Πολιτική ίσων αποστάσεων τηρεί ως είθισται, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, στην έκθεση Καλών Υπηρεσιών από τον Ιούνιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024.

Ο Αντόνιο Γκουτέρες βλέπει θετικά βήματα στο Κυπριακό, με την παραδοχή ωστόσο, πως τις δύο πλευρές, χωρίζει επί της ουσίας… χάος.

Αντόνιο Γκουτέρες-Γ.Γ ΟΗΕ
Δυστυχώς, δε βρέθηκε κοινό έδαφος μεταξύ των ηγετών για να προχωρήσει το Κυπριακό. Παρόλα αυτά, καλωσορίζω το ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν σε κάποια εποικοδομητικά επόμενα βήματα κατά τη διάρκεια του άτυπου δείπνου που συγκάλεσα στις 15 Οκτωβρίου 2024.

Ο Γκουτέρες προσθέτει πως η άτυπη συνάντηση της 15ης Οκτωβρίου δημιούργησε ελπίδες στις δύο κοινότητες για πρόοδο προς την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, με σημείο αναφοράς τη διευρυμένη σύνοδο.

Αντόνιο Γκουτέρες-Γ.Γ ΟΗΕ
Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να πραγματοποιήσουν στο εγγύς μέλλον μια διευρυμένη άτυπη συνάντηση υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα και να διερευνήσουν τη δυνατότητα ανοίγματος νέων σημείων διέλευσης στο νησί.

Οι συζητήσεις για το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης χαιρετίστηκαν και από τις δύο κοινότητες και προκάλεσαν δημόσιες συζητήσεις για το μέλλον της ειρηνευτικής διαδικασίας.

Ως προς τα οδοφράγματα, ο Αντόνιο Γκουτέρες, ζητεί την επίτευξη συμφωνίας ως ένδειξη πολιτικής βούλησης, ενώ σε ό,τι αφορά τη διευρυμένη, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ενθαρρύνει τη διεξαγωγή μιας τέτοιας συζήτησης, για να εξεταστούν τα επόμενα βήματα, υπογραμμίζοντας ότι η υποστήριξη -διεθνώς, αλλά και εντός Κύπρου-είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη μιας διαρκούς λύσης.

Νεκρή Ζώνη και Βαρώσια

Ο Γκουτέρες τηρεί πολιτική ίσων αποστάσεων και σε ό,τι αφορά την κατάσταση στη Νεκρή Ζώνη.

Τουλάχιστον, καταγράφει τα όσα απαράδεκτα συμβαίνουν στην περιοχή των Βαρωσίων.

Αντόνιο Γκουτέρες-Γ.Γ ΟΗΕ
Ανησυχώ για τις μονομερείς ενέργειες και από τις δύο πλευρές γύρω από τη νεκρή ζώνη, που θα μπορούσε μόνιμα να μεταβάλει το στάτους κβο στην περιοχή και που δεν είναι βοηθητικές για την ευρύτερη ειρηνευτική διαδικασία. Επίσης, συνεχίζω να ανησυχώ για την κατάσταση στην περιφραγμένη πόλη των Βαρωσίων. Η θέση των Ηνωμένων Εθνών παραμένει αμετάβλητη και καλώ σε πλήρη συμμόρφωση με τα Ψηφίσματα 550 και 789.

Σε ό,τι αφορά τις Τεχνικές Επιτροπές, ο Γκουτέρες αναφέρει πως τις απασχόλησαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η υγεία, ο πολιτισμός και η εκπαίδευση.

Αντόνιο Γκουτέρες-Γ.Γ ΟΗΕ
Πραγματοποιήθηκαν συνολικά περίπου 100 συναντήσεις των 12 τεχνικών επιτροπών κατά την περίοδο αυτή, με ορισμένες, όπως οι Επιτροπές Ισότητας των Φύλων, Ανθρωπιστικών Θεμάτων, Διαχείρισης Κρίσεων, να αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις, ενώ άλλες όπως Περιβάλλοντος, Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Σημείων Διέλευσης να έχουν υλοποιήσει νέες πρωτοβουλίες ή να παραμένουν ιδιαίτερα δραστήριες.

Παράλληλα, σημειώνεται ότι υλοποιήθηκαν έργα όπως η αποκατάσταση ιστορικών χώρων, όπως το τέμενος Εβδήμ και η εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου, ενώ και η Τεχνική Επιτροπή για τα Σημεία Διέλευσης ολοκλήρωσε τις συζητήσεις για την επέκταση του σημείου Αγίου Δομετίου-Μετεχάν, με την έναρξη των έργων να προγραμματίζεται για το 2025.

Δείτε το ρεπορτάζ του Γιώργου Γεωργιάδη

Πέρα από τις βασικές πτυχές του Κυπριακού, ο Γκουτέρες αναφέρεται στην έκθεση του και σε άλλα θέματα, όπως το μεταναστευτικό. Μάλιστα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, επικρίνει την Κυπριακή Δημοκρατία για επαναπροωθήσεις.

Αντόνιο Γκουτέρες-Γ.Γ ΟΗΕ
142 αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων 35 παιδιών, παρέμειναν αποκλεισμένοι στη νεκρή ζώνη λόγω επαναπροωθήσεων από την Κυπριακή Δημοκρατία, με αποτέλεσμα την παροχή επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας σε συντονισμό με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Μέχρι τον Νοέμβριο, όλοι οι αιτούντες άσυλο μεταφέρθηκαν σε κέντρα υποδοχής.

Σύμφωνα με τον Γεν. Γραμματέα η κυπριακή αστυνομία συνέχισε τις επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο, επιδεικνύοντας επιθετική συμπεριφορά προς το προσωπικό της UNFICYP, ενώ καταγράφηκαν 137 εισβολές σχετιζόμενες με τις επαναπροωθήσεις.

Αναφορά γίνεται και στον φράκτη που τοποθετήθηκε στη νεκρή ζώνη από τη Δημοκρατία το 2021, και δεν έχει ακόμα αφαιρεθεί.

Η έκθεση, αναδεικνύει πως ο Γκουτέρες, προβληματίζεται ιδιαίτερα για την κατάσταση στη Νεκρή Ζώνη, πέρα όμως από την πτυχή του μεταναστευτικού.

Και αυτό που προκαλεί εντύπωση, είναι η τήρηση ίσων αποστάσεων, την ώρα που προηγήθηκαν οι Τουρκικές κινήσεις στην Πύλα, στη Δένεια, τα Στροβίλια.

Αντόνιο Γκουτέρες-Γ.Γ ΟΗΕ
Οι προσπάθειες μεσολάβησης για την αποκλιμάκωση των εντάσεων παρέμειναν συνεχείς, ιδιαίτερα στην περιοχή της Πύλας, όπου σημειώθηκαν καθημερινές εισβολές από τη «τουρκοκυπριακή αστυνομία». Παρόλο που υπήρξε συμφωνία για βελτίωση ρυθμίσεων, δεν εφαρμόστηκε. Και οι δύο πλευρές όμως, ενίσχυσαν τα συστήματα παρακολούθησης με στρατιωτικά μέσα, με την Κυπριακή Δημοκρατία να εγκαθιστά 31 πύργους παρακολούθησης και τις τουρκικές δυνάμεις να προσθέτουν 49.

Προσθέτοντας πως δε σημειώθηκε πρόοδος, ούτε και στην απομάκρυνση των ναρκοπεδίων στη νεκρή ζώνη, αν και συνεχίζονται οι συζητήσεις για τη δημιουργία μιας αποναρκοθετημένης Κύπρου.

Περισσότερο όμως προβληματισμό, ακόμα και από την κατάσταση στη Νεκρή Ζώνη, φαίνεται να προκαλεί στον Γκουτέρες, η ένταση… για το παρελθόν.

Αντόνιο Γκουτέρες-Γ.Γ ΟΗΕ
Το 2024 σηματοδότησε αρκετές ατυχείς επετείους στο νησί, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναφοράς. Λυπάμαι που, κατά την υπενθύμιση της τραγικής ιστορίας του νησιού, τα διχαστικά αφηγήματα στο νησί ήταν πιο δυνατά από τις φωνές ειρήνης.

Η έκθεση υπογραμμίζει τη σημασία της UNFICYPγια τη διατήρηση της σταθερότητας και την προώθηση του διαλόγου στην Κύπρο, τονίζοντας ότι παρά τις προκλήσεις, οι ανθρωπιστικές προσπάθειες και η συμμετοχή των νέων προσφέρει ελπίδα για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την επίτευξη μιας ειρηνικής λύσης στο νησί.

Δείτε το ρεπορτάζ του Γιώργου Γεωργιάδη

Η πολιτική των ίσων αποστάσεων δεν αφήνει ικανοποιημένη την κυβέρνηση, η οποία μέσω του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, τονίζει πως οι εκθέσεις των Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να αντικατοπτρίσουν με ακρίβεια και αντικειμενικότητα τα πραγματικά δεδομένα.

Ο αρχισυντάκτης του Alpha Γιώργος Γεωργιάδης, παρουσίασε από το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του σταθμού, τα κύρια σημεία αντίδρασης της Λευκωσίας στις εκθέσεις Αντόνιο Γκουτέρες.