Πόσες φορές είχες μια ιδέα που θα ήθελες να τη μεταφέρεις στην Κυβέρνηση για να την εφαρμόσει; Πόσες φορές η ιδέα σου βρήκε υποστήριξη και από άλλα άτομα; Το εργαλείο που προωθεί η ίδια η Κυβέρνηση, θα σου δώσει τη δυνατότητα να το κάνεις πράξη. Θα μπορείς δηλαδή να υποβάλεις την ιδέα σου για το θέμα που θες να τεθεί προς συζήτηση και αφού συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών, θα οδηγηθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου.

Πρόκειται για το νομοσχέδιο για θεσμοθέτηση της “Πρωτοβουλίας Πολιτών” το οποίο συζητήθηκε ενώπιον της Επιτροπής Νομικών της Βουλής την περασμένη Τετάρτη και επιδιώκει να δώσει το λόγο στους πολίτες. Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο βρίσκεται σε καλό δρόμο και υπάρχουν συζητήσεις για τον αριθμό των υπογραφών που θα απαιτούνται, οι οποίες για την ώρα κυμαίνονται μεταξύ 5 και 8 χιλιάδων.

Απευθυνθήκαμε στον Επίτροπο του Πολίτη Παναγιώτη Σεντώνα για να μας πει τι είναι η “Πρωτοβουλία Πολιτών” και πως αναμένεται να φέρει την αλλαγή δίνοντας στον πολίτη το εργαλείο για ουσιαστική συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Με απλά λόγια, τι είναι η «Πρωτοβουλία Πολιτών»;

Στόχος του νομοσχεδίου που κατέθεσε η Κυβέρνηση είναι η διά του νόμου θεσμοθέτηση της δυνατότητας των πολιτών να υποβάλλουν προς το Υπουργικό Συμβούλιο θέματα, προκειμένου η Κυβέρνηση να αναλάβει δράση σε συγκεκριμένους τομείς της αρμοδιότητάς της, νοουμένου ότι τα θέματα αυτά υποστηρίζονται από ικανοποιητικό αριθμό πολιτών. Στην ουσία, πρόκειται  για ένα εργαλείο που κάνει εφικτή την αποτελεσματική συμμετοχή των πολιτών στην παραγωγή πολιτικής, αλλά και στην εδραίωση της διαφάνειας.

Ποιοι θα μπορούν να υποβάλλουν θέματα προς συζήτηση και πώς;

Η όλη διαδικασία θα λαμβάνει χώρα μέσω ψηφιακής πλατφόρμας, την οποία ήδη επεξεργάζεται το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής. Μέσω της πλατφόρμας, θα μπορούν να υποβάλλουν θέματα πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και πολίτες Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους.

Κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα φτάνει μια πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο;

Με βάση τα όσα το  νομοσχέδιο προνοεί, η ομάδα πολιτών θα υποβάλλει την προτεινόμενη πρωτοβουλία στην ψηφιακή πλατφόρμα, παρέχοντας όλες τις σχετικές πληροφορίες, όπως, για παράδειγμα, το αντικείμενο και την περιγραφή των στόχων της προτεινόμενης πρωτοβουλίας για την οποία καλείται η Κυβέρνηση να αναλάβει δράση. Ακολούθως, η Επιτροπή Εξέτασης Πρωτοβουλιών Πολιτών θα εξετάζει το θέμα για να διαπιστώσει κατά πόσο πληρούνται οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις που καθορίζονται στο νομοσχέδιο, όπως είναι, για παράδειγμα, το εάν η προτεινόμενη πρωτοβουλία βρίσκεται εντός του πλαισίου αρμοδιοτήτων της Κυβέρνησης. Ακολούθως, η πρωτοβουλία θα δημοσιοποιείται στην ψηφιακή πλατφόρμα, προκειμένου να συλλεχθεί ο απαιτούμενος αριθμός υπογραφών εντός τεσσάρων μηνών. Στη συνέχεια, το αρμόδιο Υπουργείο θα πρέπει να εξετάσει το περιεχόμενο της πρωτοβουλίας και να αποφασίσει για τις ενέργειες στις οποίες θα προβεί η Κυβέρνηση, λογοδοτώντας στους πολίτες μέσα από τη δημοσίευση της απόφασης της κυβέρνησης στην ψηφιακή πλατφόρμα.

Ποιος είναι ο στόχος του θεσμού;

Έχουμε αναλάβει μια σειρά από δράσεις, προκειμένου να δοθεί στην κοινωνία των πολιτών ο χώρος που της αναλογεί στη δημόσια συζήτηση και στη λήψη αποφάσεων.  Η ουσιαστική συμμετοχή και η επιρροή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων οδηγεί σε καλύτερες πολιτικές και ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους δημοκρατικούς θεσμούς.  Για να γίνει αυτό χρειάζονται και τα κατάλληλα εργαλεία, για να μπορούν οι πολίτες να συμβάλλουν άμεσα στη διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών. Η «Πρωτοβουλία Πολιτών» είναι ένα τέτοιο εργαλείο, που ενδυναμώνει την αποτελεσματική συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων.

Πώς προέκυψε η ιδέα για τη θεσμοθέτηση της «Πρωτοβουλίας Πολιτών»;

Ουσιαστικά βασίζεται στην ανάλογη δοκιμασμένη πρακτική που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό τον τίτλο «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών». Οφείλω να σημειώσω ότι το νομοσχέδιο ετοιμάστηκε αρχικά από τον κ. Κωνσταντίνο Πετρίδη, υπό την τότε ιδιότητα του ως Υφυπουργού Παρά τω Προέδρω, μέσα και από εκτενή διαβούλευση που έλαβε χώρα με τους κοινωνικούς εταίρους.

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η συζήτηση ενώπιον της Βουλής και πότε αναμένεται η εφαρμογή του θεσμού;

Άρχισε η συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών την περασμένη Τετάρτη, 6/7/2022, και η συζήτηση θα συνεχιστεί σε επόμενες συνεδρίες της Επιτροπής. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, συνεχίζουμε την επεξεργασία της ψηφιακής πλατφόρμας, έτσι ώστε με την κατάληξη της συζήτησης στη Βουλή να μπορέσουμε να προχωρήσουμε άμεσα στην εφαρμογή.