Στην ενισχυμένη επιτήρηση και διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, με ειδική πρόνοια για την Πράσινη Γραμμή στην Κύπρο, λόγω της ιδιαιτερότητάς της, καθώς και στην ανάγκη για έναν υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης, με την εφαρμογή ταχέων και αποτελεσματικών μέτρων για καταμερισμό βαρών εντός της ΕΕ, εστιάζει η Κοινή Διακήρυξη της Συνόδου MED 5, των Υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης πέντε χωρών πρώτης γραμμής της ΕΕ, η οποία ολοκληρώθηκε σήμερα στην επαρχία Πάφου.

Οι Υπουργοί Κύπρου, Ελλάδας, Μάλτας, Ιταλίας και Ισπανίας προχώρησαν σε Κοινή Διακήρυξη με την ολοκλήρωση της 4ης Υπουργικής Συνόδου, ενόψει της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Λουξεμβούργο στις 14 Οκτωβρίου, έχοντας συζητήσει την εσωτερική και εξωτερική διάσταση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, και στοχεύοντας σε μία «ολιστική προσέγγιση για την αποτελεσματική διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης», όπως αναφέρεται.

Τις εργασίες της Συνόδου χαιρέτισε η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον μέσω τηλεδιάσκεψης, ενώ παρών ήταν και ο Πρώτος Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εσωτερικών της Τσεχίας Βιτ Ρακουσάν. Μέσω τηλεδιάσκεψης συμμετείχε και η Υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας, Λουτσιάνα Λαμοργκέζε.

Στη Διακήρυξη, οι MED 5 εκφράζουν την εκτίμησή τους για τον κοινό Οδικό Χάρτη των εκ περιτροπής Προεδριών του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επίτευξη συνολικής και ισορροπημένης συμφωνίας σχετικά με το Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο. Παράλληλα, όμως, υπογραμμίζουν ότι η πρόοδος των διαπραγματεύσεων πρέπει να τηρεί μια ισορροπημένη προσέγγιση, ενώ ενθαρρύνουν όλα τα μέρη να εμπλακούν σε έναν «ειλικρινή διάλογο» για να επιτευχθεί ένα «πραγματικά κοινό σύστημα διαχείρισης ασύλου και μετανάστευσης».

Χαιρετίζοντας τη συζήτηση που ξεκίνησε η Προεδρία σχετικά με τον δίκαιο επιμερισμό και την ευέλικτη ευθύνη, οι MED 5 υπογραμμίζουν την ανάγκη για έναν υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης και ζητούν απτή πρόοδο στο θέμα αυτό, ώστε «να καλύπτονται όλες οι ανάγκες, μέσω των εισφορών αλληλεγγύης», ιδίως σε ό,τι αφορά «διαχείριση συνόρων, μέσω αυξημένης επιτήρησης στην προέλευση και αποτροπής των παράνομων διελεύσεων».

Η διακήρυξη τονίζει ιδιαίτερα την ανάγκη για διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και, στο πλαίσιο αυτό, οι MED 5 αναφέρονται και στην περίπτωση της Κύπρου και της Πράσινης Γραμμής, η οποία, όπως αναφέρεται, θα πρέπει να τύχει επαρκούς διαχείρισης, «λόγω των ειδικών συνθηκών που ισχύουν, παρά το γεγονός ότι η «Πράσινη Γραμμή» δεν αποτελεί εξωτερικό σύνορο της ΕΕ».

Εξάλλου, οι MED 5 καλούν την Κομισιόν και τα κράτη – μέλη «να λάβουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες που προκύπτουν από τις γεωγραφικές συνθήκες και τις γεωπολιτικές εξελίξεις» για τα κράτη-μέλη πρώτης γραμμής, ενώ παράλληλα υπογραμμίζουν τις «υβριδικές απειλές και τις τακτικές εργαλειοποίησης» του μεταναστευτικού από «ορισμένες γειτονικές χώρες», ιδίως μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.

Επιπρόσθετα, στη Διακήρυξη σημειώνεται ότι η ΕΕ πρέπει «να παραμείνει συνεπής απέναντι σε όλους τους εταίρους, επενδύοντας στην ανάπτυξη ουσιαστικών και μακροπρόθεσμων συνεταιρισμών, ιδίως με βασικές χώρες προέλευσης και διέλευσης», τόσο για την πρόληψη των παράτυπων μεταναστευτικών ροών, όσο και για αποτελεσματικές επιστροφές. Επισημαίνεται, ακόμα, η «ανάγκη να αξιολογηθούν οι πραγματικές συνθήκες στις χώρες καταγωγής και διέλευσης που θεωρούνται επί του παρόντος επισφαλείς», όπως επίσης και η διασφάλιση διοχέτευσης των διαθέσιμων πόρων, σε όσους πραγματικά χρειάζονται προστασία.

«Καλούμε την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναγνωρίσουν επιτέλους τα αυξημένα καθήκοντα που ανατίθενται στα κράτη μέλη πρώτης γραμμής και τα πρόσθετα καθήκοντα που προκύπτουν στον τομέα της διαχείρισης της μετανάστευσης, της υποδοχής, του ασύλου και της ενσωμάτωσης», αναφέρει η Διακήρυξη των MED 5, ζητώντας μέτρα που θα διασφαλίζουν την ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και δίκαιου επιμερισμού των ευθυνών. Την ίδια στιγμή, όμως, επιβεβαιώνουν και την «αμέριστη δέσμευση» για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο και καταλήγουν σημειώνοντας ότι προσβλέπουν στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την ερχόμενη εβδομάδα, η οποία αφορά και στην αξιολόγηση των τρεχουσών εξελίξεων και προκλήσεων στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης.