Δεν τίθεται θέμα συζήτησης ή πρωτοβουλίας από πλευράς του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ για να συζητηθούν λύσεις εκτός του πλαισίου, είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξη στο Euronews.

Στη συνέντευξή του στη Μαρία Ψαρά, στις Βρυξέλλες, όπου ταξίδεψε για τις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αμέσως μετά τη συνάντησή του την Τρίτη στη Νέα Υόρκη με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Ερσίν Τατάρ και τον ΓΓ των ΗΕ, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, αναφέρθηκε σε δέσμευση του Αντόνιο Γκουτέρες στην ανάγκη για να επιλυθεί το Κυπριακό.

Είπε ακόμη ότι επιθυμητό για τον ίδιο αποτέλεσμα θα «ήταν να πετύχουμε να ανακοινώσουμε την επανέναρξη των συνομιλιών. Αυτό δεν κατέστη εφικτό», σημειώνοντας όμως ότι είναι ένα θετικό βήμα.

«Δεν έφερε το αποτέλεσμα, αλλά θεωρώ ότι η προοπτική είναι εκεί και έχουμε τον τρόπο και τα μέσα να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να υπάρξει αποτέλεσμα και αυτό θα κάνουμε», είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Είπε ότι τώρα αναμένει καθορισμό της ημερομηνίας της διευρυμένης συνάντησης και ότι όλο αυτό το διάστημα μέχρι την πραγματοποίηση αυτής της συνάντησης θα πρέπει να υπάρξει προετοιμασία για να υπάρξει αποτέλεσμα. Η βοηθός Γενική Γραμματέας των ΗΕ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, θα προετοιμάσει αυτή τη συνάντηση, ανέφερε.

Ερωτηθείς από την κ. Ψαρά αν η προτροπή του κ. Γκουτέρες για συζήτηση «έξω από το κουτί» σημαίνει υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι είχαν κατά την άτυπη συνάντηση, είχαν «έναν ελεύθερο διάλογο για να δούμε πώς δημιουργούνται οι προοπτικές για να επαναρχίσει ο διάλογος και να καταλήξουμε σε λύση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου». Εξάλλου, συνέχισε, «ο ΓΓ είναι ο πρώτος, που είναι δεσμευμένος από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Άρα δεν τίθεται θέμα συζήτησης ή πρωτοβουλίας από πλευράς του Γενικού Γραμματέα για να συζητήσουμε λύσεις εκτός του πλαισίου».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι ήταν «ιδιαίτερα σημαντικό» ότι ο Γενικός Γραμματέας του Ηνωμένου Εθνών, πήρε αυτή την πρωτοβουλία εν μέσω δύο πολέμων.

«Αυτό είναι ξεκάθαρη ένδειξη του ότι είναι δεσμευμένος στην ανάγκη για να επιλυθεί το Κυπριακό και μας το ανέφερε και στη συνάντηση και χαίρομαι, παρόλο που το επιθυμητό για μένα αποτέλεσμα- θέλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής- ήταν να πετύχουμε να ανακοινώσουμε την επανέναρξη των συνομιλιών. Αυτό δεν κατέστη εφικτό», είπε. Σημείωσε ότι οι θέσεις που εξέφρασε ο κ. Τατάρ «ήταν οι γνωστές δημόσιες θέσεις».

«Δεν άκουσα κάτι καινούριο, αλλά είδα έναν Γενικό Γραμματέα, ο οποίος επιμένει και με τη δική μας ενθάρρυνση θα συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια με μία άτυπη διευρυμένη συνάντηση, ενώ υπάρχει και η συνάντηση μου με τον κ. Τατάρ στην Λευκωσία για να δούμε τις προοπτικές, το ενδεχόμενο να έχουμε περισσότερα σημεία διέλευσης προς τις κατεχόμενες περιοχές», πρόσθεσε.

Είπε ότι υπήρξαν και άλλες εισηγήσεις από ελληνοκυπριακής πλευράς. «Δυστυχώς δεν ήταν θετική η ανταπόκριση από πλευράς του κ. Τατάρ, αλλά θα επιμένουμε. Θα επιμένουμε γιατί βλέπουμε σε διεθνές επίπεδο αυτή την- αν θέλετε- αναβαθμισμένη προσέγγιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία αγγίζει και την ενίσχυση των προσπαθειών μας για επίλυση του Κυπριακού». 

Ερωτηθείς αν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατία από τις βασικές της θέσεις για το Κυπριακό ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι δεν μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού ή συζήτηση που ξεφεύγει εκτός του πλαισίου των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και ότι πέραν από την τουρκική προσέγγιση, «δεν υπάρχει οποιαδήποτε ενθάρρυνση από τον οιονδήποτε προς αυτήν την κατεύθυνση».

Είπε ακόμη ότι δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα «υπό την έννοια ότι γνωρίζουμε πότε θα γίνει αυτή η διευρυμένη», αλλά ότι επιστρέφοντας στη Λευκωσία θα επικοινωνήσει με τον ΓΓ των ΗΕ τόσο για το θέμα του καθορισμού το συντομότερο δυνατόν αυτής της άτυπης διευρυμένης συνάντησης, αλλά και για τη συνάντηση με τον κ. Τατάρ στη Λευκωσία.

«Ξέρω πού θέλουμε να πάμε. Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά. Ξέρουμε ποιες είναι οι κόκκινες μας γραμμές», είπε ακόμη.

Ερωτηθείς κατά πόσον γνωρίζει αν ο Γενικός Γραμματέας έχει επικοινωνήσει με τη Βρετανία για να συμμετέχει, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι η διευρυμένη άτυπη συνάντηση δεν μπορεί να έχει την οποιαδήποτε άλλη μορφή απ’ αυτήν που είχαν και στο παρελθόν. «Υπάρχουν τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις θα είναι οι παρούσες σε αυτή την άτυπη συνάντηση» είπε, σημειώνοντας ότι δεν θεωρεί ότι οποιαδήποτε από τις τρεις εγγυήτριες θα είναι αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. «Εκείνο που αναμένω είναι από τη μια ο καθορισμός της ημερομηνίας, αλλά και από την άλλη- εμάς μας ενδιαφέρει πάρα πολύ αυτό, το ανέφερα και στο Γενικό Γραμματέα- όλο αυτό το διάστημα μέχρι την πραγματοποίηση αυτής της συνάντησης να προετοιμαστούμε για να έχουμε αποτέλεσμα. Να μην πάμε σε μία συνάντηση, απλά να επαναλάβουμε αυτό και να μην υπάρξει αποτέλεσμα, γιατί είναι σημαντικό. Το πιο σημαντικό είναι να υπάρξει αποτέλεσμα προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών», είπε.

Σε άλλη ερώτηση, είπε ότι η τουρκική πλευρά πάντα επιζητούσε τετραμερείς συναντήσεις (χωρίς τη συμμετοχή Βρετανίας), σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο».

Είπε ακόμη ότι κατά το δείπνο παρουσίασε συγκεκριμένα τα τρία τραπέζια στα οποία θα πρέπει να συζητούνται τα διάφορα θέματα, εφόσον επαναρχίσουν οι συνομιλίες.

«Γιατί έχουμε τη συμφωνία της Συμμαχίας, έχουμε τη συμφωνία των εγγυήσεων και έχουμε και τις εσωτερικές πτυχές. Πήγαμε προετοιμασμένοι σε αυτή τη συνάντηση. Πείσαμε τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών», είπε.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στον ρόλο που διαδραμάτισε ο Γερμανός Καγκελάριος, Όλαφ Σολτς,  στο παρελθόν και υπενθύμισε ότι η αποδοχή από πλευράς Τουρκίας της Μαρία Άνχελα  Ολγκίν ως προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα, έγινε μετά από παρέμβαση του Γερμανού Καγκελάριου. Ο κ. Σολτς ταξιδεύει την Παρασκευή στην Τουρκία όπου θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σημειώνοντας ότι ο ίδιος συζήτησε με τον κ. Σολτς την Πέμπτη για το Κυπριακό και τα ευρωτουρκικά.

«Έχουμε συμπεράσματα του Απριλίου 2024 που καθορίζουν τον οδικό χάρτη θετικών εξελίξεων στα ευρω-τουρκικά που περνούν μέσα και από θετικές εξελίξεις στο Κυπριακό και εμείς έχουμε δείξει, έχουμε δώσει δείγματα γραφής : Η συμμετοχή του κυρίου Φιντάν στο άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών μετά από αρκετά χρόνια, εποικοδομητική διάθεση στα συμπεράσματα με τη συμπερίληψη και των δικών μας ανησυχιών, 14 μονομερή μέτρα της Κυπριακής Δημοκρατίας προς τους Τουρκοκύπριους, αποδοχή της προσωπικής απεσταλμένης- αν και εμείς θα προτιμούσαμε ειδικό απεσταλμένο στο Κυπριακό- αποδοχή της πρώτης πρότασης του Γενικού Γραμματεία που απέρριψαν οι Τουρκοκύπριοι και ούτω καθεξής», ανέφερε.

Ερωτηθείς πόσο ρόλο παίζει η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε σχέση με το Κυπριακό, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σημείωσε ότι μπορούν να μεταφερθούν μηνύματα στην Τουρκία μέσω της και της ελληνικής κυβέρνησης, σημειώνοντας επίσης ότι η ελληνική κυβέρνηση εμπλέκεται στο Κυπριακό στο θέμα των εγγυήσεων και των στρατευμάτων, ως προκύπτει μέσα από τη συνθήκη εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

«Η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και αν θέλουμε να μιλήσουμε για πλήρη εξομάλυνση, όλοι το γνωρίζουν, είναι θέση του Έλληνα Πρωθυπουργού, το ανέφερε δημόσια στη Λευκωσία, περνά μόνο μέσα και από τη λύση του Κυπριακού», πρόσθεσε. Οι αποφάσεις όσον αφορά την εσωτερική πτυχή είναι οι αποφάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και υπάρχει πλήρης κατανόηση με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, είπε μεταξύ άλλων.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, είπε ακόμη ότι η βοηθός Γενική Γραμματέας των ΗΕ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, θα αναλάβει τον ρόλο του απεσταλμένου του ΓΓ των ΗΕ και ότι την «αναμένουμε να δούμε θεωρώ και στην Κύπρο έτσι ώστε να συζητήσουμε τα επόμενα βήματα». «Αλλά ο Γενικός Γραμματέας, όπως προκύπτει μέσα από τη συζήτηση, θέλει να κρατήσει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια», σημείωσε.

Ανέφερε ότι «έχει ρόλο να διαδραματίσει η κ. Ντι Κάρλο», προσθέτοντας ότι «το ότι θα αναλάβει η κ. Ντι Κάρλο είναι ακόμη πιο σημαντικό. Είναι Βοηθός Γενικός Γραμματέας των ΗΕ, απόλυτα δεσμευμένη από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, είναι η δεύτερη πιο υψηλή αξιωματούχος των ΗΕ. Θα προετοιμάσει αυτή τη συνάντηση και ελπίζουμε να υπάρξουν αποτελέσματα». 

Για το άνοιγμα οδοφραγμάτων είπε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει μια συγκεκριμένη πρόταση που αφορά ένα από δύο οδοφράγματα που θέλει να ανοίξουν για να διευκολύνουν την καθημερινότητα των πολιτών. «Κι αν υπάρχει θετική ανταπόκριση από τον κ. Τατάρ, θα προχωρήσουμε», είπε.

Σημείωσε ότι ο ίδιος πήγε στη συνάντηση «με πολύ συγκεκριμένες εισηγήσεις». «Δεν ήταν μόνο τα οδοφράγματα. Υπήρχαν προτάσεις σε σχέση με τη νεολαία, σε σχέση με μία επιτροπή αλήθειας στο θέμα των αγνοουμένων. Δυστυχώς όλα απορρίφθηκαν από τον κ. Τατάρ και θεωρώ ότι και η εμμονή του Γενικού Γραμματέα επηρέασε στο να αποδεχθεί αυτή την συζήτηση», είπε.

«Ήμουν έτοιμος από την δική μου πλευρά να ανακοινώσουμε θετικά συγκεκριμένα μέτρα, μετά τη συνάντηση. Δυστυχώς δεν κατέστη εφικτό, άρα πηγαίνουμε σε αυτή τη συζήτηση», είπε, σημειώνοντας «δεν ξέρουμε ακόμη για αποτέλεσμα».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επεσήμανε ότι ήταν οι ενέργειες της ελληνοκυπριακής πλευράς όλους αυτούς τους 19 μήνες, «όχι με λόγια, ότι είμαστε δεσμευμένοι σε μία λύση και ούτω καθεξής» αλλά με ενέργειες συγκεκριμένες.

Για τη στάση του κ. Τατάρ, είπε ότι «είναι γνωστές οι θέσεις και αυτές επανέλαβε και κατά τη διάρκεια του δείπνου, τις οποίες απάντησα πολύ συγκεκριμένα γιατί δεν πρόκειται ποτέ να γίνουν αποδεκτά όλα αυτά που λέει».

Ερωτηθείς αν ισχύει ότι ο κ. Τατάρ αναφέρθηκε στο θέμα των διώξεων κατά προσώπων που εμπλέκονται σε σφετερισμό ελληνοκυπριακής περιουσίας ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι μεγάλο μέρος των παρεμβάσεων του κ. Τατάρ αφορούσε αυτό το θέμα «και ζήτησε μάλιστα τη δική μου παρέμβαση για ένα τέτοιο θέμα». «Φυσικά και του εξήγησα, αν θέλετε έκανα και επίκληση στον Γενικό Γραμματέα ως πρώην επικεφαλής κράτους δικαίου, κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι δεν υπάρχει καμία παρέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στη δικαστική εξουσία», είπε. Πρόσθεσε ότι παρουσίασε και μία κοινή δήλωση των ε/κ και των τ/κ κομμάτων «που λένε ξεκάθαρα ότι αυτή η εκμετάλλευση που γίνεται, ο σφετερισμός των περιουσιών, λειτουργεί αρνητικά τόσο σε σχέση με την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού, αλλά και το περιεχόμενο της λύσης. Άρα η απάντησή μου προς τον κ. Τατάρ ήταν ξεκάθαρη». 

Σε ερώτηση για τον ρόλο που μπορεί να έχει η ΕΕ σε όλη αυτή τη διαδικασία του Κυπριακού, είπε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της ΕΕ «και θα συνεχίσει να είναι και μετά από μια ενδεχόμενη λύση».  Άρα το περιεχόμενο της λύσης, επηρεάζει και την ίδια την ΕΕ, σημείωσε, προσθέτοντας πως είναι κοινή θέση μέσα από τα συμπεράσματα «ότι όλοι θέλουμε να δούμε να υπάρχει πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις». «Ε, αυτή η πρόοδος περνάει και από το Κυπριακό», είπε, σημειώνοντας ότι αυτή είναι η δεύτερη διάσταση.

Ανέφερε ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «επιδεικνύει ένα αυξημένο ενδιαφέρον για το Κυπριακό» και ότι «πρέπει να πάμε, πέρα από τις δηλώσεις σε κάτι πιο συγκεκριμένο». Θεωρούμε, συνέχισε, ότι ένας πιο πρωταγωνιστικός ρόλος από πλευράς ΕΕ, «όχι μόνο θα μας βοηθήσει και στην επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά και στο περιεχόμενο των συζητήσεων, ειδικά όσον αφορά την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, αλλά θα βοηθήσει και την Τουρκία, άρα θα δημιουργήσει μια, αν θέλετε, win – win κατάσταση πραγμάτων για όλους τους εμπλεκόμενους και είναι αυτό το ρόλο που θέλουμε να δούμε από πλευράς ΕΕ». 

Είπε ότι είχε ήδη συνάντηση με τον Έλληνα Πρωθυπουργό και ότι μίλησαν «σε λεπτομέρεια και για τη συνάντηση και για τα επόμενα βήματα» και ότι μίλησε και με τον Γάλλο Πρόεδρο, αναφερόμενος στον ιδιαίτερο ρόλο της Γαλλία, ως το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας αλλά και ότι θα είχε την ευκαιρία να ενημερώσει και τους άλλους ομολόγους του.