Αναλυτική ανακοίνωση στην οποία διατυπώνονται οι απόψεις του κόμματος για όλο το χρονικό της διαδικασίας για το κυπριακό μέχρι και τον Κραν Μοντάνα, εξέδωσε η Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ. Μεταξύ άλλων κατηγορεί τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για ακατανόητη στάση σε κάποια στάδια της διαδικασίας ενώ κάνει λόγο για ασυνέπειες και παλινδρομήσεις.

Αυτούσια η ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ

Η επόμενη μέρα της Διάσκεψης στο Κραν Μοντανά βρίσκει το τοπίο ανησυχητικά θολό. Εκείνο που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι δεν επιτεύχθηκε ο κύριος στόχος, δεν έγινε το ουσιαστικό βήμα προς τα εμπρός. Αντιθέτως, απομακρυνθήκαμε από τη λύση.

Ο κύριος λόγος για τον οποίο μέχρι σήμερα δεν επιτεύχθηκε λύση του Κυπριακού είναι χωρίς αμφιβολία η πάγια τουρκική αδιαλλαξία και τα επεκτατικά της συμφέροντα. Δυστυχώς, στο Κραν Μοντανά, η πλευρά μας δεν κατάφερε να αξιοποιήσει τα περιθώρια που υπήρξαν στις διαπραγματεύσεις, ως αποτέλεσμα των προτάσεων του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γενικά του διεθνούς παράγοντα.

Αμέσως μετά την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη στο προεδρικό αξίωμα το ΑΚΕΛ διακήρυξε ότι δεν θα ακολουθήσει ρεβανσιστική πολιτική, αλλά θα στηρίξει με όλες του τις δυνάμεις τη διαπραγματευτική διαδικασία. Αυτό το πράξαμε επειδή ως Κόμμα πατριωτικό και υπεύθυνο βάζουμε πάνω από όλα το συμφέρον της Κύπρου και του λαού μας.

Τονίζαμε ότι οι συνομιλίες θα έπρεπε να συνεχιστούν από το σημείο που είχαν μείνει και όχι να αρχίσουν από μηδενική βάση. Το λέγαμε όχι για λόγους αυτοδικαίωσης, αλλά γιατί πιστεύαμε ότι αν εγκαταλείπονταν οι σημαντικές συγκλίσεις που είχαν επιτευχθεί μέχρι τότε, το αποτέλεσμα θα ήταν είτε μια ατέρμονη διαπραγμάτευση είτε η διαφοροποίηση των συγκλίσεων προς το χειρότερο.

Όλες οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις διαφωνούσαν με τη θέση του ΑΚΕΛ και ο Πρόεδρος ακολούθησε τον εύκολο δρόμο της εξαρχής διαπραγμάτευσης, όπως ήταν η προεκλογική, καιροσκοπική δέσμευσή του.Εκείνη η πολιτική κατέρρευσε ένα χρόνο αργότερα, με το Μπαρμπαρός να αρμενίζει ανενόχλητο πλέον στις νότιες ακτές μας και τον Γ.Γ. του ΟΗΕ να υποβάλλει στο Συμβούλιο Ασφαλείας τη χειρότερη έκθεση για την ελληνοκυπριακή πλευρά από το 2004.

Η ανάδειξη του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας και η από μέρους του επαναφορά των συγκλίσεων οδήγησε και τον Πρόεδρο στην ίδια γραμμή. Από τότε άρχισε να παρατηρείται πρόοδος στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων, έστω και με εκατέρωθεν παλινδρομήσεις. Όπως, όμως, είχαμε προειδοποιήσει, χάθηκε πολύτιμος χρόνος ενώ σε αυτή την πορεία είχαμε και οπισθοδρόμηση.

Πάγια θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς ήταν ότι το εδαφικό και στη συνέχεια το κεφάλαιο της ασφάλειας θα έπρεπε να συζητηθούν μόνο στην τελική φάση και αφού προηγουμένως καταλήγαμε σε όλα τα υπόλοιπα κεφάλαια. Κάποια στιγμή ο Ακιντζί διακήρυξε ότι αυτή η τελική φάση δεν ερχόταν ποτέ και δέχθηκε να συζητήσει το εδαφικό χωρίς προηγούμενη επίλυση των υπολοίπων κεφαλαίων, κάτι που έγινε στο Μοντ Πελεράν. Τη στιγμή, όμως, που εκεί είχε επιτευχθεί ακτίνα σύγκλισης στο ποσοστό εδάφους που θα παραμείνει υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, ο Πρόεδρος διέκοψε την προσπάθεια για λόγους ακατανόητους, που προκαλούν πολλά ερωτηματικά.  Από τότε άρχισε σταθερή πορεία οπισθοδρόμησης. Είναι φανερό ότι από εκείνο το σημείο και μετά στους χειρισμούς του Προέδρου Αναστασιάδη οι επικοινωνιακές σκοπιμότητες που σχετίζονται με τις επόμενες Προεδρικές Εκλογές ήταν, δυστυχώς, ευδιάκριτες.

Το δεύτερο Μοντ Πελεράν απέτυχε. Κάτω από την απειλή της οριστικής κατάρρευσης συμφωνήθηκε η σύγκληση Διάσκεψης για την Κύπρο. Το ΑΚΕΛ είχε διαφορετική άποψη για την πιθανότητα επιτυχίας, αλλά και τη σύνθεση της διάσκεψης.

Παρ’ όλα αυτά, αφού αυτό αποφασίστηκε από τους δύο ηγέτες και τον ΟΗΕ, και πάλι το ΑΚΕΛ στήριξε την προσπάθεια, πάντα όμως με προϋπόθεση τη διασφάλιση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η πρώτη φάση της Διάσκεψης στη Γενεύη απέτυχε αφού δεν είχε προετοιμαστεί το έδαφος. Έτσι αποφασίστηκε η Διάσκεψη τεχνοκρατών και πάλι στο Μοντ Πελεράν, ακριβώς για να προετοιμάσει την επόμενη φάση. Με τη λήξη της Διάσκεψης, όμως, είχαμε τη γνωστή αρνητική εξέλιξη με το ενωτικό δημοψήφισμα, το οποίο η τουρκοκυπριακή πλευρά αξιοποίησε για να διακόψει τη διαπραγματευτική διαδικασία. Το ΑΚΕΛ και πάλι έκανε ό,τι μπορούσε για να διασωθεί η διαδικασία. Παρόλο που διαφωνούσαμε επί της ουσίας με τη γνωστή πρόταση του ΔΗΣΥ για έλεγχο των σχολικών εκδηλώσεων την υπερψηφίσαμε στη Βουλή. Αντί ο Πρόεδρος να σεβαστεί την υπεύθυνη μας στάση, έκανε αναφορά στο Ανώτατο επιδεινώνοντας το πρόβλημα. Ακολούθησε η απαίτηση του Προέδρου για συμφωνία στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας και ακολούθως συμφωνία στο εδαφικό, ως προϋπόθεση για να συζητηθούν τα υπόλοιπα κεφάλαια.

Επρόκειτο δηλαδή για επαναφορά της πολιτικής της πρόταξης που όσες φορές δοκιμάστηκε στο παρελθόν απέτυχε παταγωδώς. Κι αυτή τη φορά είχε αρνητικά αποτελέσματα, γι’ αυτό και εγκαταλείφθηκε.

Ασυνέπειες και παλινδρομήσεις συχνά χαρακτήριζαν την πολιτική συμπεριφορά του κ. Αναστασιάδη, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις περιόριζαν ή και υπέσκαπταν την αποτελεσματικότητα των χειρισμών της πλευράς μας στη διαπραγματευτική διαδικασία.

Πολύ πριν τη δεύτερη φάση της Διάσκεψης στο Κραν Μοντανά, το ΑΚΕΛ υπέδειξε ότι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να προχωρήσουμε ήταν η διασταυρούμενη διαπραγμάτευση των βασικών εκκρεμούντων θεμάτων σε όλα τα κεφάλαια της εσωτερικής πτυχής. Στόχος θα έπρεπε να ήταν να τα φέρουμε σε ακτίνα συμφωνίας και η Διάσκεψη να ασχοληθεί με τα θέματα της ασφάλειας, στα οποία η Τουρκία δεν ήταν ισχυρή. Και πάλι, δυστυχώς, δεν εισακουστήκαμε. Αν επιχειρείτο αυτή η διαπραγματευτική τακτική έγκαιρα και μελετημένα και όχι την τελευταία στιγμή πριν την κατάρρευση στο Κρανς Μοντανά, θεωρούμε ότι η πλευρά μας θα ήταν σοβαρά ενισχυμένη στην προσπάθεια υλοποίησης των στόχων που έθετε στη διαπραγμάτευση.

Μοναδικό μέλημα του ΑΚΕΛ σε όλη τη διάρκεια της Διάσκεψης στο Κραν Μοντανά ήταν να βοηθήσει όσο μπορούσε στην προσπάθεια για να επιτύχουμε το αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός διανοίγοντας την προοπτική της λύσης.Γνωρίζαμε ότι δεν ήταν δυνατό εκεί να φθάσουμε σε συνολική διευθέτηση. Στόχος του ΑΚΕΛ ήταν να επιτύχουμε το αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός έτσι που η διαδικασία λύσης να μην έχει επιστροφή. Αν δεν το επιτυγχάναμε, τουλάχιστον θα έπρεπε να μην καταρρεύσει η διαδικασία. Αν ούτε κι αυτό γινόταν κατορθωτό, κανείς να μην μπορεί να μας επιρρίψει ευθύνες.

Κυρίως η εμμονή της Τουρκίας σε απαράδεκτες θέσεις δεν επέτρεψε να έχουμε την προσδοκούμενη πρόοδο.Ευχόμαστε ειλικρινά να μην έχει καταρρεύσει η διαδικασία και να έχουμε συνέχεια. Σε αυτό πρέπει να επικεντρωθούμε τώρα. Ευχόμαστε διπλά η σιγουριά του Προέδρου ότι η αποκλειστική ευθύνη για την αποτυχία ανήκει στην Τουρκία και την τουρκοκυπριακή πλευρά, να επιβεβαιωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εκείνο που προέχει αυτή τη στιγμή είναι η αντιμετώπιση της επόμενης μέρας. Συνεχίζεται η παρουσία 40 χιλιάδων κατοχικών στρατευμάτων και η ντε φάκτο διχοτόμηση, οι απεχθείς Συνθήκες Εγγύησης και Συμμαχίας εξακολουθούν να ισχύουν, οι πρόσφυγες περιμένουν καρτερικά την επιστροφή στα σπίτια και τις περιουσίες τους. Αν αυτό που συνέβη θεωρηθεί το τέλος του δρόμου για την τρέχουσα διαπραγματευτική διαδικασία, θα ακολουθήσει έκθεση γεγονότων προς το Συμβούλιο Ασφαλείας. Όλα αυτά, σε συνδυασμό και με την επικείμενη γεώτρηση σε άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι θέματα της επόμενης μέρας.

Η τουρκική επιθετικότητα είναι δεδομένη και σίγουρα η Τουρκία, ως η κατοχική δύναμη, έχει την κύρια ευθύνη για την αποτυχία και αυτής της προσπάθειας. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η δήλωση Τσαβούσογλου ότι πρέπει να αναζητηθεί λύση εκτός των παραμέτρων του ΟΗΕ.

Στόχος παραμένει η αντιμετώπιση όλων των πιθανών αρνητικών εξελίξεων σε βάρος της Κύπρου και του κυπριακού λαού. Προς αυτή την κατεύθυνση το ΑΚΕΛ ήδη αναλαμβάνει πρωτοβουλίες. Αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί με συλλογικότητα και ενότητα. Ενότητα που μπορεί να σφυρηλατηθεί όμως μόνο πάνω στις διαχρονικές θέσεις του Εθνικού Συμβουλίου και ιδιαίτερα στο ομόφωνο ανακοινωθέν του Σεπτεμβρίου 2009. Νεφελώδεις προτάσεις όπως αλλαγή του στρατηγικού στόχου για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, όχι μόνο εγκυμονούν κινδύνους αλλά θα οδηγήσουν την πατρίδα και το λαό μας σε επικίνδυνες περιπέτειες.

Το ΑΚΕΛ απευθύνεται στον κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, καλώντας τον να αγωνιστούμε για να κρατήσουμε ανοιχτή την προοπτική της λύσης. Η δική μας υπόσχεση είναι ότι θα συνεχίσουμε μέχρι τέλους την τιτάνια προσπάθεια για λύση, απελευθέρωση και επανένωση.