Δριμείες κατηγορίες εναντίον Έιντε και Τουρκίας εξαπολύει ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς, στην πρώτη του συνέντευξη, στην εφημερίδα “Φιλελεύθερος”, μετά τη Διάσκεψη στο Κραν Μοντάνα.

Σύμφωνα με τον κ. Κοτζιά, η Τουρκία στόχευε να νομιμοποιήσει την κατοχή της και αν μπορούσε να την επεκτείνει σε όλο το νησί, ενώ κατηγορεί τον Έιντε για μυστικές συναντήσεις με στόχο να αμαυρώσει το κοινό μέτωπο Λευκωσίας -Αθήνας.

Η Τουρκία δεν απάντησε όταν ερωτήθηκε για ερμηνεία της θεωρίας της για συνέχιση της Συνθήκης Εγγυήσεων. Όπως τονίζει ο Έλληνας Υπουργός, παραδέχθηκε αργότερα ότι θέλει να διατηρήσει το δικαίωμα επέμβασης, αυτό ήταν το σημείο που τέθηκε τέλος στη διαπραγμάτευση.

‘’Προκαλεί, λοιπόν, μεγάλη απορία τι ακριβώς θέλουν όσοι λυσσομανούν γιατί αρνηθήκαμε να παραχωρήσουμε τέτοιο δικαίωμα στην Τουρκία. Δικαίωμα που είναι ενάντια στις αρχές του ΟΗΕ, της ΕΕ, του Διεθνούς Δικαίου, του δημοκρατικού πολιτικού πολιτισμού, των ίδιων των αρχών του διαφωτισμού, σύμφωνα με τις οποίες ο στρατός πρέπει να είναι υποταγμένος στην πολιτική. Αλλά είναι και ενάντια στα όσα οι ίδιοι οι Τούρκοι καταγγέλλουν για τους πραξικοπηματίες αξιωματικούς, οι οποίοι είχαν και τη διοίκηση του στρατού κατοχής στην Κύπρο, εξ ου και οι πολλαπλές συλλήψεις αξιωματικών που έγιναν στα κατεχόμενα. Κάποιοι, λοιπόν, καλά θα έκαναν, αντί να μας λένε μαξιμαλιστές, να μας πουν γιατί η παραχώρηση δικαιώματος επέμβασης της Τουρκίας σε όλο το νησί αποτελεί λύση του Κυπριακού. Και πάντως είναι απορίας άξιο πώς αρνούνται να δουν και να δεχτούν αυτό που δήλωσε ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ, ότι, δηλαδή, δεν νοούνται παρεμβατικά δικαιώματα πάνω σε ένα ανεξάρτητο κράτος-μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ’’

Επί τάπητος βρέθηκε επίσης το θέμα της κατοχής της Κύπρου από τρίτη χώρα.

“Μάλιστα, σε αντίθεση με όσα διατείνονται διάφοροι, στο θέμα της κατάργησης της Συνθήκης Εγγυήσεων και κατά προέκταση της κατάργησης των όποιων παρεμβατικών δικαιωμάτων των εγγυητριών δυνάμεων, καταφέραμε να σμιλεύσουμε τη μέγιστη δυνατή συμμαχία ανάμεσα στην Κύπρο, την Ελλάδα, την ΕΕ, τον ίδιο τον ΓΓ του ΟΗΕ και, κατά το μεγαλύτερο διάστημα, το ΗΒ. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί αυτή η απομόνωση των παράνομων επιθυμιών της Τουρκίας ενόχλησε κάποιους”

Απαντά επίσης στις επικρίσεις.

“Καλά θα έκαναν, αντί να μας λένε μαξιμαλιστές, να μας πουν γιατί η παραχώρηση δικαιώματος επέμβασης της Τουρκίας σε όλο το νησί αποτελεί λύση του Κυπριακού”.

Ερωτηθείς για αδυναμίες της ελληνικής πλευράς πριν και κατά τη διάσκεψη απάντησε ότι «οι αδυναμίες μας, που εγώ κατέγραψα στο Κραν Μοντάνα, ήταν ότι δεν φροντίσαμε να δείξουμε εξαρχής τα υλικά συμφέροντα που συνδέουν ένα συγκεκριμένο κύκλωμα που θεωρεί ως διαπραγμάτευση την άνευ όρων παράδοση».

Υποστήριξε ότι ο κ. Έιντε δεν ήταν προετοιμασμένος και μετέδιδε ψευδείς πληροφορίες.

“Ευτυχώς υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση όταν προσπάθησε να εμφανίσει σε έγγραφο τις δικές του θέσεις ως δικές μας. Φοβάμαι ότι συνεχίζει αυτή την τακτική του και μετά την Ελβετία”

Σημείωσε επίσης τις κρυφές συναντήσεις που είχε ο Νορβηγός διπλωμάτης στην Αθήνα. 

Άλλο πρόβλημα που υπήρξε στις διαπραγματεύσεις, είναι η επιρροή των Τουρκοκυπρίων από την Τουρκία.

‘’Ότι δεν αναδείξαμε το γεγονός ότι οι Τουρκοκύπριοι νιώθουν, πλέον, ξένοι στην πατρίδα τους και ζουν σε ένα στρατοκρατούμενο καθεστώς. Ότι υπέφεραν και υποφέρουν όπως και οι Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες. Υποφέρουν από την στρατοκρατία, αλλά και τους έποικους που αλλοιώνουν τον πολιτισμό, τις παραδόσεις και τα χαρακτηριστικά τους”

Υποστήριξε επίσης ότι η ένταξη της Τουρκίας στην Ευρώπη θα είναι κέρδος για όλους.

Αναφορικά με το θέμα των τεσσάρων ελευθεριών, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι η Ελλάδα δήλωσε εξαρχής ότι υποστηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και δεν πρόκειται να έχει –και πολύ λιγότερο να εκφράσει– άποψη για την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού.

“Σεβαστήκαμε και σεβόμαστε απόλυτα την Κύπρο ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος. Η θέση μας αυτή επέτρεψε να γίνουν συνομιλίες ανάμεσα στις δύο κοινότητες χωρίς την ανάμειξη τρίτων. Το ζήτημα των τεσσάρων ελευθεριών είναι ένα ιδιαίτερο ζήτημα. Κατ’ αρχάς δεν έχει άμεση σχέση με τη λύση του Κυπριακού, αλλά έμμεση. Αφορά εν μέρει τη σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ. Η πρώτη απαιτεί να κερδίσει πόντους ως προς την ΕΕ προκειμένου «να διευκολύνει» τα όποια βήματα στο Κυπριακό. Κανονικά έπρεπε να ισχύει η αντίστροφη σχέση, να διευκολύνει η Τουρκία τη λύση στο Κυπριακό για να διευκολυνθεί η πορεία της στην ΕΕ”

Σχολίασε επίσης την αστάθεια στις Τουρκοκυπριακές θέσεις.

“Τέλος, έχει σημασία να σημειώσω ότι ενώ τις πρώτες μέρες οι Τουρκοκύπριοι κάναν λόγο για την ανάγκη να παραμείνουν τα κατοχικά στρατεύματα προκειμένου να νιώθουν οι ίδιοι ασφαλείς, στη συνέχεια, και προς το τέλος, υπογράμμιζαν ότι η Τουρκία πρέπει να γίνει ο εγγυητής της ασφάλειας της Κύπρου έναντι τρίτων. Η δεύτερη θέση είναι εντελώς διαφορετική της πρώτης και πολύ αποκαλυπτική των πραγματικών προθέσεων της Τουρκίας”

Κύρια συστατικά των προσπαθειών στο Κυπριακό σύμφωνα με τον κ. Κοτζιά είναι η νηφαλιότητα, η υπομονή και η επιμονή, πίστη στην υπόθεση που καλείσαι να υπερασπιστείς και να προωθήσεις.

“Επίσης, η επιτυχία της εξαρτάται από το πόσο πεισμένο είναι το δικό σου κοινό για αυτό που ζητάς. Η διάσκεψη της Ελβετίας δεν ήταν καλά προετοιμασμένη από τον ‘Ειντε. Αντίθετα εμείς, όπως και η Δημοκρατία της Κύπρου, ήμασταν προετοιμασμένοι, παραγωγικοί και συνετοί. Διατυπώσαμε πολλαπλές προτάσεις”

Σύμφωνα με τον κ. Κοτζιά, αυτές οι προτάσεις, όπως και η ατζέντα των δύο γύρων διαπραγμάτευσης το 2017 στην Ελβετία, είναι η κοινή μας προίκα με την οποία θα πορευτούμε σε επόμενο γύρο διαπραγμάτευσης, που πρέπει να έχει ετοιμαστεί επαρκώς προκειμένου να πετύχει.Σχετικά με τις προκλήσεις των Τούρκων στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και στο Αιγαίο, ο Έλληνας Υπουργός είπε ότι η περίοδος του Ερντογάν, τουλάχιστον μέχρι τώρα, είναι μια περίοδος στην οποία δεν έχει εκδηλωθεί κάποιο θερμό επεισόδιο. Ανέφερε ότι μπορεί να υπάρχουν προκλήσεις στο Αιγαίο και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά δεν είχαν σχεδιασμένη θερμή εξέλιξη.

“Εκείνο που με ανησυχεί είναι ότι οι προκλήσεις της Τουρκίας –μιας δύναμης αναθεωρητικής και νευρικής– μπορούν εύκολα να οδηγήσουν σε λάθη και ατυχήματα. Για αυτό καλό είναι να σταματήσουν οι προκλήσεις, να υπάρξει αυτοσυγκράτηση και να διασφαλιστεί έτσι ότι δεν θα υπάρξουν ατυχείς κλιμακώσεις. Αξίζει, επίσης, να μελετήσουμε τη διασύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στην απαίτηση της Τουρκίας να διατηρήσει «παρεμβατικά δικαιώματα”