Την θέση του ότι δεν θα προχωρήσει σε έγκριση της πώλησης F-16 στην Τουρκία επανέλαβε ο γερουσιαστής των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μενέντεζ, εξηγώντας ότι «αυτό που έχουμε δει είναι μια Τουρκία που απειλεί μια άλλη χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, την Ελληνική Δημοκρατία και την απειλεί χωρίς δικαιολογία, χωρίς αιτία», αλλά απειλεί και την Κύπρο.

«Οπότε στο μυαλό μου θα ήταν προβληματικό να πουλήσουμε στρατιωτικό υλικό, όταν προβαίνει σε τέτοιες ενέργειες και όταν εκδηλώνει ξεκάθαρα ξανά και ξανά κάποιες από τις προθέσεις της» πρόσθεσε ο κ. Μενέντεζ μιλώντας στο MEGA Ελλάδος.

Σύμφωνα με τον ίδιο η πώληση των F-16 μπορεί να απελευθερωθεί «αν και μόνο αν η Τουρκία εγκαταλείψει την επιθετική της στάση έναντι τόσο της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κύπρου, όσο και άλλες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι αντίθετες στα εθνικά μας συμφέροντα και την εθνική μας ασφάλεια».

O Αμερικανός Γερουσιαστής με αφορμή τη στάση του Στέιτ Ντιπάρμεντ που καλεί τόσο την Ελλάδα όσο και την Τουρκία να ρίξουν τους τόνους ή να βρουν ένα ειρηνικό τρόπο επίλυσης των διαφορών του, αναφέρει ότι «δεν είναι αποδεκτό αυτό όταν είναι η μία και μόνο η μία πλευρά που επιτίθεται».

Κατά την εκτίμηση του Ρόμπερτ Μενέντεζ η ρητορική μίσους και απειλών του Ερντογάν προς την Ελλάδα οφείλεται στα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει και εκτιμά ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να σταθούν στο πλευρό της Ελλάδας αν δεχθεί επίθεση – κάτι που δεν το θεωρεί πιθανό – καθώς «καταβάλλονται προσπάθειες να διασφαλιστεί ότι αυτή η στιγμή δεν θα έρθει ποτέ γιατί δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να έρθει και δεν πιστεύω ότι η Τουρκία έχει το εκτόπισμα που είχε κάποτε στο σύνολο του αμερικανικού Κογκρέσου».

Η συνέντευξη του Ρόμπερτ Μενέντεζ στο MEGA Ελλάδος

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι θα γίνει με την πώληση των F-16 στην Τουρκία

Μενέντεζ: Αναφορικά με τα f16, θα ήθελα η Τουρκία να είναι διαφορετική απ’ ό,τι είναι υπό την ηγεσία του Προέδρου Ερντογάν. Να είναι ένα αξιόπιστος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, να ακολουθεί τους διεθνείς κανόνες, να μην ειναι επιθετική έναντι των γειτόνων της, να μην συλλαμβάνει και φυλακίζει δημοσιογράφους και δικηγόρους. Να μην κηρύσσεις ξαφνικά έναν από τους βασικούς σου πολιτικούς αντιπάλους ένοχο, για να τον αποκλείσεις από τις εκλογές και πολλά ακόμη. Οπότε, σε αυτό το πλαίσιο, είμαι αντίθετος στην πώληση των F16, γιατί στο τέλος της ημέρας η πραγματικότητα ειναι ότι δεν έχουμε δει την Τουρκία του Ερντογάν να ανταποκρίνεται σε αυτές τις προσδοκίες.

Αυτό που έχουμε δει είναι μια Τουρκία που απειλεί μια άλλη χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, την Ελληνική Δημοκρατία και την απειλεί χωρίς δικαιολογία, χωρίς αιτία. Οπότε στο μυαλό μου θα ήταν προβληματικό να πουλήσουμε στρατιωτικό υλικό, όταν προβαίνει σε τέτοιες ενέργειες και όταν εκδηλώνει ξεκάθαρα ξανά και ξανά κάποιες από τις προθέσεις της. Ίσως η κυβέρνηση Μπάιντεν χρησιμοποιήσει τη δική μου στάση για την πώληση ως ένα μοχλό πίεσης για να κάνει την Τουρκία να συμπεριφερθεί διαφορετικά και, αν συμβεί αυτό, ας είναι, θα μπορούσε να είναι μια θετική εξέλιξη. Αλλά αυτή τη στιγμή σκοπεύω να εξακολουθήσω να κάνω αυτό που έχω πει πως θα κάνω, δηλαδή να μην εγκρίνω την πώληση. Κατά συνέπεια, δεν θα προχωρήσω σε έγκριση της πώλησης αυτή τη στιγμή.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ακόμη όμως κι αν η διοίκηση Μπάιντεν χρησιμοποιεί τη στάση σας για να πιέσει την Τουρκία, ακόμη κι αν η Τουρκία συμφωνήσει να σταματήσει τις απειλές κατά της Ελλάδα, πώς θα μπορούσατε να εξασφαλίσετε ότι θα σεβαστεί και θα τηρήσει τη δέσμευση αυτή και μετά την πώληση;

Μενέντεζ: Ναι, φυσικά δεν είναι μόνο λόγια. Θα απαιτούνταν και πράξεις και πρέπει να σκεφτούμε ποιοι είναι οι όροι που θα εφαρμόζονταν και οι πράξεις που θα απαιτούνταν από πλευράς της Τουρκίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Τουρκική κυβέρνηση αναλαμβάνει την ευθύνη να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της σε μια τέτοια πώληση. Δεν είμαστε καθόλου κοντά σε κάτι τέτοιο αυτή τη στιγμή. Μπορεί να φτάσουμε σε αυτό το σημείο αν και μόνο αν η Τουρκία εγκαταλείψει την επιθετική της στάση έναντι τόσο της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κύπρου, όσο και άλλες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι αντίθετες στα εθνικά μας συμφέροντα και την εθνική μας ασφάλεια.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γερουσιαστά, κάθε φορά που καλείται το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να τοποθετηθεί για τις απειλές κατά της Ελλάδας, η απάντηση τα τελευταία χρόνια είναι περίπου η ίδια: “Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν τις δύο συμμάχους να επιλύσουν τις διαφορές τους μέσω διαλόγου στη βάση του διεθνούς δικαίου”. Τους τελευταίους μήνες όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει: στην Ελλάδα ξυπνάμε σχεδόν κάθε μέρα με ωμές απειλές εισβολής. Ο Ερντογάν και οι αξιωματούχοι του λένε “θα έρθουμε μια νύχτα”. Η ερώτησή μου είναι αν πιστεύετε ότι ίσως έχει έρθει η ώρα να πάρει μια πιο διακριτή στάση το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αντί να τηρεί περίπου ίσες αποστάσεις από μια χώρα που απειλείται και μια χώρα που απειλεί.

Μενέντεζ: Πρώτα απ’ όλα, πιστεύω ότι η ρητορική του Προέδρου Ερντογάν είναι εξωφρενική, πιστεύω όμως παράλληλα ότι είναι ακριβώς αυτό: ρητορική. Και πιστεύω ότι χρησιμοποιεί αυτή τη ρητορική για εσωτερική κατανάλωση γιατί έχει τραγικές επιδόσεις να δείξει στον τουρκικό λαό. Η τουρκική οικονομία έχει κατακρημνιστεί και εξ αιτίας αυτού, ο τουρκικός λαός υποφέρει, οπότε χρειάζεται να διασπάσει την προσοχή τους, άρα αυτή η ρητορική είναι μέρος της προσπάθειας που πιστεύω ότι καταβάλλει σε πολιτικό επίπεδο. Δεν είναι αποδεκτή, αλλά πιστεύω ότι είναι απλά ρητορική. Έχοντας πει αυτό, δεν είναι αποδεκτό και πιστεύω πως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ- και αυτό είναι ένα πρόβλημα που έχω ιστορικά με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ – δεν μπορεί να καλεί και τις δύο πλευρές να ρίξουν τους τόνους ή να βρουν έναν ειρηνικό τρόπο επίλυσης των διαφορών τους όταν είναι η μία και μόνο η μία πλευρά που επιτίθεται.

Αν η Ελληνική Δημοκρατία ενεργούσε με τον ίδιο τρόπο, όπως ο Ερντογάν συμπεριφέρεται απέναντι στην Ελλάδα, τότε θα καλούσα την Ελληνική Δημοκρατία να βρει έναν τρόπο να προχωρήσει σε συμφιλίωση με βάσει τους διεθνείς κανόνες και το διεθνές δίκαιο, αλλά δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Η Ελλάδα δεν κάνει υπερπτήσεις στον τουρκικό εναέριο χώρο. Η Ελλάδα δεν εισβάλει σε τουρκικά χωρικά ύδατα. Η Ελλάδα δεν απειλεί την κυριαρχία και την ασφάλεια της Τουρκίας. Επομένως είναι λάθος να καλούνται και οι δύο πλευρές εν προκειμένω, όταν μόνο η μία πλευρά είναι επιθετική και αυτό πρέπει να αλλάξει. Πρόκειται για μία προσπάθεια που εξακολουθούμε να καταβάλλουμε με σκοπό να κάνουμε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και την αμερικανική διοίκηση να αλλάξει δρόμο γιατί πιστεύω ότι όταν μιλάμε για αυταρχικούς ανθρώπους, κάποιες φορές μπορεί να νομίζεις ότι όλα τους τα σχόλια είναι απλά ρητορική, ανεύθυνη ρητορική μίσους, κάποιες φορές ωστόσο οφείλεις να αναρωτηθείς αν υπάρχει περίπτωση να εννοούν αυτά που λένε και αυτό είναι ένα ρίσκο που δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναλάβουμε.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Και αν είναι αυτή η περίπτωση, Γερουσιαστά, αν η Τουρκία υλοποιήσει τις απειλές της για πόλεμο εναντίον της Ελλάδας, τι έχουμε να περιμένουμε από τις Ηνωμένες Πολιτείες;

Μενέντεζ: Πρώτα απ’ όλα, επιτρέψτε μου να πω πως δεν περιμένω να συμβεί κάτι τέτοιο και πιστεύω ότι έχουμε συνεργαστεί για να χτίσουμε μια πιο δυνατή αμερικανο-ελληνική αμυντική θέση, κάτι που είναι απίστευτα σημαντικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι όμως πολύ σημαντικό και για την Ελλάδα. Γιατί το λέω αυτό; Γιατί όταν η Σούδα είναι σημαντική βαση για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν η Αλεξανδρούπολη έχει γίνει τώρα μια στρατηγικά σημαντική θέση όχι μόνο για αμυντικούς αλλά και για ενεργειακούς σκοπούς, όταν οι κοινές αμερικανο-ελληνικές στρατιωτικές ασκήσεις προσλαμβάνουν πολύ σημαντικές διαστάσεις, όλα αυτά εκπέμπουν ένα μήνυμα στους γείτονες της Ελλάδας, εν προκειμένω και στην Τουρκία, για τον κίνδυνο τυχόν ανάληψης στρατιωτικής δρασης εναντίον της Ελλάδας γιατί τώρα δεν είναι μόνο τα ελληνικά συμφέροντα που επηρεάζονται αλλά θα μπορούσαν να πληγούν και τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Δεύτερον, πιστεύω, όπως είπα και στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να συζητήσει τι θα συμβεί αν έρθει μια μέρα ο μη γένοιτο που μία χώρα μέλος του ΝΑΤΟ επιτεθεί απρόκλητα σε μια άλλη χώρα μέλος του ΝΑΤΟ. Μου φαίνεται ότι είναι ο επιτιθέμενος που θα πρέπει να τιμωρηθεί και μου φαίνεται επίσης, από αμερικανική σκοπιά ότι όταν έχεις δύο συμμάχους στο ΝΑΤΟ αλλά ο ένας είναι ο επιτιθέμενος και είναι ξεκάθαρα αυτός που προκάλεσε τις συνέπειες, τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να σταθούν στο πλευρό της χώρας που έχει δεχθεί επίθεση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτήν την άποψη πιστεύετε τη συμμερίζονται κι άλλοι; Τι νομίζετε;

Μενέντεζ: Νομίζω ότι η άποψη πως στέκεσαι στο πλευρό του- και χρησιμοποιώ αυτή τη λέξη ελλείψει κάποιας καλύτερης- “θύματος” και όχι του επιτιθέμενου, στο τέλος της ημέρας είναι η επικρατέστερη. Πιστεύω ότι καταβάλλονται προσπάθειες να διασφαλιστεί ότι αυτή η στιγμή δεν θα έρθει ποτέ γιατί δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να έρθει και δεν πιστεύω ότι η Τουρκία έχει το εκτόπισμα που είχε κάποτε στο σύνολο του αμερικανικού Κογκρέσου.

Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Δεν τίθεται θέμα επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35

Οι διαβουλεύσεις Ουάσιγκτον-Άγκυρας για τα μαχητικά F-35 αφορούν τη διευθέτηση εκκρεμοτήτων για το τέλος του προγράμματος στην Τουρκία, σημειώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με τον δεύτερο γύρο των συνομιλίων που πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιανουαρίου στην Ουάσιγκτον.

Απαντώντας σε ερώτηση της ιστοσελίδας Hellas Journal, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, εξήγησε ότι οι δύο πλευρές συνομιλούν για να κλείσουν σταδιακά τα θέματα που έχουν προκύψει λόγω της αποπομπής της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35.

Η ανακοίνωση του αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας δεν έκανε αναφορά στο περιεχόμενο των συνομιλιών και περιορίστηκε απλώς να σημειώσει ότι οι δύο αντιπροσωπείες συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις στην επόμενη συνάντηση που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα την άνοιξη του 2023. Μετά την έκδοση της ανακοίνωσης, εκπρόσωπος του Πενταγώνου αρνήθηκε να σχολιάσει το αντικείμενο των διαβουλεύσεων, λέγοντας «δεν έχουμε πρόσθετες λεπτομέρειες προς κοινοποίηση αυτή τη στιγμή».

Ωστόσο, λίγο αργότερα ο Νεντ Πράις ξεκαθάρισε ότι δεν τίθεται θέμα επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, καθώς η γειτονική χώρα συνεχίζει να παραμένει υπό το καθεστώς των κυρώσεων CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων) λόγο της απόκτησης του ρωσικού συστήματος S-400.

«Τίποτα δεν έχει αλλάξει όσον αφορά την καταλληλόλητα της Τουρκίας για το πρόγραμμα των F-35. Το υπουργείο Άμυνας εξέδωσε την δήλωση (για το δεύτερο γύρο των διαβουλεύσεων). Αυτή είναι μια συζήτηση σχετικά με το πως θα οδηγήσουμε σταδιακά τα στοιχεία αυτού του προγράμματος προς το τέλος», ανέφερε.

Η Τουρκία είχε αποπεμφθεί από το πρόγραμμα των F-35 στις 23 Σεπτεμβρίου 2021 με αποτέλεσμα να διεκδικεί 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια τα οποία είχε πληρώσει ως προκαταβολή για την παραλαβή των πρώτων πέντε μαχητικών. Ωστόσο, στην Ουάσιγκτον θεωρούν ότι η παραλαβή δεν πραγματοποιήθηκε με υπαιτιότητα της Άγκυρας, καθώς η Τουρκία αψήφησε τις επανειλημμένες ιδιωτικές και δημόσιες προειδοποιήσεις, παραβιάζοντας έτσι εν γνώσει της την αμερικανική νομοθεσία.

Τέλος, πέρα από τις οικονομικές διαφορές που σχετίζονται με την μη παραλαβή των μαχητικών, υπάρχουν ακόμα μια σειρά από τεχνικά θέματα τα οποία έχουν να κάνουν με την ομαλή έξοδο της Τουρκίας από το πρόγραμμα της παραγωγής των μαχητικών.