Το Υπουργικό Συμβούλιο, κατά τη σημερινή συνεδρία του, ενέκρινε τρία σημαντικά νομοσχέδια που κατέθεσε η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου, τα οποία αφορούν σε ενθάρρυνση της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), μείωση των εκπομπών των καυσίμων και λειτουργία του Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞΕ). Τα νομοσχέδια θα συνεισφέρουν στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών μας στόχων, καθώς και στην πράσινη μετάβαση της οικονομίας της Κύπρου, και με αυτά επιτυγχάνεται η εναρμόνιση με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Που στοχεύουν τα νομοσχέδια

• Πρώτον απλοποιούνται οι διαδικασίες αδειοδότησης και προωθείται η δημιουργία one stop center για διευκόλυνση και καθοδήγηση επενδυτών για υλοποίηση έργων ΑΠΕ.
• Δεύτερον εισάγεται νέα μεθοδολογία υπολογισμού του τέλους κατανάλωσης του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ κατά τρόπο που να διασφαλίζει την οικονομική βιωσιμότητά του με μειωμένη μάλιστα, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια, συνεισφορά των πολιτών κάτι που θα συμβάλει στο διττό στόχο της μείωσης των λογαριασμών ρεύματος και της συνέχισης των χορηγιών για ενεργειακή αναβάθμιση και ΑΠΕ.
• Και τρίτον αναβαθμίζονται οι υποχρεώσεις για ΑΠΕ στις μεταφορές ώστε να γίνει εφικτό να επιτευχθούν οι αυξημένοι δεσμευτικοί στόχοι στον τομέα το 2030. 

1. Νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμος του 2022»

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο καταργεί τους «περί της Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμους του 2013 έως 2018» και, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει πρόνοιες για:

(i) Σύσταση σημείου επαφής (one-stop-center) για καθοδήγηση, πληροφόρηση και διευκόλυνση των αιτητών καθ’ όλη τη διαδικασία αδειοδότησης έργων ΑΠΕ.

(ii) Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης έργων ΑΠΕ, καθώς και υποχρέωση για ολοκλήρωση των διαδικασιών εντός συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων.

(iii) Ενδυνάμωση του ρόλου και της συμμετοχής των πολιτών σε θέματα ΑΠΕ. Συγκεκριμένα, εισάγονται άρθρα αναφορικά με τη στήριξη της ιδιοκατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και τη λειτουργία κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας, στα πλαίσια των οποίων πολίτες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τοπικές αρχές, δύναται να συμμετέχουν από κοινού στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση έργων ΑΠΕ, αποφέροντας οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη στην κοινότητά τους.

2. Νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί της Λειτουργίας Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας Νόμος του 2022»

Το υπό αναφορά νομοσχέδιο αποσκοπεί στη θεσμοθέτηση, με ξεχωριστό πλέον Νόμο, της λειτουργίας του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞ.Ε. και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του Ταμείου, με γνώμονα την επίτευξη των εθνικών δεσμευτικών στόχων στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών και της εξοικονόμησης ενέργειας.

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο προνοείται, μεταξύ άλλων, η θέσπιση συγκεκριμένης μεθοδολογίας υπολογισμού του «Τέλους Κατανάλωσης» που αποτελεί τη βασική πηγή εσόδων του Ταμείου, διασφαλίζοντας έτσι τη βιωσιμότητα του Ταμείου.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι, κυρίως λόγω της πανδημίας και της σημαντικής αύξησης των τιμών των πετρελαιοειδών, έχει προκύψει κατά τα τελευταία χρόνια σημαντικό πλεόνασμα στο Ταμείο, αναμένεται ότι κατά τα πρώτα έτη εφαρμογής της μεθοδολογίας θα παρατηρηθεί σημαντική μείωση του ύψους Τέλους Κατανάλωσης, με συνεπακόλουθή μείωση στους λογαριασμούς ηλεκτρισμού.

Υπενθυμίζεται ότι το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞΕ παρέχει κίνητρα στους πολίτες ύψους πέραν των €7 εκατ. ετησίως για θερμομόνωση οροφής, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και αντικατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα. Για πρώτη φορά στο τέλος του 2021, τέθηκε επίσης σε εφαρμογή Σχέδιο για την αντικατάσταση, από ευάλωτα νοικοκυριά, ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών ύψους €5 εκατ.

3. Νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί Προδιαγραφών, Κριτηρίων Αειφορίας και Μείωσης των Εκπομπών των Καυσίμων Νόμος του 2022»

Με το εν λόγω νομοσχέδιο, το οποίο καταργεί τους «περί Προδιαγραφών Πετρελαιοειδών και Καυσίμων Νόμους του 2003 μέχρι 2018»:

(i) ρυθμίζεται η ανάθεση υποχρέωσης στους προμηθευτές καυσίμων για χρήση ΑΠΕ στις μεταφορές, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για 14% ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας της Κύπρου το 2030,

(ii) καθορίζονται τα κριτήρια αειφορίας για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για τα βιοκαύσιμα, τα βιορευστά και τα καύσιμα βιομάζας, προκειμένου να προσμετρούν στην επίτευξη των στόχων, καθώς και οι διαδικασίες ελέγχου και επαλήθευσης της τήρησης των κριτηρίων αειφορίας,

(iii) καθορίζεται υποχρέωση των προμηθευτών καυσίμων για μείωση κατά 6% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των καυσίμων και της ενέργειας που προμηθεύουν στις οδικές μεταφορές,

(iv) παρέχεται η εξουσία στην Υπουργό Ενέργειας να καθορίσει τις προδιαγραφές των καυσίμων μέσω της έκδοσης Διατάγματος,

(v) θεσπίζεται σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου της ποιότητας των καυσίμων, περιλαμβανομένων και των διαδικασιών που εφαρμόζονται όταν εντοπιστεί εκτός προδιαγραφών καύσιμο σε πρατήριο πετρελαιοειδών, χερσαίες εγκαταστάσεις, καθώς και σε πλοία.