Η εξομάλυνση των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας έχει ήδη δημιουργήσει θετικές συνθήκες για το Κυπριακό, δήλωσε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Χουριέτ», μία μέρα πριν από την επίσκεψη του Τούρκου ομολόγου του, Χακάν Φιντάν, στην Αθήνα. 

 «Εμείς παραμένουμε στη διάθεση του Γενικού Γραμματέα [του ΟΗΕ] για να συμβάλουμε στον διάλογο για την εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ», σημείωσε. 

Ερωτηθείς σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο κ. Γεραπετρίτης είπε ότι «υπάρχει αξιοσημείωτη βούληση να οδηγηθούν οι [διμερείς] σχέσεις σε διαφορετικό μονοπάτι» και σημείωσε ότι η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών έχει ήδη δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για το Κυπριακό. Η άτυπη συνάντηση μεταξύ του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και των δύο πλευρών στο νησί είναι ένα πρώτο βήμα προς την επανέναρξη των συνομιλιών, δήλωσε και επανέλαβε τη θέση για ενιαία Κύπρο. 

«Με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας θεωρώ ότι συμμεριζόμαστε την άποψη ότι κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί χωρίς διαβουλευτική στάση και παραγωγική σκέψη», πρόσθεσε.

«Εμείς παραμένουμε στη διάθεση του Γενικού Γραμματέα [του ΟΗΕ] για να συμβάλουμε στον διάλογο για την εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ.  Σε έναν κόσμο γεμάτο διχασμούς, μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος, πέρα από τη δημιουργία ευημερίας για τους πολίτες της, θα αποτελούσε και ένα ισχυρό οικουμενικό σύμβολο», τόνισε ο Ελληνας ΥΠΕΞ.

Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είπε ότι χάρη στο επίπεδο εμπιστοσύνης που έχουν επιτύχει, βήμα προς βήμα, με τον Τούρκο ΥΠΕΞ είναι σε θέση να συζητούν με ειλικρίνεια και να προλαμβάνουν κρίσεις. «Πρέπει να οικοδομήσουμε ισχυρές γέφυρες φιλίας για το μέλλον, χωρίς να αγνοούμε τις ιστορικές εμπειρίες του παρελθόντος. Το όραμά μου είναι μια γειτονιά διαρκούς ειρήνης και ευημερίας μεταξύ των λαών μας», ανέφερε.

Ερωτηθείς από την εφημερίδα εναντίον τίνος γίνονται οι εξοπλισμοί, ιδίως στο Αιγαίο, ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε ότι οι Ελληνες είναι ένας εξαιρετικά φιλειρηνικός λαός. «Πιστεύουμε στον διάλογο και την ειρηνική επίλυση των διαφορών στη βάση του διεθνούς δικαίου και του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών. Την ίδια στιγμή, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις σύγχρονες απειλές ασφάλειας», είπε, επισημαίνοντας ότι «ζούμε σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας που δεν έχει γνωρίσει ποτέ στο παρελθόν ο κόσμος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», αναφέροντας ότι «η ευρύτερη γεωγραφία μας βρίσκεται εν μέσω δύο πολέμων, στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή».

Σε αυτές τις συνθήκες, τόνισε ο Ελληνας ΥΠΕΞ, «αποτελεί καθήκον μας να διασφαλίσουμε την αμυντική θωράκιση και την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας μου. Στόχος μας είναι να μη χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιήσουμε τα αμυντικά μας μέσα, διότι σε περίπτωση που γίνει αυτό, η διπλωματία μας θα έχει αποτύχει».

Σε ερώτηση εάν επιθυμεί η ΕΕ κλίμα εξομάλυνσης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας, ο Γιώργος Γεραπετρίτης είπε ότι η Ελλάδα και η Τουρκία συμμετέχουν από κοινού σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς και ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας στην ΕΕ.

Δήλωσε ότι οι θετικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θα ωφελήσουν και τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ.

«Η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να ζήσουν ειρηνικά. Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Δεν μένουμε σε στερεότυπες αντιλήψεις, προσπαθούμε να γεφυρώσουμε τις διαφωνίες μας, και αν αυτές δεν γεφυρώνονται, προσπαθούμε τουλάχιστον αυτές να μην προκαλούν κρίσεις. Η μόνιμη ένταση, η εχθρική ρητορική και ο διαρκής κίνδυνος θερμού επεισοδίου δεν ωφελούν κανέναν. Πρωτίστως, δεν ωφελούν τους δύο λαούς», δήλωσε.

Διευκρίνισε περαιτέρω ότι «οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν καθορίζονται έξωθεν ούτε ετεροπροσδιορίζονται», πρέπει μόνοι μας να βρούμε τον δρόμο προς την ειρήνη και την ευημερία».

Σε ό,τι αφορά την κρίση στη Μέση Ανατολή και τη Γάζα, είπε ότι η Ελλάδα έχει τηρήσει στάση αρχών από την πρώτη στιγμή και τόνισε την ανάγκη μόνιμης και βιώσιμης εκεχειρίας, διασφάλισης απρόσκοπτης ροής ανθρωπιστικής βοήθειας στις πληττόμενες περιοχές, άνευ όρων απελευθέρωσης των ομήρων, ενός συνολικού σχεδίου για την ανοικοδόμηση της Γάζας και ενός απτού οράματος για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

 «Η ανθρωπιστική κατάσταση σήμερα στη Γάζα είναι οδυνηρή. Η διάχυση των συγκρούσεων στον Λίβανο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι ακόμη πιο ανησυχητική. Παρά τις πολύπλευρες προσπάθειες, η διεθνής έννομη τάξη έχει δυστυχώς μέχρι στιγμής αποτύχει να τερματίσει τη σύγκρουση και να βρει μια λύση σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο», ανέφερε. 

«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι υποχρέωση όλων των κρατών, ανεξαιρέτως, να σέβονται τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των ανθρώπων. Σε αυτό εκπτώσεις δεν χωρούν», τόνισε.

Μόνο πρόβλημα η υφαλοκρηπίδα

Απαντώντας σε άλλες ερωτήσεις σχετικά με το Αιγαίο και τις σχέσεις των δύο χωρών είπε ότι «η εθνική κυριαρχία των κρατών δεν μπορεί να είναι αντικείμενο συζήτησης ή διεθνούς δικαιοδοσίας».

Εξέφρασε στη συνέχεια την άποψη ότι μπορούν να προχωρήσουν «συντεταγμένα και με αμοιβαία εποικοδομητικό πνεύμα σε μια ουσιαστική συζήτηση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ)».

Όπως είπε, επίσης, «είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι η οριστική επίλυση του ζητήματος αυτού θα ήταν καθοριστική για την αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών σε όλα τα επίπεδα και για την αποφυγή δυνητικών εντάσεων».

Συνεχίζοντας ο κ. Γεραπετρίτης είπε ότι «η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ είναι η μία και μοναδική διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας που μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. Αυτή δεν είναι μόνο η δική μας θέση, αλλά και η θέση του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας, που επιβάλλει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με αντικείμενες ή παρακείμενες ακτές πρέπει να γίνεται κατόπιν συμφωνίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο και αν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, τα ενδιαφερόμενα κράτη πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης βάσει συνυποσχετικού».

Είπε ακόμα πως έχει πλήρη συναίσθηση της δυσκολίας του εγχειρήματος, αλλά -τόνισε – «είναι χρέος μας να καταβάλουμε προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διατηρήσουμε καλή συνεργασία και ωφέλιμους διαύλους επικοινωνίας».

Σε ερώτηση για τα θαλάσσια πάρκα, ο Έλληνας ΥΠΕΞ είπε ότι κατά τη γνώμη του οι αντιδράσεις για το θέμα είναι δυσανάλογες, διαβεβαιώνοντας ότι η ελληνική πλευρά είναι, όπως πάντοτε, σαφής και ειλικρινής και δεν έχει πρόθεση να παραπλανήσει με οποιονδήποτε τρόπο και πως τα όρια των θαλάσσιων πάρκων καθορίζονται με αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια, δεν θίγουν τα δικαιώματα άλλων κρατών.