Τις εξαγγελίες του Προέδρου της Δημοκρατίας που αφορούν την Ελεγκτική Υπηρεσία σχολίασε στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter) ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, αναφέροντας ότι υποστηρίζει τυχόν οικονομική ανεξαρτησία της Υπηρεσίας, αλλά όχι αλλαγή μοντέλου της Υπηρεσίας σε συλλογικό όργανο.

Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, στις προγραμματικές του εξαγγελίες για το 2024 το βράδυ της Τετάρτης, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι προτίθεται να καταθέσει νομοθετική ρύθμιση που να ρυθμίζει θέματα που άπτονται της λειτουργίας τόσο της Νομικής όσο και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Σχολιάζοντας τη δήλωση, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ανέφερε ότι “η Κυβέρνηση θα μας βρει στο πλευρό της εφόσον τέτοιες προτάσεις σκοπεύουν στην άρση της στρέβλωσης που δημιουργεί η απουσία οικονομικής ανεξαρτησίας της ΕΥ και η μη απρόσκοπτη πρόσβασή της στην πληροφόρηση, πρόβλημα που τελευταία έγινε πολύ πιο σοβαρό με ευθύνη της ίδιας της Κυβέρνησης”.

Αναφερόμενος σε πληροφορίες που, όπως επεσήμανε, μετέδωσε τηλεοπτικός σταθμός ότι η αναφορά του Προέδρου παραπέμπει σε αλλαγή του μοντέλου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σε συλλογικό όργανο, ο Γενικός Ελεγκτής σημείωσε ότι αυτή δεν μπορεί να γίνει, καθώς προσκρούει σε θεμελιώδες άρθρο του Συντάγματος.

Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι το μοντέλο που ακολουθεί η ΕΥ, του μονοπρόσωπου Ανώτατου Ελεγκτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ), ακολουθεί η πλειονότητα των ΑΕΙ της ΕΕ που δεν έχουν τη μορφή ανώτατου δικαστηρίου (12 χώρες σε σύνολο 21).  Συγκεκριμένα, σημείωσε ότι από τις 27 χώρες της ΕΕ, στις έξι χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία) το ΑΕΙ έχει τη μορφή ανώτατου δικαστηρίου που είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Από τις υπόλοιπες 21 χώρες, μονοπρόσωπο μοντέλο όπως στην Κύπρο έχουν 12 χώρες (Αυστρία, Δανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Κροατία, Κύπρος, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Σλοβακία, Σουηδία, Φινλανδία). Στις υπόλοιπες 9 χώρες, το ΑΕΙ διοικείται από συλλογικό όργανο (Βουλγαρία, Γερμανία, Ολλανδία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία και Τσεχία).

Όπως επεσήμανε, καμία μελέτη διεθνούς οργανισμού δεν εισηγήθηκε ποτέ αλλαγή από το ένα μοντέλο στο άλλο, ούτε και το ένα μοντέλο θεωρείται καλύτερο από το άλλο αφού το καθένα έχει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά του. Πρόσθεσε ότι ούτε για την Κύπρο υπήρξε ποτέ τέτοια εισήγηση από διεθνή οργανισμό, ούτε και μπορεί να γίνει τέτοια αλλαγή, αφού το άρθρο 115 του Συντάγματος, το οποίο είναι θεμελιώδες, αναφέρεται μόνο σε Γενικό Ελεγκτή και Βοηθό Γενικού Ελεγκτή. Οι μόνες εισηγήσεις που έχουν γίνει από διεθνείς οργανισμούς αφορούν την άρση των στρεβλώσεων σε σχέση με την οικονομική ανεξαρτησία και την πρόσβαση στην πληροφόρηση, υπογράμμισε.

Επιπλέον, είπε ότι Βρετανοί εμπειρογνώμονες το 2016 εισηγήθηκαν τρόπους ενίσχυσης της συλλογικότητας. Σε αυτό, είπε, “έχουμε κάνει πολύ περισσότερα από αυτά που μας είπαν. Η οκταμελής Διευθυντική Ομάδα που συστάθηκε το 2019 εγκρίνει πλέον κάθε Ειδική Έκθεση και σε εκθέσεις υψηλού κινδύνου έχει λόγο και ρόλο ακόμη και από τον σχεδιασμό του ελέγχου, στο αρχικό στάδιο. Αν δε ο Γενικός Ελεγκτής επιλέξει  να παραγνωρίσει απόφαση της πλειοψηφίας της Διευθυντικής Ομάδας, είναι υποχρεωμένος να δημοσιοποιήσει τη θέση της Διευθυντικής Ομάδας και να εξηγήσει γιατί ενήργησε αντίθετα από αυτήν (αρχή του “comply or explain”). Μέχρι σήμερα ουδέποτε έγινε κάτι τέτοιο γιατί πάντα επικρατεί συλλογικότητα”, ανέφερε.

Ο κ. Μιχαηλίδης πρόσθεσε ότι “είμαστε περήφανοι γιατί πρωτοπορούμε στα θέματα ποιότητας και πρόσφατα ενταχθήκαμε, μαζί με τα ΑΕΙ άλλων 11 χωρών παγκοσμίως, σε πιλοτικό πρόγραμμα του INTOSAI που στόχο έχει τη στήριξη των ΑΕΙ στον σχεδιασμό και εφαρμογή συστήματος διαχείρισης της ποιότητας των ελέγχων με βάση το νέο πρότυπο διαχείρισης ποιότητας για τα ΑΕΙ, που τίθεται σε εφαρμογή το 2025”.

Πρόσθεσε ότι “κινούμαστε με σταθερά βήματα προς την επαγγελματική αριστεία και αυτός είναι ο στόχος όλου του προσωπικού. Όσοι ονειρεύονται δερβέναγες που θα ποδηγετήσουν ως δούρειοι ίπποι την Ελεγκτική Υπηρεσία θα μας βρουν απέναντι τους, με κύριο σύμμαχό μας το Σύνταγμα”, κατέληξε.

Ο ΠτΔ εξήγγειλε απόψε νομοθετικές προτάσεις για ρύθμιση θεμάτων που άπτονται της λειτουργίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ) . Η Κυβέρνηση θα μας βρει στο πλευρό της εφόσον τέτοιες προτάσεις σκοπεύουν στην άρση της στρέβλωσης που δημιουργεί η απουσία οικονομικής ανεξαρτησίας της ΕΥ…

— Odysseas Michaelides (@OMichaelides) January 29, 2024