Ο πολιτισμός χρειάζεται στήριξη και ανάδειξη στην Κύπρο και προς τα έξω και προς τους νέους, είπε η Υφυπουργός Πολιτισμού, Βασιλική Κασσιανίδου, στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού.

Η Υφυπουργός ενημέρωσε την Επιτροπή για τις δράσεις και οργάνωση του Υφυπουργείου μετά και την ένταξη σε αυτό και του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

Είπε ότι ο πολιτισμός χρειάζεται στήριξη και ανάδειξη στην Κύπρο, και προς τα μέσα και προς τα έξω και προς τους νέους, σημειώνοντας ότι πρέπει να φέρουμε τον πολιτισμό στο προσκήνιο. 

Ενημέρωσε ότι το νομοσχέδιο για την κατοχύρωση του επαγγέλματος του καλλιτέχνη βρίσκεται στην Επίτροπο Νομοθεσίας, ενώ λειτουργός του Υφυπουργείου ανέφερε ότι θα γίνει μια διαβούλευση με καλλιτέχνες και στόχος είναι να υποβληθεί το ν/σ μέχρι τέλος Νοέμβρη στη Νομική Υπηρεσία και ότι ελπίζουν ότι ως το τέλος Ιανουαρίου θα κατατεθεί στη Βουλή.

Σε ό,τι αφορά το Τμήμα Αρχαιοτήτων, είπε ότι έχει ενταχθεί στο Υφυπουργείο και ότι όλη αυτή η αλλαγή θα βοηθήσει, όπως και το Τμήμα Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού. Σημείωσε ότι μέχρι το τέλος του χρόνου και τα δύο αυτά μεγάλα τμήματα του Υφυπουργείου, θα έχουν διευθυντές. Ανέφερε ότι η διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων συνταξιοδοτείται.

Απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή του ΑΚΕΛ Χρίστου Χριστοφίδη, αν έχουν διαφοροποιηθεί οι απόψεις της από τότε που ήταν ακαδημαϊκός και είχε καταθέσει σε υπόμνημα της στη Βουλή στο παρελθόν ότι η μεταφορά του Τμ. Αρχαιοτήτων στο Υφυπουργείο θα ήταν κίνηση καταστροφική, η κ. Κασσιανίδου είπε ότι δεν ήταν καταστροφική αυτή η μετάβαση και θα το δουν και οι ίδιοι, δηλαδή το Τμήμα Αρχαιοτήτων αλλά και το Τμ. Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού.

Είπε ότι η μετάβαση των δύο Τμημάτων είναι πολύ ομαλή, ενώ οι διαδικασίες κινούνται πιο γρήγορα σε σύγκριση με πριν που ήταν σε τεράστια Υπουργεία και ήταν τα τελευταία σε σημασία τμήματα, όπως ανέφερε.

Εξάλλου, η Υφυπουργός, συμφωνώντας με τους Βουλευτές ότι χρειάζεται αναβάθμιση κτηριακή αλλά και λειτουργική της Κυπριακής Βιβλιοθήκης, είπε ότι υπάρχει τεμάχιο για ανέγερση νέου κτηρίου κοντά στο Υπουργείο Εσωτερικών και ότι είναι έτοιμοι για προκήρυξη διαγωνισμού, αλλά πρέπει πρώτα να πάρουν την έγκριση και του Υπουργού Οικονομικών. Ζήτησε και τη στήριξη της Επιτροπής, σημειώνοντας ότι το 2027 η Κυπριακή Βιβλιοθήκη κλείνει τα 200 χρόνια και εξέφρασε την ελπίδα να μπορέσουν να προχωρήσουν.

Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ανδρέας Αποστόλου, είπε κατά τη συζήτηση ότι  είμαστε ίσως η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που η κρατική της βιβλιοθήκη είναι απλά αποθήκη βιβλίων. Σημείωσε ότι δεν υπάρχει εξωστρέφεια και όραμα και ότι χρειάζεται εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας που είναι από το 1987, ενώ δεν υπάρχει πρόνοια για ψηφιοποίηση βιβλίων. Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αντρέας Καυκαλιάς υπογράμμισε την ανάγκη για Κυπριακή Βιβλιοθήκη και σημείωσε ότι υιοθετεί όσα είπε ο κ. Αποστόλου επί του θέματος.

Όσον αφορά την αύξηση ενοικίου για εκδηλώσεις στο Κούριο, η Υφυπουργός είπε ότι προέκυψε ότι το ενοίκιο ήταν πολύ χαμηλό και έπρεπε να αυξηθεί και ότι πρέπει να γίνει βελτίωση στα καμαρίνια των ηθοποιών και στο θέατρο. Συνεργάτιδα της Υφυπουργού ανέφερε ότι η αύξηση θεωρήθηκε αναγκαία για να καλύπτονται τα λειτουργικά έξοδα, ενώ δεν υπάρχει χρέωση για όλες τις παραστάσεις.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστόφιας, είπε, μεταξύ άλλων, ότι κατανοεί την αύξηση του ενοικίου στο Κούριο, αλλά διερωτήθηκε κατά πόσον θα αποκλειστούν πιο μικρές παραστάσεις. Είπε ότι αυτή η κίνηση δεν συνάδει με την προσπάθεια που οφείλει η Πολιτεία να στηρίξει τον ντόπιο πολιτισμό κα θα αναγκάσει και τους παραγωγούς να βάζουν πιο ψηλή τιμή εισιτηρίου και να μην μπορεί να πληρώνει κόσμος με πιο χαμηλά εισοδήματα.

Σε αναφορά του Βουλευτή της ΔΗΠΑ, Αλέκου Τρυφωνίδη, για τις εξουσίες του διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων, οι οποίες όπως είπε ο ίδιος, είναι περισσότερες από αυτές της Υφυπουργού και αποφασίζουν για πολλά θέματα, η κ. Κασσιανίδου είπε ότι όντως ο διευθυντής του συγκεκριμένου τμήματος έχει πολλές εξουσίες αλλά δίδονται για να είναι σε θέση να προστατεύει τις αρχαιότητες. Σημείωσε ότι η Κύπρος έχει πολύ ισχυρό νόμο για τις αρχαιότητες που βοήθησε να προστατευτούν σημαντικά μνημεία.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Πρόδρομος Αλαμπρίτης, αναφέρθηκε στην ανάγκη για καλύτερη αξιοποίηση των πόρων στον πολιτισμό. Εισηγήθηκε ακόμη τη σύνδεση του τουρισμού με τον πολιτισμό.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσανθος Σαββίδης, είπε ότι υπάρχουν πολλά παράπονα για το Τμήμα Αρχαιοτήτων ότι δόθηκαν άδειες για να κτιστούν εμπορικά κέντρα και ξενοδοχεία σε περιοχές με αρχαιότητες και ότι αρχαιολογικοί χώροι είναι παραμελημένοι. Είπε ακόμη ότι η αρμοδιότητα για τις προτομές ηρώων ήταν κάτω από το Υπουργείο Παιδείας και τώρα είναι στο Υφυπουργείο και εισηγήθηκε όπως συσταθεί ένας μηχανισμός για αυτό. Εισηγήθηκε επίσης παρέμβαση για αναβάθμιση βιβλιοθηκών σχολικών μονάδων και των Δήμων.

Απαντώντας σε ερωτήσεις των Βουλευτών, ανέφερε ακόμη ότι όσον αφορά στη στελέχωση του Υφυπουργείου, με τον φετινό συμπληρωματικό προϋπολογισμό, έχουν δοθεί πέντε θέσεις, οι οποίες θα προκηρυχθούν σύντομα.

Για το Σχέδιο Θυμέλη, η Υφυπουργός και οι συνεργάτιδές της ανέφεραν ότι το έχουν ξαναδεί το θέμα και ζήτησαν να δοθούν περισσότερα χρήματα, ενώ θα γίνει δημόσια διαβούλευση στις 21 Σεπτεμβρίου. Για το θέμα της καθυστέρησης στην εξέταση των αιτήσεων, είπε ότι θα ενισχυθούν οι θέσεις λειτουργών και αυτό θα βοηθήσει για πιο γρήγορη εξέταση.

Για λειτουργία Μουσείου Συγγραφέων, η Υφυπουργός είπε ότι θα μπορούσε να ξεκινήσει ψηφιακά.

Στο θέμα της πολιτιστικής διπλωματίας, ανέφερε ότι συναντήθηκε με Κύπριους πρέσβεις, για τη διοργάνωση εκθέσεων στις χώρες του εξωτερικού που υπηρετούν.

Είπε ακόμη ότι άρχισαν να συζητούν και για εκδηλώσεις για τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή, αλλά και για την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026.

Δηλώσεις Βουλευτών

Σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Παύλος Μυλωνάς, σημείωσε ότι η Επιτροπή έδωσε «σκληρή μάχη με κατεστημένα», με άλλα συμφέροντα στο παρελθόν για να έχουμε Υφυπουργείο Πολιτισμού, και ότι θα είναι δίπλα στην Υφυπουργό και τους συνεργάτες της και θα κάνουν ό,τι μπορούν για να αναδείξουν θέματα. Είπε ότι υπάρχουν μικρά θέματα και προβλήματα, οι αρχαιολογικοί χώροι, η εκπαίδευση να ταυτιστεί με τις σκέψεις και την ανάδειξη της ταυτότητας, «να ξέρουν δηλαδή τα παιδιά μας ποιοι είναι και από πού έρχονται και πού πάνε».

Σημείωσε ότι η δική του επισήμανση που έκανε και στη συζήτηση του είναι ότι η παγκοσμιοποίηση προωθεί οικονομικές παραμέτρους και συμφέροντα. «Ο πολιτισμός και η ταυτότητα είναι ένα κομμάτι, το οποίο πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Δεν μπορεί ο οδοστρωτήρας της παγκοσμιοποίησης να ισοπεδώσει την ταυτότητα μας», είπε. Ο κ. Μυλωνάς ανέφερε ότι «η ελληνική μας ταυτότητα σε έναν τόπο χιλιάδων χρόνων πρέπει να αναδεικνύεται όχι ως εθνικιστικός παροξυσμός, αλλά ως ανάγκη επιβίωσης σε έναν τόπο, ο οποίος δέχεται πολλές πιέσεις από παντού. Ο πολιτισμός είναι εργαλείο για την ανάδειξη της ταυτότητάς μας, που δεν είναι άλλη από την ελληνική όπως επίσης η ανάδειξη των νόμιμων κάτοικων του τόπου μας, που είναι Λατίνοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι, ακόμα και οι Τουρκοκύπριοι νόμιμοι κάτοικοι αυτού του τόπου».

Ο κ. Αλαμπρίτης είπε ότι ζήτησαν όπως γίνει μια χαρτογράφηση των πολιτιστικών δρώμενων και δημιουργίας στην Κύπρο ανά κοινότητα και Δήμο, και για ενίσχυση κινήτρων για ενασχόληση των νέων με τον πολιτισμό. Εξέφρασε ικανοποίηση που προχωρεί ο σχεδιασμός για ανέγερση κτηρίου Κυπριακής Βιβλιοθήκης και χρονοδιαγράμματα για την κατάθεση του νομοσχεδίου για τη διασφάλιση του καλλιτέχνη. Ως ΔΗΣΥ, πρόσθεσε, θα στηρίξουν με όλες τους τις δυνάμεις το νεοσύστατο Υφυπουργείο Πολιτισμού «γιατί το οφείλουμε στις επόμενες γενεές».

Ο κ. Χριστοφίδης  είπε ότι για το ΑΚΕΛ ο πολιτισμός είναι κορυφαία προτεραιότητα, και έχουν θέσει στην Υφυπουργό κάποιες βασικές δικές τους προτεραιότητες, όπως να στηριχθεί ο κόσμος των τεχνών και των γραμμάτων με αύξηση επειγόντως των κονδυλίων στον πολιτισμό, για το Σχέδιο Θυμέλη και τη θεατρική ανάπτυξη, αύξηση της στήριξης των δημιουργών που συνταξιοδοτούνται, στήριξη των εικαστικών τεχνών και των συγγραφέων. Ανέφερε ότι έχουν καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις.

Είπε ακόμη, ότι βασική παράμετρος της δικής τους προσέγγισης είναι οι τέχνες, ο πολιτισμός να μην είναι για μια μικρή ελίτ, αλλά να απευθύνεται σε ολόκληρο τον κυπριακό λαό ιδιαίτερα στη νεολαία και σε αυτούς που έχουν λιγότερες ευκαιρίες.

Ο κ. Τρυφωνίδης είπε ότι για τη ΔΗΠΑ, ο πολιτισμός είναι ένα από τα σημαντικότατα θέματα που θέτει στην πολιτική της προτεραιότητα, γι’ αυτό και πρωτοστάτησαν στη δημιουργία του Υφυπουργείου Πολιτισμού πέρσι με όλες τις αναγκαίες ρυθμίσεις. Είπε ότι προσδοκούν ότι μέσα από την αγαστή συνεργασία με την Υφυπουργό θα μπορέσουν να συμβάλουν ουσιαστικά και εποικοδομητικά με τις εισηγήσεις και προτάσεις τους προς την περεταίρω ανάπτυξη του πολιτιστικού γίγνεσθαι στην Κύπρο.

Ο κ. Αποστόλου είπε ότι στηρίζουν το όραμα για νέες κτηριακές υποδομές της Κυπριακής Βιβλιοθήκης, και ευχήθηκε όπως έρθει σύντομα στην Επιτροπή ν/σ για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας του 1987 για τη λειτουργία της, «έτσι ώστε να έχουμε ένα νομικό πλαίσιο που να αρμόζει σε μια κρατική βιβλιοθήκη του 2023». Σημείωσε ότι έχουν θέσεις και προτάσεις για το θέμα που θα καταθέσουν ενώπιων της Υφυπουργού.