Οι Κύπριοι και η διεθνής κοινότητα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να στηρίξουν τη λύση του Κυπριακού, καθώς δεν έχουμε την πολυτέλεια για άλλες τέτοιες επετείους, δήλωσε τη Δευτέρα ο Κόλιν Στιούαρτ, Ειδικός Αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στην Κύπρο, μιλώντας κατά τη διάρκεια απονομής μεταλλίων για τα 60 χρόνια παρουσίας της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, στην Προστατευόμενη Περιοχή των Ηνωμένων Εθνών.

Σύμφωνα με τον κ. Στιούαρτ, στις 4 Μαρτίου 1964, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, θορυβημένο από την κλιμάκωση της διακοινοτικής βίας στο νησί, υιοθέτησε το ψήφισμα 186 και αποφάσισε ότι η κατάσταση απαιτούσε τη σύσταση Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών και τον διορισμό διαμεσολαβητή για το Κυπριακό, οδηγώντας στον σχηματισμό της ΟΥΝΦΙΚΥΠ μέχρι το τέλος του 1964, με περίπου 6.300 άνδρες (στρατιώτες και αστυνομικούς) από την Αυστρία, την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Δανία, τη Φινλανδία, την Ιρλανδία, τη Νέα Ζηλανδία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τοποθετημένοι σε διάφορες τοποθεσίες γύρω από το νησί και επιτελώντας έργο τους με αμερόληπτο, επιμελή και προσεκτικό τρόπο που θα έδινε τον τόνο για τις επόμενες δεκαετίες.

Εξήντα χρόνια αργότερα, περισσότερα από 150.000 μέλη από 43 χώρες έχουν υπηρετήσει στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ και έχουν συμβάλει στην εκπλήρωση της εντολής της, συνέχισε, με 187 εξ αυτών να έχουν χάσει τη ζωή τους, κάνοντας την υπέρτατη θυσία στην υπηρεσία της ειρήνης.

«Τιμούμε σήμερα τη μνήμη τους και αποτίουμε φόρο τιμής στην απίστευτη αφοσίωσή τους να φέρουν την ειρήνη σε μια μακρινή χώρα που δεν είναι η δική τους. Δεν υπάρχει πιο απτή απόδειξη της δέσμευσης των κρατών μελών του ΟΗΕ στην υπόθεση της παγκόσμιας ειρήνης από τις ζωές που έχουν θέσει σε κίνδυνο στο πλαίσιο των ειρηνευτικών προσπαθειών των Ηνωμένων Εθνών», τόνισε.

Ο κ. Στιούαρτ εξήρε επίσης την παρουσία στη σημερινή εκδήλωση περίπου 80 βετεράνων από προηγούμενες αποστολές που χρονολογούνται από το 1964 και εκπροσωπούν 7 από τις χώρες που παρέχουν στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις, δηλαδή την Αργεντινή, την Αυστραλία, την Αυστρία, τη Δανία, το Μαυροβούνιο, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του για την υπηρεσία τους, «για τις θυσίες που κάνατε και για τη μεγάλη απόσταση που πολλοί από εσάς διανύσατε για να είστε μαζί μας και να μας βοηθήσετε να τιμήσουμε αυτή την περίσταση. Είναι μία απόδειξη της μακράς πορείας αυτής της αποστολής το γεγονός ότι έχουμε πολλές γενιές ένστολων που έχουν υπηρετήσει με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ».

Σύμφωνα με τον αξιωματούχο του ΟΗΕ, η σημερινή ΟΥΝΦΙΚΥΠ είναι αρκετά διαφορετική από εκείνη που αναπτύχθηκε το 1964, καθώς από 6.300 στρατιώτες και αστυνομικούς τα πρώτα χρόνια, υπάρχουν τώρα 920 στρατιωτικοί και αστυνομικοί, υποστηριζόμενοι από 160 μέλη πολιτικού προσωπικού. Πρόσθεσε ότι σήμερα υπάρχουν πολύ περισσότερες γυναίκες μεταξύ των στρατιωτικών, αστυνομικών και πολιτικών στελεχών, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγάλου αριθμού πρώην Ειδικών Αντιπροσώπων του ΓΓ, διοικητών δυνάμεων και ανώτερων αστυνομικών συμβούλων, υπογραμμίζοντας ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ είναι μία από τις κορυφαίες ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ όσον αφορά στη συμπερίληψη των φύλων.

Όλα αυτά τα χρόνια, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη συνέχισης των συγκρούσεων και συνέβαλε στην επίλυση ζητημάτων που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των Κυπρίων σε όλο το νησί, συνέχισε ο κ. Στιούαρτ, αναφερόμενος στη συμφωνία του 1989 που επιτεύχθηκε μεταξύ των Ηνωμένων Εθνών και των πλευρών ως καθοριστική για τη μείωση του αριθμού των στρατιωτικών επεισοδίων στη νεκρή ζώνη.

Πρόσθεσε ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν παρακολουθεί μόνο την κατάπαυση του πυρός και το στρατιωτικό status quo, αλλά συμβάλλει στη διατήρηση του νόμου και της τάξης και διαχειρίζεται την πρόσβαση των αμάχων σε κανονικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας στη νεκρή ζώνη, με την απομάκρυνση περίπου 27.000 ναρκών να αποτελεί ορόσημο για τη διευκόλυνση αυτών των δραστηριοτήτων.

Πρόσθεσε ότι από το 1998, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ επέκτεινε την πολιτική της παρουσία και ιδιαίτερα μετά το άνοιγμα των πρώτων σημείων διέλευσης το 2003, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ συνεργάστηκε με την κοινωνία των πολιτών και οργάνωσε δραστηριότητες με σκοπό να φέρει κοντά τις δύο κοινότητες, χτίζοντας γέφυρες και ενισχύοντας την εμπιστοσύνη μεταξύ των κοινοτήτων, και μαζί με την Αποστολή Καλών Υπηρεσιών υποστηρίζουν ένα ευρύ φάσμα μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ιδίως μέσω των Τεχνικών Επιτροπών.

Σημείωσε επίσης παρότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ έχει επιτύχει στις προσπάθειές της να διατηρήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στο νησί τα τελευταία 50 χρόνια, σώζοντας πολλές ζωές την προηγούμενη δεκαετία, σήμερα υπάρχει ένταση στη νεκρή ζώνη μήκους 180 χιλιομέτρων, καθώς κάθε μήνα τα μέλη της δύναμης καταγράφουν εκατοντάδες περιστατικά και εργάζονται για την αποκλιμάκωση των εντάσεων πριν αυτές ξεφύγουν από τον έλεγχο.

«Η φύση των στρατιωτικών παραβιάσεων έχει επίσης γίνει πιο εξελιγμένη και επικίνδυνη – εκεί που συνηθίζαμε να καταγράφουμε μια αλλαγή στον αριθμό των σάκων άμμου σε μια στρατιωτική θέση, τώρα διαμαρτυρόμαστε για την εγκατάσταση εξελιγμένου εξοπλισμού παρακολούθησης και σημαντικών νέων στρατιωτικών υποδομών. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη αμφισβήτηση του status quo των γραμμών κατάπαυσης του πυρός, της ακεραιότητας της νεκρής ζώνης και τους όρους εντολής του ΟΗΕ», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον κ. Στιούαρτ, οι ειρηνευτές του ΟΗΕ έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην οικοδόμηση και διατήρηση ενός ειρηνικού περιβάλλοντος στο νησί, προσθέτοντας ότι η διατήρηση της ειρήνης δεν επιλύει τις συγκρούσεις και ότι η τελική λύση είναι αναγκαστικά πολιτική, με κύριο στόχο της ΟΥΝΦΙΚΥΠ να αποτελεί η δημιουργία συνθηκών για τη διευθέτηση του Κυπριακού μέσω διαπραγματεύσεων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, 60 χρόνια μετά, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ συνεχίζει να εργάζεται χέρι-χέρι με την αποστολή Καλών Υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα, η οποία πρόσφατα ενισχύθηκε με τον διορισμό ενός νέου Προσωπικού Απεσταλμένου, σημείωσε σχετικά.

Επίσης, απέτισε φόρο τιμής σε όλους εκείνους που υπηρέτησαν με τα Ηνωμένα Έθνη όλα αυτά τα χρόνια, προσθέτοντας ότι «αναγνωρίζουμε πόσο θλιβερή επέτειος είναι αυτή. Όχι μόνο για όλους εκείνους που έχασαν τη ζωή τους – Κύπριους και μέλη της αποστολής – αλλά και για το γεγονός ότι το Κυπριακό παραμένει άλυτο μετά από 6 ολόκληρες δεκαετίες. 60 χρόνια είναι ένα τρομερά μεγάλο χρονικό διάστημα, και κάθε χρόνο που περνάει οι προοπτικές μιας διευθέτησης ξεθωριάζουν».

«Δεν ξέρουμε αν αυτή η τελευταία προσπάθεια θα πετύχει, αλλά όλοι μας, τόσο οι Κύπριοι όσο και η διεθνής κοινότητα, πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να τη στηρίξουμε. Γιατί απλά δεν ξέρουμε αν θα υπάρξει άλλη ευκαιρία, αν χάσουμε αυτή τη σημερινή ευκαιρία. Δεν έχουμε την πολυτέλεια για άλλες τέτοιες επετείους», κατέληξε.

Μετά την ομιλία ακολούθησε η απονομή μεταλλίων στα επί του παρόντος υπηρετούντα αποσπάσματα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, καθώς και η απονομή αναμνηστικών νομισμάτων στους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση βετεράνους της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.

Στη συνέχεια, ο βετεράνος της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας Pertti Torstila μοιράστηκε στη σύντομη παρέμβασή του αναμνήσεις από την υπηρεσία του στη Δύναμη πριν από 58 χρόνια, ενώ η πρώην ανώτερη αστυνομική σύμβουλος, επιθεωρητής Li Fang της κινεζικής αστυνομίας, υπενθύμισε από την πλευρά της πώς η Δύναμη αντιμετώπισε την πρόσφατη πανδημία του κορωνοϊού.

Ακολούθησε η απονομή αναμνηστικών αντικειμένων στις χώρες που παρέχουν στρατεύματα και αστυνομικές δυνάμεις, ενώ η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ομιλία της Βοηθού Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για επιχειρήσεις υποστήριξης και πρώην επικεφαλής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ Λίζα Μπάτενχαϊμ.

Στην καταληκτική της παρέμβαση, η κ. Μπάτενχαϊμ ανέφερε ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ είναι πρωτοπόρος όσον αφορά στην προσαρμογή της στις νέες τεχνολογίες και την ολοκληρωμένη συνεργασία με όλο το προσωπικό της, προσθέτοντας ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ είναι μία από τις πρώτες ειρηνευτικές αποστολές με θετική συμβολή όσον αφορά στον σεβασμό του περιβάλλοντος.

Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ υπήρξε σίγουρα πρωτοπόρος σε ό,τι αφορά την εκπροσώπηση των γυναικών, συνέχισε η αξιωματούχος του ΟΗΕ, προσθέτοντας ότι η αποστολή είχε τρεις γυναίκες διοικητές δυνάμεων, ενώ η σημερινή Ανώτερη Αστυνομική Σύμβουλος είναι επίσης γυναίκα, η τρίτη στην ιστορία της αποστολής.

«Είναι ένα θαύμα που το ψήφισμα 186, το οποίο αποτελείται από δώδεκα σύντομες παραγράφους σε λιγότερο από δύο σελίδες, κατάφερε να αντέξει στο χρόνο», τόνισε η κ. Μπατενχάιμ σε σχέση με το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που καθορίζει τους όρους εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, προσθέτοντας ότι αν και ο ρόλος των κυανόκρανων στην Κύπρο είναι ξεκάθαρος, μια ειρηνευτική επιχείρηση του ΟΗΕ δεν μπορεί να υποκαταστήσει μια ολοκληρωμένη ειρηνευτική συμφωνία και εξέφρασε την ελπίδα ότι οι προσπάθειες της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ θα αποδώσουν σύντομα συγκεκριμένα αποτελέσματα».