντυπωσιακό αυτό που κάνουν”, είπε.

“Οπότε στόχος μου είναι επίσης να ακούσω τις μαρτυρίες τους και να απαντήσω σε οποιονδήποτε ισχυρισμό ή παράπονο έχουν”, επεσήμανε, προσθέτοντας πως  “αν μετά την επίσκεψή μου κάποιοι από αυτούς θα αποφασίσουν να μου στείλουν καταγγελία τότε θα συνεργαστώ με την Κυβέρνηση για να αντιμετωπίσω την κατάσταση».