Υπάρχει ήδη σοβαρό ενδιαφέρον από εταιρείες που θέλουν να επενδύσουν στον υποθαλάσσιο αγωγό Ισραήλ-Κύπρου, δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ.

Ο κ. Παπαναστασίου απαντούσε σε ερώτημα αναφορικά με το εξειδικευμένο εργαστήριο που προγραμματίζεται για τις 29 Μαΐου στη Λευκωσία με στόχο να ληφθούν αποφάσεις για την στρατηγική της Κύπρου αναφορικά με το φυσικό αέριο.

Σημείωσε ότι το εργαστήριο που θα γίνει στα τέλη Μαΐου δεν είναι άσχετο με τον υποθαλάσσιο αγωγό από Ισραήλ προς Κύπρο. Το εργαστήρι αυτό, είπε, θα καλέσει όλες τις εταιρείες οι οποίες πιθανόν να εμπλέκονται ή θα ήθελαν να εμπλέκονται σε ένα τέτοιο έργο. Πρόσθεσε ότι θα τους γίνει μια παρουσίαση για το ποια είναι η στρατηγική που προσφέρει η Κυπριακή Δημοκρατία τώρα με το Ισραήλ και θα πρέπει να αποφασίσουν ποιο κομμάτι αυτής της αλυσίδας προμήθειας τους ενδιαφέρει.

Εξήγησε ότι οι εταιρείες που έχουν προσκληθεί είναι εταιρείες τεχνολογίας, εταιρείες που έχουν πρόσβαση σε φυσικό αέριο, εταιρείες που θα ήθελαν να έχουν πρόσβαση σε φυσικό αέριο, εταιρείες που γνωρίζουν την κατασκευή σταθμών υγροποίησης και εταιρείες οι οποίες ενδιαφέρονται να παίρνουν το υγροποιημένο φυσικό αέριο σε πλοία και να το τοποθετούν στις αγορές.

«Ήδη υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον από όλα τα μέρη της αλυσίδας τροφοδοσίας που περιγράψαμε προηγουμένως», είπε. Πρόσθεσε ότι μετά τις παρουσιάσεις και τη συζήτηση στο εργαστήρι αυτό, θα πρέπει να δοθεί κάποιος χρόνος ώστε οι εταιρείες να εκδηλώσουν επίσημα το ενδιαφέρον τους και μετά να προχωρήσει η επιλογή εταιρειών και να ξεκινήσει ο σχεδιασμός και η πορεία υλοποίησης

Στο εργαστήριο αυτό, συμπλήρωσε, θα παρευρεθεί και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης για να τονίσει το πόσο σημαντικό είναι το έργο αυτό για την Κύπρο και το Ισραήλ.

Στόχος η έλευση φθηνού φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή

Ο Υπουργός σημείωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε με αυτή την εισήγηση προς το Ισραήλ στην προσπάθεια να εξευρεθούν τρόποι εισαγωγής φυσικού αερίου στην Κύπρο με χαμηλό κόστος, δεδομένου ότι η συμβατική ηλεκτροπαραγωγή που γίνεται στην Κύπρο είναι πολύ ακριβή.

Σημείωσε ότι η εισαγωγή φυσικού αερίου από το τερματικό υγροποίησης που βρίσκεται υπό κατασκευή στο Βασιλικό δεν θα μείωνε σημαντικό το κόστος ηλεκτροπαραγωγής, αφού το υγροποιημένο φυσικό αέριου (LNG) είναι αυτή τη στιγμή πολύ ακριβό στην Ευρώπη λόγω αυξημένης ζήτησης στην Ευρώπη.

Ωστόσο όπως είπε, επειδή το έργο αυτό σημαίνει πολλές υποδομές, που δεν μπορούν να αποσβεστούν σε μικρό χρονικό διάστημα με την ποσότητα που χρειάζεται η Κύπρος για ηλεκτροπαραγωγή (περίπου 0,7 δις. κυβ. μέτρα)  για αυτό, όπως είπε, πρέπει ο αγωγός αυτός να χρησιμοποιείται και για άλλους σκοπούς όπως υγροποίηση φυσικού αερίου για σκοπούς εξαγωγής, στην Ευρώπη ή σε άλλες αγορές της Ασίας.

Ο κ. Παπαναστασίου σημείωσε ότι στόχος είναι ο αγωγός αυτός και οι υποδομές να χρηματοδοτηθούν από τους επενδυτές όπως εταιρείες εξόρυξης στην ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ, εταιρείες που ενδιαφέρονται μόνο για κατασκευή αγωγών ή εταιρείες που ενδιαφέρονται για υγροποίηση και αγορά LNG για σκοπούς εξαγωγής.

«Όλη αυτή η αλυσίδα προμήθειας θα έχει ενδιαφερόμενα μέρη τα οποία είναι έτοιμα να βάλουν το κεφάλαιο για να μπορέσει να δημιουργηθεί αυτό το σύστημα των υποδομών», είπε. Πρόσθεσε ότι αυτές οι εταιρείες είναι έτοιμες να επενδύσουν διότι υπάρχει η υψηλή τιμή του LNG, ενώ σημείωσε ότι υπάρχει μια ευκαιρία τώρα η οποία θα διαρκέσει πολλά ακόμα χρόνια την οποία πρέπει η Κύπρος να εκμεταλλευτεί.

«Αν με ρωτάτε θα έπρεπε να την είχε ήδη εκμεταλλευτεί, διότι τα σωστά κράτη βλέπουν πρώτα τον εαυτό τους….», ανέφερε σημειώνοντας ότι η ηλεκτροπαραγωγή στην Κύπρο είναι πάρα πολύ ακριβή για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δημιουργεί θέματα ανταγωνιστικότητας στα προϊόντα που κατασκευάζουν.

«Η ακρίβεια γενικά σε ένα χώρο και ο πληθωρισμός, προκαλείται από την ακριβή ενέργεια. Και επειδή αυτός είναι ο σκοπός της διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη, θα πρέπει επειγόντως να δώσουμε τη λύση σε χαμηλού κόστους ηλεκτροπαραγωγή», είπε.

Στον διάδρομο του EastMed o αγωγός

Ο Υπουργός ανέφερε ακόμα ότι ο αγωγός αυτός με το Ισραήλ θα πρέπει να περάσει από έναν διάδρομο ο οποίος έχει αξιολογηθεί και αυτός είναι ο διάδρομος που έχει εκτιμηθεί ότι είναι κατάλληλος για να περάσει ο αγωγός EastMed, ένας όπως είπε όχι και τόσο εύκολος διάδρομος ο οποίος όμως δεν είναι όμως απαγορευτικός.

Ο αγωγός αυτός, συμπλήρωσε, μπορεί να μεταφέρει φυσικό αέριο από την ΑΟΖ του Ισραήλ αλλά και από την ΑΟΖ της Κύπρου και να τον διοχετεύσει στο Βασιλικό.

«Δεν είναι εύκολο όσο ακούγεται, είναι ένας αγωγός ο οποίος θα περάσει μέσα από βουνά και χαράδρες που βρίσκονται στο βυθό της θάλασσας, μέσα από τις οποίες θα πρέπει να προστατευτεί ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα διαρροών και απωλειών», ανέφερε.

Όσον αφορά το κόστος των υποδομών, είπε ότι λόγω του πολύ υψηλού κόστους του LNG αυτή τη στιγμή, μπορείς να δικαιολογήσεις τις υποδομές αυτές που θα γίνουν.

Σε σχέση με την επίλυση της διαφοράς με το Ισραήλ για το κοίτασμα «Ισάι», ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι δεν είναι επάναγκες να επιλυθεί πρώτα αυτό το θέμα για να γίνουν οι υπόλοιπες υποδομές, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι όταν μπαίνεις σε κάποιες διευθετήσεις με μια γείτονα χώρα θέλεις να μην υπάρχουν προβλήματα σε άλλους χώρους. Το «Ισάι» με το «Αφροδίτη» πρόσθεσε είναι ένα θέμα το οποίο υπάρχει στο τραπέζι για διαβούλευση εδώ και αρκετό καιρό. Σημείωσε ότι θα πρέπει να επιλυθεί το συγκεκριμένο θέμα, ώστε να ελευθερώσει το «Αφροδίτη» και να ελευθερώσει τους διαλόγους των δύο χωρών για το μεγάλο έργο του αγωγού.

Πρόσθεσε ότι έδωσαν τα σχόλια τους για το «Ισάι» την τελευταία εβδομάδα σε ένα έγγραφο που τους παραδόθηκε από το Ισραήλ με τα δικά του σχόλια, για μια διακρατική συμφωνία που θα διευθετούσε τη διαφορά μεταξύ των διαχειριστριών εταιρειών στα δύο κοιτάσματα. Αυστηρώς ομιλούντες, πρόσθεσε, δεν είναι δύο τα κοιτάσματα αλλά ένα, με το μεγάλο να είναι το «Αφροδίτη» και το «Ισάι» να είναι πολύ μικρό. Ωστόσο όπως είπε, έτυχε η γραμμή που χωρίζει τις δύο ΑΟΖ να έχει κόψει ένα μικρό κομμάτι του «Αφροδίτη» στην πλευρά του Ισραήλ.

Όσον αφορά τους σχεδιασμούς που υπήρχαν να πάει το φυσικό αέριο στις υποδομές της Αιγύπτου, ο Υπουργός ανέφερε ότι δεν έχει εγκαταλειφθεί η λύση της Αιγύπτου, αλλά παραμένει στο τραπέζι, ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία σε συνεννόηση με το Ισραήλ, έβαλε ακόμα μια εναλλακτική λύση στο τραπέζι. Σημείωσε ότι οι εταιρείες σε ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ θα πρέπει να κάνουν τις τεχνοοικονομικές τους μελέτες και να επιλέξουν μια από τις λύσεις.

Δεν βρισκόμαστε σε περιοχή γεωπολιτικής ανασφάλειας

Ερωτηθείς κατά πόσο συμμερίζεται την άποψη ότι η ανάπτυξη του φυσικού αερίου δεν προχώρησε για πολιτικούς λόγους, ο κ. Παπαναστασίου ανέφερε ότι η γεωπολιτική είναι ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πριν προχωρήσεις σε οποιαδήποτε επένδυση.

«Στη συγκεκριμένη περίπτωση και επειδή εγώ προέρχομαι από τον τομέα την ενέργειας σας λέω ότι πλείστες από τις περιοχές στις οποίες υπάρχει ενέργεια, βρίσκονται σε καταστάσεις πολιτικών ανασφαλειών. Την περιοχή μας δεν την θεωρώ ότι βρίσκεται σε γεωπολιτική ανασφάλεια. Βρίσκεται αντιθέτως, αν την συγκρίνω με γνώσεις που έχω για άλλες περιοχές, σε μια περιοχή που είναι σχεδόν σταθερή, παρά το θέμα της Τουρκίας. Και οι γείτονες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας μπορεί να είναι μέρος της λύσης», είπε.

Πρόσθεσε ότι η ενέργεια είναι ένα χώρος τον οποίο μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις ως μαστίγιο αλλά και ως καρότο.

«Η ενέργεια της Κύπρου θα έπρεπε τα προηγούμενα χρόνια, που απλώς μιλάμε για φυσικό αέριο και φυσικό αέριο δεν βλέπουμε, να χρησιμοποιηθεί ως καρότο και όχι ως μαστίγιο», είπε.

Απορρίπτουμε φθηνή πράσινη ενέργεια καθημερινά

Ξεκαθαρίζοντας ότι η κατεύθυνση είναι προς την πράσινη ενέργεια, είπε ότι ασχολούνται λίγο περισσότερο με το φυσικό αέριο αυτή τη στιγμή, επειδή είναι η μεταβατική περίοδος και επειδή υπάρχει αυτός ο φυσικός πλούτος στην ΑΟΖ της Κύπρου που πρέπει να αξιοποιηθεί.

Οπότε, σημείωσε, μέσα στην περίοδο που επιτρέπουν οι κανονισμοί και η κατεύθυνση της ΕΕ για χρήση του προϊόντος θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, με πορεία προς πράσινη κατεύθυνση. Ο συνδυασμός φυσικού αερίου και πράσινης ενέργειας, είπε, θα δώσει χαμηλού κόστους ηλεκτρικό ρεύμα στην Κύπρο, και αυτός είναι ο σκοπός.

Ο κ. Παπαναστασίου εξήγησε ότι τα δίκτυα ηλεκτρισμού που υπάρχουν στην Κύπρο είναι αρχαία και δεν μπορούν να αντέξουν την εισαγωγή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Θα πρέπει, όπως είπε, να δημιουργηθούν τα έξυπνα δίκτυα που ελέγχουν την παραγωγή από που προέρχεται και την τοποθετούν εκεί που υπάρχει ζήτηση.

«Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αυτό το δίκτυο, με αποτέλεσμα να απορρίπτουμε πράσινη ενέργεια καθημερινά. Ιδιαίτερα σε περιόδους λίγο πριν από το καλοκαίρι ή λίγο μετά το καλοκαίρι υπάρχει σοβαρή απόρριψη πράσινης ενέργειας, το οποίο για μένα είναι απαράδεκτο», είπε.

Σημείωσε ότι η εύκολη λύση, επειδή δεν μπορούν να σταματήσουν τους συμβατικούς σταθμούς παραγωγής της ΑΗΚ, είναι να απορρίπτουν την πράσινη ενέργεια που είναι και η φθηνότερη, κάτι που όπως είπε δεν είναι σωστό και θα πρέπει να διορθωθούν τα δίκτυα.

Ωστόσο όπως είπε, επειδή για να διορθωθούν δίκτυα χρειάζεται χρόνος, θα πρέπει πρώτιστα να τοποθετηθούν μπαταρίες σε διάφορα σημεία του δικτύου ώστε να αποθηκεύεται ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τις ΑΠΕ. Σημείωσε ότι σχεδιάζεται να μπουν δύο είδη μπαταριών, πρώτον στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και δεύτερον μικρότερες μπαταρίες δίπλα από φωτοβολταϊκά.

Ήδη η ΡΑΕΚ, πρόσθεσε, άρχισε να παίρνει αιτήσεις από ενδιαφερόμενα μέρη για να επενδύσουν σε μπαταρίες στο δίκτυο και στους επόμενους μήνες θα υπάρξουν και σχέδια επιχορηγήσεων για την ενθάρρυνση μπαταριών σε όλα τα σημεία του δικτύου. Πρόσθεσε ότι οι μικρές μπαταρίες είναι χρήσιμες και στα σπίτια, ώστε να αποθηκεύεται η ηλεκτρική ενέργεια για να την πάρει το βράδυ που δεν υπάρχει παραγωγή από τα φωτοβολταϊκά. Αυτή τη στιγμή εξήγησε, τα νοικοκυριά στέλνουν την ενέργεια στο δίκτυο δωρεάν, ωστόσο τους επιστρέφεται με κόστος.