Η προσπάθεια να διατηρηθεί ανοικτή η επιτήρηση σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης σε ό,τι αφορά την πτυχή των αγνοουμένων και την πτυχή του περιουσιακού που άπτονται της 4ης Διακρατικής Προσφυγής της Κύπρου εναντίον της Τουρκίας είναι διαρκής, δήλωσε την Τρίτη ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων-Εγκλωβισμένων-Αγνοουμένων-Παθόντων, όπου συζητήθηκαν οι τρέχουσες εξελίξεις γύρω από το θέμα των αγνοουμένων. Στην συνεδρίαση συμμετείχαν, μέσω τηλεδιάσκεψης, και οι Ευρωβουλευτές ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ, Λουκάς Φουρλάς, Γιώργος Γεωργίου και Κώστας Μαυρίδης, αντίστοιχα.

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ και Πρόεδρος της Επιτροπής, Νίκος Κέττηρος, είπε ότι «αφορμή για την σημερινή συνεδρίαση μας έδωσε η ημερίδα την οποία διοργάνωσε η Επιτροπή Συγγενών των Αγνοουμένων, όπου έγινε αναφορά στις εξελίξεις σε σχέση με τον κίνδυνο τερματισμού της επιτήρησης της Τουρκίας σε ό,τι αφορά την 4η Διακρατική Προσφυγή Κύπρου εναντίον Τουρκίας και ειδικά στο ζήτημα των αγνοουμένων».

Ο Υπουργός Εξωτερικών είπε εντός της Επιτροπής ότι από πλευράς Τουρκίας έγιναν προσπάθειες για τερματισμό της επιτήρησης ως προς την συμμόρφωση με την 4η Διακρατική Προσφυγή του 2001, σε σχέση με την πτυχή του περιουσιακού και των αγνοουμένων.

Σημείωσε ότι η συζήτηση για τους αγνοούμενους έγινε τον περασμένο Μάρτιο και θα συνεχιστεί τον Μάρτιο του 2025, εξηγώντας ότι στην τελευταία συζήτηση 26 κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης παρέμβηκαν υποστηρικτικά ως προς τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ανέφερε ακόμη, ότι έχει ήδη διαμορφωθεί πλάνο που βρίσκεται σε ισχύ. «Η δική μας προσέγγιση σε ό,τι αφορά τη συζήτηση στο Στρασβούργο, είναι να διατηρούμε και να επαυξάνουμε, αν είναι δυνατόν, τις φωνές που τάσσονται υπέρ των θέσεων της Δημοκρατίας και αυτό είναι μία διαρκής προσπάθεια ενημέρωσης και με ορθές πολιτικές» δήλωσε ο κ. Κόμπος.

Σε ό,τι αφορά την επιχειρηματολογία της Τουρκίας, ο κ. Κόμπος είπε ότι αυτή στηρίζεται σε μία σειρά από θέσεις λέγοντας ότι «το βασικό είναι ότι συνεργάζονται με τη Διερευνητική Επιτροπή των Αγνοουμένων (ΔΕΑ)», αλλά εκ του αποτελέσματος «μπορούμε να πούμε ότι είναι επιλεκτική η συνεργασία». Πρόσθεσε ότι η προσέγγιση της Τουρκίας στο Στρασβούργο είναι ότι προσπαθεί να «εργαλειοποιήσει οποιοδήποτε επιχείρημα θέτουμε στη δημόσια συζήτηση – που θέτουμε άθελά μας –  και βλέπουμε να γίνονται κομμάτι της επιχειρηματολογίας της». Ο κ. Κόμπος είπε ακόμη ότι έχει αυξηθεί η συνεισφορά της Κυπριακής Δημοκρατίας στη ΔΕΑ στις 300.000 ευρώ από τις 175.000 ευρώ.

Πρόσθεσε ακόμη ότι σε σχέση με τον νέο εισηγητή για το θέμα των αγνοουμένων, François-Xavier Bellamy (ΕΛΚ) από πλευράς Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «είμαστε ήδη σε επαφή σε υπηρεσιακό επίπεδο και έχουν προγραμματιστεί κάποιες επαφές».

Μιλώντας σε δημοσιογράφους μετά το πέρας της Επιτροπής ο κ. Κόμπος είπε ότι «είχαμε την ευκαιρία να τοποθετηθούμε ως προς την επικείμενη συζήτηση του Μαρτίου, στο Στρασβούργο, ως προς το τι έχει γίνει το προηγούμενο διάστημα, αλλά επίσης στο ζήτημα που αφορά το Ευρωκοινοβούλιο, την Έκθεση (για τους αγνοούμενους) για την οποία έχει ξεκινήσει με τον διορισμό του νέου εισηγητή».

Συμπερασματικά, ανέφερε, προκύπτει μια σειρά από ζητήματα που αφορούν την καλή ροή πληροφοριών, ενημέρωσης και συντονισμού τα οποία υπάρχουν και για τα οποία πάντοτε υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Επεσήμανε ότι αυτό θα πρέπει να γίνεται με τρόπο που δεν είναι εις βάρος της ουσίας του ζητήματος, «διότι ενίοτε υπάρχει από κάποιους η διάθεση ή η βούληση αβούλως να προκύπτει ζήτημα δημοσιοποίησης ευαίσθητων στοιχείων, τα οποία δεν είναι προς όφελος του ορθού τρόπου διαχείρισης».

Υπογράμμισε ότι το ζήτημα των αγνοουμένων είναι πάνω από όλα ανθρωπιστικό, σημειώνοντας ότι «είναι η πιο τραγική πτυχή που έχουμε συνεπεία της τουρκικής εισβολής. Είναι μια περίπτωση που όσο λιγότερα λέμε δημόσια, τόσο το καλύτερο».

Σημείωσε ότι «η συζήτηση που γίνεται σε ετήσια βάση τόσο σε ό,τι αφορά την πτυχή των αγνοουμένων όσο και σε ό,τι αφορά την πτυχή του περιουσιακού είναι μια διαρκής προσπάθεια και αγώνας από πλευράς μας, ώστε να καταφέρουμε να διατηρήσουμε ανοικτή την επιτήρηση σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης και της αρμόδιας Επιτροπής». Η προσπάθεια, ανέφερε ο κ. Κόμπος, συνεχίζεται με ένα τρόπο μεθοδικό και συντονισμένο παρά τις δυσκολίες οι οποίες υπάρχουν. «Είμαστε σε ένα στάδιο εντατικής εργασίας, όπως είχε γίνει και τις προηγούμενες χρονιές για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε συνεργασία και με τους συγγενείς των αγνοουμένων, αλλά και με τη Βουλή αλλά και με το Ευρωκοινοβούλιο», σημείωσε.  

Ερωτηθείς σε σχέση με αναφορά του εντός της Επιτροπής για συζήτηση του θέματος των αγνοουμένων στην αυριανή διακυβερνητική Σύνοδο Κύπρου – Ελλάδας, στη Λευκωσία, ο κ. Κόμπος είπε ότι είναι ένα από τα ζητήματα που θα συζητηθούν για τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ελλάδος καθώς, όπως είπε, είναι ένα θέμα που αγγίζει και τα δύο κράτη.

Σε ερώτηση για το εάν υπάρχουν οποιαδήποτε μηνύματα σε σχέση με το άνοιγμα των αρχείων του κατοχικού στρατού προς διευκόλυνση της εξακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων ο κ. Κόμπος είπε ότι συνεχίζεται η προσπάθεια άσκησης πίεσης προς την Τουρκία, λέγοντας ότι «δυστυχώς, αυτό το οποίο βλέπουμε είναι μια απόλυτα αρνητική στάση εκ μέρους της Τουρκίας». Πρόσθεσε ότι η προσπάθεια συνεχίζεται και με άλλες χώρες οι οποίες μπορούν να έχουν μια επίδραση υπό μορφή πίεσης προς την Τουρκία.

Δηλώσεις-Τοποθετήσεις Βουλευτών και Ευρωβουλευτών

Ο κ. Κέττηρος, μετά το πέρας της Επιτροπής είπε ότι ο Υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε τα μέλη της Επιτροπής ότι γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες σε συνεργασία με την Μόνιμη Αντιπροσωπεία αλλά και με οργανώσεις. Ο κ. Κέττηρος επεσήμανε ότι «σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός καθώς είναι γνωστό το πως κινείται η Τουρκία στο παρασκήνιο». Σημείωσε ότι αν καταφέρει η Τουρκία να βγει από το καθεστώς επιτήρησης ουσιαστικά δεν θα υπάρχει οποιαδήποτε απόφαση εναντίον της.

Εντός της Επιτροπής ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, είπε ότι χρειάζεται ένα «break through» [Σ.Σ. να σημειωθεί σημαντική εξέλιξη] στο θέμα των αγνοουμένων με άνοιγμα των αρχείων του κατοχικού στρατού σημειώνοντας ότι πέραν των μισών αγνοουμένων δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί. Ο κ. Κόμπος απάντησε ότι υπάρχει απόλυτη άρνηση από πλευράς Τουρκίας για το ζήτημα των αρχείων του τουρκικού στρατού σημειώνοντας ότι επιχειρείται και μια προσπάθεια αρνητικής διασύνδεσης με τον τρόπο λειτουργίας της ΔΕΑ. Σημείωσε ότι ακόμη και η μία επίσκεψη που έγινε στο εργαστήρι της ΔΕΑ, ήταν κατόπιν τεράστιας προσπάθειας, για να μην πολιτικοποιηθεί το ζήτημα.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστόφιας, ρώτησε για τον ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι ΗΠΑ αλλά και τα υπόλοιπα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας στην διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων. Ο κ. Κόμπος απάντησε ότι έχει γίνει αρκετή δουλειά, στη βάση δύο δεδομένων, αφενός ότι υπάρχει εμπειρία και στις ΗΠΑ σε ζήτημα αγνοουμένων – εσωτερική εμπειρία – αφετέρου ότι υπάρχουν συμπατριώτες μας που είχαν και αμερικανική υπηκοότητα και είναι στους αγνοούμενους. Πρόσθεσε, μεταξύ άλλων, ότι στο πλαίσιο των προσπαθειών έχει δρομολογηθεί και αποστολή συγγενών αγνοουμένων προς τις ΗΠΑ.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας, δήλωσε μετά το τέλος της συνεδρίας ότι η πληγή του ζητήματος των αγνοουμένων είναι ανοιχτή σημειώνοντας ότι «είναι ζήτημα ανθρωπιστικό, είναι ζήτημα ανθρώπινης αξιοπρέπειας». Πρόσθεσε ότι «αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που έγιναν και που συνεχίζουν να γίνονται. Θέσαμε ενώπιον του ΥΠΕΞ την άμεση ανάγκη για τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των διεθνών σχέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας με κρατικούς ή άλλους κοινωνικούς ή πολιτικούς φορείς, για τη συνεχή προώθηση του ζητήματος».

Ο κ. Κάρουλλας επεσήμανε ότι τόσο η πολιτική στήριξη, όσο και η εξεύρεση επιπρόσθετων πόρων, τόσο από το εξωτερικό, την ΕΕ ειδικά, όσο και από εθνικούς πόρους, είναι άμεση ανάγκη για επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών. «Ως ΔΗΣΥ τονίζουμε τη συνεχή ετοιμότητά μας για να συνεχίσουμε να συμβάλλουμε πάντοτε εποικοδομητικά για την επίλυση του ανθρωπιστικού αυτού ζητήματος πάντα προς κάθε κατεύθυνση, εντός και εκτός Κύπρου», κατέληξε ο κ. Κάρουλλας.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, έθεσε εντός της Επιτροπής τη νομική πτυχή της 4ης Διακρατικής Προσφυγής Κύπρου εναντίον της Τουρκίας υπενθυμίζοντας ότι η Τουρκία ουδέποτε διενήργησε αποτελεσματική έρευνα για την τύχη των αγνοουμένων και συνεχίζει να κρατά κλειστά τα αρχεία της. Πρόσθεσε ότι εξίσου σημαντική είναι και η συνεχιζόμενη παραβίαση του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, για την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση των συγγενών των αγνοουμένων, οι οποίοι παραμένουν χωρίς απαντήσεις εδώ και πενήντα χρόνια.

Ο μεμονωμένος σοσιαλιστής Βουλευτής, Κωστής Ευσταθίου, είπε ότι υπάρχουν 16 χώρες που τηρούν αποχή και υπάρχουν 22 χώρες οι οποίες ψήφισαν υπέρ του κλεισίματος για το περιουσιακό στο Συμβούλιο της Ευρώπης και έθεσε το ερώτημα για τις χώρες που στηρίζουν την Κύπρο όσον αφορά το θέμα των αγνοουμένων.

Ο κ. Φουρλάς, στη δική του παρέμβαση είπε ότι είχε σήμερα συνάντηση με τον νέο εισηγητή για το θέμα των αγνοουμένων, François-Xavier Bellamy (ΕΛΚ), ο οποίος τον ενημέρωσε ότι είναι πρόθυμος να έρθει στην Κύπρο το επόμενο διάστημα και να έχει συναντήσεις και με την Επιτροπή Προσφύγων και με όλες τις πλευρές.

Ο κ. Γεωργίου, δήλωσε ότι η επαφή με τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία στο Στρασβούργο έχει εμβαθύνει σε αρκετό βαθμό σημειώνοντας ότι «έχουμε πιο στενές σχέσεις με τους λειτουργούς της Μόνιμης Αντιπροσωπείας. Εμείς παρ’ όλο που είμαστε στην αντιπολίτευση, θεωρούμε ότι υπάρχουν θέματα που είναι υπερκομματικά».

Ο κ. Μαυρίδης, δήλωσε από πλευράς του ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει μια δυνατότητα πολιτικής παρέμβασης σε σχέση με το ζήτημα των αγνοουμένων όπως το θέμα της χρηματοδότησης προς την ΔΕΑ. Υπέδειξε ότι θα πρέπει να διαφυλαχθεί το καθαρά ανθρωπιστικό ζήτημα των αγνοουμένων από την οποιαδήποτε προσπάθεια δηλητηρίασής του από πολιτικά ζητήματα, πάντα όμως «σεβόμενοι το πλαίσιο της κυπριακής, ευρωπαϊκής νομιμότητας».

Οργανώσεις Αγνοουμένων σημείωσαν ενώπιον της Επιτροπής ότι θα πρέπει να γίνουν περισσότερα όσον αφορά το ζήτημα των αγνοουμένων και των αρχείων της Τουρκίας και αναφέρθηκαν στην μετακίνηση ομαδικών τάφων από το κατοχικό καθεστώς, αλλά και στην ανάγκη αύξησης της χρηματοδότησης προς την ΔΕΑ. Επεσήμαναν ακόμη την ανάγκη για περισσότερη συνεργασία και συντονισμό.

Πηγή: ΚΥΠΕ