Κυρίες και κύριοι βουλευτές, Τα τελευταία χρόνια επιβλήθηκαν αιματηρές θυσίες, που προκάλεσαν μόνιμες αναπηρίες στην κοινωνική συνοχή, στην ποιότητα ζωής και στο περιβάλλον της πατρίδας μας, στη βάση μιας οικονομικής θεωρίας που πρεσβεύει ότι πρώτα βελτιώνονται οι δείκτες της οικονομίας, γεγονός που υποτίθεται ότι θα προσελκύει επενδύσεις, οι οποίες – σύμφωνα με τη θεωρία των κυβερνόντων – στη συνέχεια φέρνουν θέσεις εργασίας και ευημερία. Ακούσαμε από αυτό το βήμα τον Υπουργό Οικονομικών πριν λίγες μέρες να μας εξηγεί αυτήν τη θεωρία: «οι αριθμοί έχουν σημασία – είπε – επειδή αποτυπώνουν με τρόπο επιστημονικό την κατάσταση της πραγματικής οικονομίας». Βέβαια κάθε φορά που γίνεται αυτή η συζήτηση για τους αριθμούς προκύπτει το ίδιο ζήτημα: «για ποιους αριθμούς μιλάμε και πως τους ερμηνεύουμε». Κάποτε σε μια πολιτεία των ΗΠΑ όπου επιτρέπεται η οπλοκατοχή εν όψει εκλογών, ο κυβερνήτης που επαναδιεκδικούσε εκλογή, ισχυρίστηκε ότι επί των ημερών του αυξήθηκε το βιοτικό επίπεδο των πολιτών και έφερε ως τεκμήριο την αύξηση των πωλήσεων των όπλων. Στον αντίποδα, οι αντίπαλοι του αντέτασσαν ότι η αύξηση της πώλησης όπλων οφείλεται στην άνιση κατανομή του πλούτου, στην ανυπαρξία κοινωνικής πολιτικής για τους κατοίκους των υποβαθμισμένων περιοχών και των γκέτο, και ακόμα στη διαφθορά στην αστυνομία και στην ανικανότητα πάταξης του εγκλήματος. Η αλήθεια λοιπόν έχει δυο όψεις, και αν θέλουμε να έχουμε μια σφαιρική θεώρηση των πραγμάτων οφείλουμε να εξετάσουμε και τις δυο πλευρές. Αναμφίβολα αποτελεί θετική εξέλιξη το γεγονός ότι το δημόσιο χρέος της χώρας έχει μειωθεί κάτω από το 100% του ΑΕΠ ενώ παρουσιάζεται θετικός ρυθμός ανάπτυξης για το 2017 που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2018. Σημειώνεται επίσης ότι ο προϋπολογισμός παρουσιάζει πρωτογενή πλεονάσματα. Δεν θα επεκταθώ περαιτέρω στους θετικούς δείκτες και αριθμούς αφού σε αυτούς αναφέρθηκε αναλυτικά στην ομιλία του ο Υπουργός Οικονομικών, παρουσιάζοντας μια παραμυθένια εικόνα της Κυπριακής οικονομίας. Είναι γεγονός πως τα δημόσια οικονομικά βρίσκονται σήμερα σε καλύτερη κατάσταση απ’ ότι ήταν μετά τις καταστροφικές αποφάσεις του Eurogroup και της Κυβέρνησης το 2013. Μετά από τόσες βαριές θυσίες των Κυπρίων πολιτών και μετά από τόσα χρόνια επώδυνης ισοπεδωτικής λιτότητας, ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο αυτό το αποτέλεσμα. Από την άλλη είναι επίσης γενικά αποδεκτό και αυταπόδεικτο ότι η Κυπριακή οικονομία σήμερα, βρίσκεται πολύ μακριά τόσο από εκεί που ήταν κάποτε, όσο και από εκεί που θα έπρεπε και θα μπορούσε να είναι. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας μας, έχει μειωθεί κατά 1 δις ευρώ από το 2012 αφού από €19,5 δις έπεσε στα €17,6 δις το 2017. Είναι αλήθεια ότι το κατά κεφαλή ΑΕΠ της χώρας μας μπορεί να έχει αυξηθεί σε σχέση με πέρυσι αλλά επίσης είναι αλήθεια ότι έχει μειωθεί κατά 24% από το 2011. Έχουν χαθεί από το τραπεζικό μας σύστημα 20 δις ευρώ καταθέσεων, σε σχέση με το 2012, λόγω των καταστροφικών συμφωνιών της Κυβέρνησης με τους δανειστές που πέραν του κουρέματος των καταθέσεων – το γνωστό bail in το οποίο εφαρμόστηκε για πρώτη και μοναδική φορά στην Κύπρο κατά ομολογία του ιδίου του κ. Αναστασιάδη – οδήγησαν και στο ξεπούλημα των υποκαταστημάτων των Κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. Συνολικά το 29% του πληθυσμού, δηλαδή σχεδόν 1 στους 3 συμπατριώτες μας ή διαφορετικά 10.000 περισσότεροι άνθρωποι από το 2012, αντιμετωπίζει σήμερα τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Οι δείκτες άνισης κατανομής του πλούτου, κοινωνικής ανισότητας και κινδύνου φτώχειας, είναι από τους χειρότερους στην Ευρωζώνη. Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι από την οικονομική κρίση – και κυρίως από τον τρόπο που τη διαχειρίστηκε η απερχόμενη Κυβέρνηση – επωφελήθηκαν κυρίως οι ολίγοι προνομιούχοι που στηρίζουν το πολιτικό σύστημα, οι φίλοι του προέδρου και του κόμματος που κυβερνά και οι διάφοροι σπεκουλαδόροι, ανεξαρτήτως φυλής και εθνικότητας. Η ανεργία – ιδιαιτέρως των νέων – παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα, από τα ψηλότερα στην Ευρώπη και Ευρωζώνη. Η μείωση της κατά 5.500 άτομα (51.500 άνεργοι το 2012 – 46.000 τον Ιούλιο του 2017), οφείλεται κυρίως στη μείωση του ενεργού πληθυσμού κατά 8.700 άτομα και στη μετανάστευση Κυπρίων και ξένων εργαζομένων. Επίσης δεν λαμβάνονται υπόψη και δεν καταγράφονται χιλιάδες Κύπριοι απόφοιτοι πανεπιστημίων που επιλέγουν αναγκαστικά λόγω της κατάστασης της Κυπριακής οικονομίας να παραμείνουν με το τέλος των σπουδών τους στο εξωτερικό. Οι άνθρωποι αυτοί, μια γενιά ξεχασμένων ελπίδων, δεν καταγράφονται στις λίστες των ανέργων και στις εκθέσεις της στατιστικής υπηρεσίας. Η νέα Κυβέρνηση οφείλει να θέσει ως προτεραιότητα της να επιστρέψουν τα παιδιά μας, οι νέοι επιστήμονες μας στην Κύπρο για να προσφέρουν τις γνώσεις και εμπειρίες τους στο λαό μας. Η νέα Κυβέρνηση πρέπει να φέρει τα παιδιά μας πίσω στην πατρίδα τους που τα χρειάζεται και τα περιμένει. Κυρίες και κύριοι βουλευτές, Παρά τα δραστικά μέτρα που αποφάσισε η απερχόμενη Κυβέρνηση και η Τρόικα, δεν φαίνεται να έχουν ξεπεραστεί τα προβλήματα του τραπεζικού μας συστήματος. Πέρσι από αυτό εδώ το βήμα ο Υπουργός Οικονομικών είχε εξαγγείλει την έξοδο από τα σκουπίδια και την πανηγυρική είσοδο της Κυπριακής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα. Το 2017 φεύγει και σημειώνεται οριακή στασιμότητα ακόμα και από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησής που αποτελούν τους γκουρού της ιδεολογίας της απερχόμενης Κυβέρνησης. Κυριότερος λόγος για αυτήν την στασιμότητα είναι η κατάσταση που παρουσιάζουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, κατάσταση που οι ίδιοι οι οίκοι προειδοποιούν ότι συνιστά ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της Κυπριακής οικονομίας. Ειδικότερα σημειώνεται ότι η Κύπρος κατέχει την πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε ότι αφορά το ύψος του ιδιωτικού δανεισμού. Κατέχουμε τη 2ηθέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο ποσοστό των μη-εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), μετά τη χειμαζόμενη Ελλάδα. Πέρα από κάποιες ισχνές και ανάξιες αναφοράς κυβερνητικές προσπάθειες (π.χ. πρόγραμμα «ενοίκιο αντί εκποίησης») η Κυβέρνηση αρνήθηκε να κάνει οτιδήποτε για την αντιμετώπιση αυτού του μεγάλου προβλήματος, πέραν της υιοθέτησης ενός πλαισίου αφερεγγυότητας που δημιούργησε η Βουλή με τις γνωστές του ελλείψεις και αδυναμίες. Το πλαίσιο αφερεγγυότητας έπρεπε να συμπληρωθεί με τη δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης των ΜΕΔ, τη μοναδική ίσως λύση για την αντιμετώπιση των ΜΕΔ, όπως απέδειξε το παράδειγμα άλλων χωρών. Χαιρετίζουμε την υιοθέτηση από τον υποψήφιο πρόεδρο Νικόλα Παπαδόπουλο της πρότασης για συγκρότηση ενός δημόσιου φορέα εξυπηρέτησης των ΜΕΔ όπως αυτή αρχικά παρουσιάστηκε από το Κίνημα κατά των Εκποιήσεων και το Κίνημα Οικολόγων -Συνεργασία Πολιτών. Η αλήθεια είναι ότι όλες οι τράπεζες – που χάρη στην οικονομική πολιτική της απερχόμενης Κυβέρνησης έχουν περάσει έναντι πινακίου φακής σε ξένα χέρια – λίγο ή πολύ αντιμετωπίζουν προβλήματα. Ειδική αναφορά όμως πρέπει να γίνει στο Συνεργατισμό που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω των ΜΕΔ και της μεγάλης κακοδιαχείρισης, που καθιστούν αμφίβολο το μέλλον του. Οι Κύπριοι πολίτες γνωρίζουν καλά ότι η κρίση είναι ακόμη εδώ και δικαιολογημένα ανησυχούν για το μέλλον της μοναδικής πλέον – και κρατικής ιδιοκτησίας – Κυπριακής τράπεζας. Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι και τα αποτελέσματα του διαχειριστικού ελέγχου που διεξήγαγε πρόσφατα η Ελεγκτική Υπηρεσία, ένας έλεγχος που γίνεται μετ’ εμποδίων που θέτουν Κυβέρνηση, διοίκηση του Συνεργατισμού και κυβερνών κόμμα. Αλλά ποιο αναμένεται να είναι το μέλλον του Συνεργατισμού: Από αυτό το βήμα πέρσι ο κ. Υπουργός των Οικονομικών μιλούσε για «επιλογές που θα οδηγήσουν στην επιστροφή του Συνεργατισμού στους πολίτες, μη αποκλειομένων και επιλογών που αφορούν τους συμπολίτες μας που έχουν υποστεί ζημιά από το κούρεμα». Φέτος το σενάριο άλλαξε. Μιλώντας πάλι από το ίδιο βήμα πριν λίγες μέρες είπε επί λέξη τα εξής: «Θεωρώ εξαιρετικά σημαντική την προοπτική εισόδου θεσμικών και στρατηγικών επενδυτών στη Συνεργατική Τράπεζα». Αφού λοιπόν η Κυβέρνηση επιχείρησε για ακόμα μια φορά να εμπαίξει τους κουρεμένους καταθέτες, φαίνεται να έχει αποφασίσει να ξεπουλήσει και τον Συνεργατισμό έναντι πινακίου φακής. Μια πρώτη προσπάθεια που ξεκίνησε το περασμένο καλοκαίρι προκάλεσε όχι μόνο τις αντιδράσεις της Βουλής αλλά και θεσμικών αξιωματούχων όπως του Γενικού Εισαγγελέα και του Γενικού Ελεγκτή. Το 2018 αναμένεται να είναι το έτος των δραματικών εξελίξεων για τον Συνεργατισμό. Φαίνεται ότι το σχέδιο της διορισμένης από την απερχόμενη Κυβέρνηση διοίκησης δεν εξαντλείται στη συμφωνία με την Αλταμίρα, αλλά φτάνει μέχρι το ξεπούλημα της τελευταίας Κυπριακής τράπεζας. Κατά τα άλλα μάταια περιμένουν στην ύπαιθρο να επιστρέψει ο Συνεργατισμός στις παλιές του δόξες, να ανοίξουν τα συνεργατικά και να στηριχθεί ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος που σήμερα τον εκμεταλλεύονται οι σύγχρονοι τοκογλύφοι. Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Διαπιστώνουμε με ανησυχία ότι οι αρμόδιες αρχές του κράτους δεν προώθησαν δυναμικά και αποτελεσματικά τις έρευνες για τις ευθύνες της διοίκησης των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένου και του Συνεργατισμού, την τιμωρία των υπεύθυνων για την παράνομη παραχώρηση του ELA στη Λαϊκή Τράπεζα, την καταδίκη των υπεύθυνων για την πώληση των καταστημάτων των Κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, την ανάληψη της ευθύνης για τον ανύπαρκτο έλεγχο από την Κεντρική Τράπεζα και την πολιτική ευθύνη για οικονομική καταστροφή. Αντίθετα η απερχόμενη Κυβέρνηση έδωσε χρυσό συγχωροχάρτι στον κεντρικό τραπεζίτη κ. Δημητριάδη και επέδειξε ασύγγνωστη έλλειψη επιμέλειας και στοχοπροσήλωσης στην ικανοποίηση της δίκαιης απαίτησης για τιμωρία των ενόχων της οικονομικής τραγωδίας. Η νέα Κυβέρνηση πρέπει να δώσει οδηγίες στον Γενικό Εισαγγελέα και στην Αστυνομία με την αναγκαία προς τούτο ενίσχυση σε έμψυχο υλικό και υποδομές ώστε να αρχίσουν και να ολοκληρωθούν άμεσα ποινικές έρευνες, που όχι μόνο θα οδηγήσουν τους ενόχους στη φυλακή αλλά θα τους υποχρεώσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να επιστρέψουν τα κλεμμένα. Με την ίδια αυστηρότητα πρέπει να αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή. Στα αρνητικά της απερχόμενης Κυβέρνησης σίγουρα καταγράφεται η αδυναμία του τμήματος φορολογίας να πατάξει τη φοροδιαφυγή, ιδιαίτερα δε τις τρανταχτές υποθέσεις με τις λίστες των εκροών πριν και κατά το κούρεμα, τη λίστα Λαγκάρντ, λίστα Μπόργιανς, panama papers, paradise papers κ.ο.κ. Αντίθετα η απερχόμενη Κυβέρνηση εξαντλείται στο να χαρίζει ή να μετακυλήει φόρους (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας, ΦΠΑ στα ακίνητα κλπ). Τα τελευταία πέντε χρόνια δεν έγινε καμία προσπάθεια για την αποζημίωση των πληγέντων της κατάρρευσης των τραπεζών και συγκεκριμένα για τους κουρεμένους καταθέτες, τους κατόχους αξιογράφων, τους μικρομετόχους και τους δικαιούχους των Ταμείων Προνοίας. Η απερχόμενη Κυβέρνηση είτε έκανε συμφωνίες που δεν τήρησε, όπως στην περίπτωση των ταμείων προνοίας, είτε αδιαφορούσε επιδεικτικά στην περίπτωση των κατόχων αξιογράφων και των κουρεμένων καταθετών. Για όσους έχουν «θυσιαστεί» για να μπορέσει σήμερα η οικονομία να παρουσιάζει βελτιωμένους δείκτες, η πολιτεία οφείλει να υιοθετήσει και υλοποιήσει ένα ρεαλιστικό βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο σχέδιο αποζημίωσης. Αυτό μπορεί να γίνει με την εισήγηση του Νικόλα Παπαδόπουλου για τροποποίηση των προνοιών που αφορούν το Ταμείο Αλληλεγγύης ώστε να καταγράφεται με σαφήνεια ποιοι και με ποιο τρόπο θα αποζημιωθούν, και το κυριότερο ποιοι θα είναι οι πόροι αυτού του ταμείου. Είναι καταδικαστέα η προσπάθεια της απερχόμενης Κυβέρνησης να εκμεταλλευτεί προεκλογικά την τραγωδία αυτών των ανθρώπων, με την αιφνιδιαστική απόφαση για κατάθεση πιστώσεων ύψους 25 εκ. σε ένα φανταστικό ταμείο, που επί τρία χρόνια και μέχρι πριν λίγες μέρες ζητούσε από τη Βουλή να το καταργήσει. Κυρίες και κύριοι βουλευτές, Σε ότι αφορά την εν γένει οικονομική πολιτική της απερχόμενης Κυβέρνησης θα έλεγα ότι εφάρμοσε τις επιταγές της Τρόικα και το μόνο που την ενδιέφερε φαίνεται να ήταν η βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών, σε βάρος της πραγματικής ανάπτυξης και σε βάρος της κοινωνίας. Αν μου επιτρέπεται η παρομοίωση, ο κ. Αναστασιάδης παρέλαβε από τον κ. Χριστόφια μια οικονομία που έτρεχε με μεγάλη ταχύτητα προς τον γκρεμό. Πάτησε το φρένο, τράβηξε χειρόφρενο, έστριψε απότομα δεξιά, το όχημα ανατράπηκε, έκανε τούμπες, δεν έπεσε στο γκρεμό αλλά οι επιβάτες εκτινάχθηκαν από δω κι από κει, άλλοι σκοτώθηκαν, άλλοι βγήκαν σώοι άλλοι τραυματίστηκαν σοβαρά, αλλά ο οδηγός βγήκε χαμογελαστός στο προεκλογικό μπαλκόνι και φοράει το χαμόγελο της επιτυχίας. Όπως λέει και η Κυπριακή λαϊκή μούσα «τζείνος που τρώει τζαι πίνει τζαι καλοπερνά, εν τον κόφτει μάνα μου ο άλλος αν πεινά». Σε ότι αφορά τον κρατικό προϋπολογισμό εντοπίζουμε σπατάλες και μη δικαιολογημένες δαπάνες, αδικαιολόγητα ψηλά επιδόματα αξιωματούχων, εκατοντάδες προαγωγές δημοσίων υπαλλήλων, σκάνδαλα και κακοδιαχείριση του δημόσιου χρήματος και προπαντός αστόχευτες και προκλητικές δαπάνες πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων την τελευταία προεκλογική περίοδο. Η γενική εικόνα είναι ότι όλα όσα περιγράφονται πιο πάνω απορροφούν την όποια αναιμική βελτίωση των δημοσιονομικών. Εξακολουθεί και σε αυτόν τον προϋπολογισμό να μην γίνεται πρώτη προτεραιότητα η ενίσχυση των μέτρων δημογραφικής ανάπτυξης. Εμείς ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών θεωρούμε ότι το μεγαλύτερο κεφάλαιο της χώρας μας – μιας χώρας που βρίσκεται υπό κατοχή και απειλείται από δημογραφικό Αττίλα – είναι ο πληθυσμός της. Εξακολουθούν τα μέτρα οικονομικής στήριξης της τεκνογονίας και της μόρφωσης των παιδιών να υπόκεινται σε αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, στο όνομα της τάχα ορθολογιστικής στόχευσης. Θέση μας είναι ότι τα επιδόματα για την οικογένεια και τους φοιτητές δεν είναι στοιχεία κοινωνικής πολιτικής, φιλανθρωπίας ή κοινωνικής μέριμνας, και κακώς περικόπτονται στη βάση ενός δυσνόητου και γεμάτου κενά συστήματος στόχευσης. Η λογική της «στόχευσης» εφαρμόζεται δυστυχώς και στα προγράμματα στήριξης των αναπήρων, μέσω του περιβόητου συστήματος «αξιολόγησης της αναπηρίας», γεγονός που έχει προκαλέσει τις έντονες διαφωνίες του αναπηρικού κινήματος. Η Κυβέρνηση μέσω του χειρισμού των θεμάτων που αφορούν το ωράριο των γενικών καταστημάτων, δημιούργησε συνθήκες κρίσης με ανυπολόγιστες συνέπειες σε χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις. Χαιρετίζουμε την επίσημη και δημόσια δέσμευση του Νικόλα Παπαδόπουλου ότι θα επαναφέρει ως Κυβέρνηση την αργία της Κυριακής και των γιορτών εφαρμόζοντάς και υιοθετώντας τους κανονισμούς που ψήφισε η Βουλή το 2015. Η απερχόμενη Κυβέρνηση έχει καταστρέψει τις μικρές επιχειρήσεις και τους βιοτέχνες που είναι η ραχοκοκαλιά της Κυπριακής οικονομίας. Ας μας απαντήσουν ποιες μικρές επιχειρήσεις ωφελήθηκαν από τα τεράστια κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τα 400 εκατομμύρια του κοινοτικού προϋπολογισμού 2014-2020, από το πρόγραμμα Horizon 80, από τις πιστώσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το πρόγραμμα 20-20 κ.ο.κ. Μήπως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ευνοήθηκαν μόνο οι γνωστές ντόπιες και ξένες μεγάλες επιχειρήσεις; Εμείς αντίθετα πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να υπάρχουν μέτρα για εργοδότηση των ανέργων στις μικρές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ώστε να υποστηριχθούν οι μικρές επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό των υπεραγορών. Επίσης σημειώνουμε ότι δεν υπάρχουν στον προϋπολογισμό πρόνοιες που να καλύπτουν ικανοποιητικά το έλλειμμα του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων της τάξης των 7.5 δις ευρώ, παρά τις σχετικές νομοθεσίες και τις κατά καιρούς δεσμεύσεις της Κυβέρνησης. Μόνο η αποζημίωση του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων και η υλοποίηση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου (Απόφαση ΥΣ με αρ. 68.643 και ημερ. 14.4.2009)» για σταδιακή κατάθεση των οφειλών της Κυβέρνησης στο ταμείο, θα επιτρέψει τον εκσυγχρονισμό του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και προστασίας, με την εισαγωγή δίκαιων μέτρων, όπως η επέκταση της άδειας μητρότητας σε 20 εβδομάδες, η καθιέρωση επαρκούς γονικής άδειας, η εισαγωγή της σύνταξης χηρείας για τους άνδρες, η ουσιαστική αύξηση της κατώτατης σύνταξης, η αποκατάσταση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των πολεμιστών του ‘74 κ.ο.κ. Από την άλλη δεν υπάρχουν στον προϋπολογισμό εκείνα τα κονδύλια που να υλοποιούν τη συμφωνία των κομμάτων με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 21 Ιουλίου 2016, στη βάση της οποίας ψηφίστηκαν ομόφωνα τα νομοσχέδια για το ΓΕΣΥ, με παράλληλη όμως κάλυψη όλων των κενών σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή των δημόσιων νοσοκομείων. Για να λειτουργήσει το ΓΕΣΥ χρειαζόμαστε δυνατά αυτονομημένα νοσοκομεία, γεγονός που συνεπάγεται αυξημένες δαπάνες για την υποδομή, ιδιαίτερα τα επόμενα λίγα χρόνια, οι οποίες δεν υπάρχουν στον υπό συζήτηση προϋπολογισμό. Οφείλουμε εδώ να αναφερθούμε σε κάποιες άλλες στατιστικές, δείκτες και αριθμούς που δεν αρέσουν στους κυβερνώντες. Η πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ και του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Συστημάτων και Πολιτικών Υγείας κατατάσσει τη χώρα μας στις τελευταίες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με τις δημόσιες δαπάνες για την υγεία και στο βαθμό που καλύπτονται οι ανάγκες υγείας. Άλλωστε αυτό είναι μια πραγματικότητα που τη βιώνουμε όλοι όσοι ζούμε στη Κύπρο και δεν χρειαζόμαστε τις Ευρωπαϊκές στατιστικές για να μάθουμε την αλήθεια. Τα δημόσια νοσοκομεία και εν η γένει παρεχόμενη υγεία στη Κύπρο βρίσκονται σε απελπιστικά χαμηλά επίπεδα. Όπως ομολόγησε πρόσφατα ο ίδιος ο Υπουργός Υγείας, αν δεν είχαμε στην Κύπρο τους γνωστούς ευνοϊκούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, θα είχαμε να αντιμετωπίσουμε κρίσιμα και μαζικά προβλήματα υγείας. Δυστυχώς όμως ούτε στον τομέα του περιβάλλοντος έχει η απερχόμενη Κυβέρνηση να επιδείξει θετικό απολογισμό. Είχαμε την ευκαιρία πριν λίγες μέρες όταν ζητήθηκε από τη Βουλή να εγκρίνει συμπληρωματικό προϋπολογισμό για την αγορά καυσίμων για τους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς, αλλά και για να πληρωθούν περίπου τα διπλάσια δικαιώματα ρύπων, να σας εξηγήσουμε ότι από μόνο του αυτό το γεγονός σηματοδοτεί την πλήρη αποτυχία της απερχομένης Κυβέρνησης στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης, της ανάπτυξης των ΑΠΕ, προστασία του περιβάλλοντος και των δικαιωμάτων των πολιτών, στη ποιότητα ζωής. Οι εκπομπές των ρύπων παρουσιάζουν αύξηση και η ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε επιδεινώνεται επικίνδυνα. Η χώρα αδυνατεί να χειριστεί το πρόβλημα των αποβλήτων και να προστατεύσει αποτελεσματικά τους σημαντικούς για το Ευρωπαϊκό περιβάλλον βιοτόπους της. Διάφοροι φανεροί και κρυφοί φίλοι του Προέδρου ή της παράταξης του, μπαινοβγαίνουν στο προεδρικό και κερδίζουν έργα σε προστατευόμενες παραλίες και δάση. Γίνονται εξαγγελίες για τεχνητά νησιά, ουρανοξύστες, τελεφερίκ, πολυτελείς επαύλεις και ξενοδοχεία που οδηγούν σε πλήρη κατάργηση του όποιου πολεοδομικού σχεδιασμού. Εν κατακλείδι, πιστεύουμε ότι ο προϋπολογισμός του 2018 δεν αντιστρέφει την κοινωνική και περιβαλλοντική οπισθοδρόμηση που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια. Ο προϋπολογισμός αντανακλά την αδυναμία της απερχόμενης Κυβέρνησης να επενδύσει στον αναπροσανατολισμό της οικονομίας που να βασίζεται εξίσου στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, δηλαδή τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη βιοτεχνία, τις νέες τεχνολογίες, την παραγωγή ενέργειας κ.ο.κ. και όχι μόνο στον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών και των τραπεζών. Θέλουμε να τονίσουμε πως, αντίθετα με τις συμβουλές μας που απλόχερα προσφέραμε στην απερχόμενη Κυβέρνηση και τις συστάσεις από Διεθνείς Οργανισμούς αλλά και τα παραδείγματα άλλων χωρών, που εξήλθαν ή αντιμετώπισαν την οικονομική κρίση, δεν υπάρχουν επαρκείς πρόνοιες στον προϋπολογισμό που να δίνουν την ένδειξη, ή έστω την ελπίδα, ότι θα προκύψει κάποιας μορφής δυναμική που θα αλλάξει ριζικά το υφιστάμενο οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο, που μας έφερε σε αυτό το σημείο ευθύς εξαρχής. Ο προϋπολογισμός που έχουμε μπροστά μας δεν μας αφήνει καμία αμφιβολία ότι επιδιώκεται η επαναδημιουργία μιας οικονομίας βασισμένης ανισομερώς στις υπηρεσίες του τριτογενή τομέα, μιας οικονομίας που θα είναι για πάντα εξαρτημένη από εξωγενείς παράγοντες. Θέλουμε η νέα Κυβέρνηση να δώσει νέα ελπίδα και νέα κατεύθυνση στην οικονομική ανάπτυξη, ώστε να είναι βιώσιμη, ανθρώπινη και κοινωνικά ευαίσθητη. Κινητήριος δύναμη δεν μπορούν να είναι αποκλειστικά τα ξένα δεκανίκια και τα δάνεια αλλά πρέπει να εμπιστευτούμε τις δυνάμεις της Κυπριακής οικονομίας, τις μικρές επιχειρήσεις, τους αυτοεργοδοτούμενους και τους βιοτέχνες, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους μας και κυρίως τη νεολαία μας. Εμείς θα συνεχίσουμε να υπερασπίζουμε την ανάγκη προώθησης ομοιόμορφης ανάπτυξης που να περιλαμβάνει όλους τους τομείς της οικονομίας και οπωσδήποτε του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της οικονομίας, σε σχέση με τον τριτογενή τομέα μέσω της εφαρμογής νέων οικολογικών και πράσινων πολιτικών, βασισμένων στις νέες τεχνολογίες, στην πληροφορική και την καινοτομία. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η οικονομία μας και έπρεπε να αντικατοπτρίζεται στον προϋπολογισμό του 2018, είναι μια εκ βάθρων αλλαγή, που να αντικαταστήσει το κερδοσκοπικό σύστημα της αλόγιστης και χωρίς όρια ανάπτυξης – που θα οδηγεί πάντα τον τόπο σε κρίσεις ύφεσης, σαν αυτή που ζούμε ακόμα – με ένα νέο πράσινο και αειφόρο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης.
